CHÍNH TRỊ

Năm 2024, Quốc hội đã có nhiều đổi mới trong thực hiện ba chức năng: lập pháp, giám sát và quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước. Sau đây là 10 sự kiện, hoạt động tiêu biểu của Quốc hội Việt Nam năm 2024:

Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ được Quốc hội khoá 15 thông qua tại kỳ họp thứ 8 có nhiều điểm mới, trong đó bổ sung điều kiện cơ bản bảo đảm an toàn phòng cháy đối với nhà ở và nhà ở kết hợp kinh doanh, triệt để cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh dịch vụ phòng cháy, chữa cháy tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp, có thêm các chính sách đối với lực lượng phòng cháy, chữa cháy… Với việc bổ sung nhiều điểm mới, luật tạo hành lang pháp lý quan trọng nhằm khắc phục những bất cập, vướng mắc trong công tác này thời gian qua. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, điều quan trọng nhất là nâng cao ý thức và trách nhiệm tuân thủ pháp luật của người dân, doanh nghiệp và cả chính quyền địa phương trong lĩnh vực này.

Hoàn thiện thể chế phát triển là một trong ba đột phá chiến lược, thể chế là "đột phá của đột phá", là nguồn lực, động lực phát triển. Quốc hội, Chính phủ đã cùng nhau thực hiện chủ trương của Đảng, dành nhiều thời gian, nguồn lực cho công tác hoàn thiện thể chế, cụ thể như tại Kỳ họp thứ 8 vừa qua, đã thông qua số lượng lớn luật, nghị quyết gồm 18 luật, 4 nghị quyết quy phạm pháp luật và 17 nghị quyết điều hành kinh tế, xã hội với sự đồng thuận, thống nhất cao của các vị đại biểu Quốc hội. Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã đồng chủ trì Hội nghị quán triệt, triển khai thi hành các Luật, Nghị quyết được thông qua tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội Khóa XV. Tại Hội nghị, người đứng đầu Chính phủ và Quốc hội nhấn mạnh các nhiệm vụ trọng tâm cần triển khai thực hiện để đưa các Luật, Nghị quyết đã được Quốc hội thông qua nhanh chóng đi vào cuộc sống.

Quốc hội có 3 chức năng cơ bản là xây dựng pháp luật, giám sát và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước. Công tác đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước đòi hỏi giám sát phải đổi mới theo. Do đó, khi thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân, nhiều ý kiến cho rằng, cần sửa đổi, bổ sung bảo đảm tính khả thi, phù hợp với năng lực tổ chức thực hiện, tạo điều kiện thuận lợi để nâng cao chất lượng của hoạt động giám sát.

Nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp, trước yêu cầu mới từ thực tiễn quản lý và hội nhập quốc tế, kịp thời khắc phục những hạn chế, tồn tại của Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp hiện hành. Cho ý kiến vào Dự thảo Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp, các đại biểu Quốc hội và chuyên gia đề nghị, phân cấp, phân quyền mạnh cho doanh nghiệp nhà nước gắn với quy định về kiểm tra, giám sát, đảm bảo nguồn lực đầu tư tại doanh nghiệp.

Tại phiên họp thứ 40 của UB TVQH vừa qua, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh: Từ Kỳ họp thứ 8, Quốc hội đã quán triệt, cụ thể hóa quan điểm đổi mới tư duy, quy trình xây dựng pháp luật, quán triệt quy trình làm luật đối với các cơ quan trình và thẩm tra. Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị công tác xây dựng pháp luật phải đảm bảo chất lượng, chắc chắn, đánh giá kỹ tác động, tập trung vào những vấn đề là điểm nghẽn, cấp bách nhằm tháo gỡ khó khăn cho người dân và doanh nghiệp.

Tại Nghị quyết về hoạt động chất vấn tại Kỳ họp thứ tám, Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã thống nhất cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển và sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng từ năm 2025, nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là thanh, thiếu niên. Đây là một quyết định quan trọng, nhận được sự hoan nghênh, ủng hộ của xã hội.

Số vụ phạm tội về tham nhũng, chức vụ phát hiện trong năm 2024 là 956 vụ, tăng 20,55% so với năm trước. Kết quả này cho thấy công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực dưới sự lãnh đạo của Đảng ngày càng quyết liệt, mạnh mẽ, không có vùng cấm, không có ngoại lệ. Các đại biểu Quốc hội ghi nhận và đánh giá cao nỗ lực của toàn hệ thống chính trị trong công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng. Tuy nhiên, hành vi tham nhũng ngày càng tinh vi hơn với nhiều vụ việc hết sức nghiêm trọng đòi hỏi phải có những biện pháp mạnh mẽ, tiếp tục hoàn thiện thể chế pháp luật, tăng cường hiệu quả phòng ngừa từ sớm, từ xa tham nhũng, tiêu cực.

Trong đời sống kinh tế, xã hội ngày càng phát triển, các hoạt động giao dịch tại các phòng công chứng càng sôi động hơn. Hoạt động công chứng phải góp phần bảo đảm an toàn pháp lý cho các giao dịch trong xã hội, phòng ngừa tranh chấp, khiếu kiện, hỗ trợ hoạt động xét xử, qua đó góp phần bảo đảm trật tự an toàn xã hội, ổn định và phát triển kinh tế - xã hội. Với những mục tiêu đó, Luật công chứng sửa đổi được Quốc hội khoá 15 thông qua tại kỳ họp thứ 8 đã tiếp tục xác định công chứng không phải là hoạt động kinh doanh đơn thuần mà là một nghề bổ trợ tư pháp. Luật cũng quy định theo hướng bảo đảm phân cấp, phân quyền hợp lý; tiếp tục xã hội hóa; đơn giản hóa thủ tục, tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch trong xã hội; đề cao trách nhiệm và vai trò đóng góp của công chứng viên, tổ chức hành nghề công chứng đối với xã hội cũng như hướng tới chuyển đổi số trong hoạt động này:

Trong đời sống kinh tế, xã hội ngày càng phát triển, các hoạt động giao dịch tại các phòng công chứng càng sôi động hơn. Hoạt động công chứng phải góp phần bảo đảm an toàn pháp lý cho các giao dịch trong xã hội, phòng ngừa tranh chấp, khiếu kiện, hỗ trợ hoạt động xét xử, qua đó góp phần bảo đảm trật tự an toàn xã hội, ổn định và phát triển kinh tế - xã hội. Với những mục tiêu đó, Luật công chứng sửa đổi được Quốc hội khoá 15 thông qua tại kỳ họp thứ 8 đã tiếp tục xác định công chứng không phải là hoạt động kinh doanh đơn thuần mà là một nghề bổ trợ tư pháp. Luật cũng quy định theo hướng bảo đảm phân cấp, phân quyền hợp lý; tiếp tục xã hội hóa; đơn giản hóa thủ tục, tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch trong xã hội; đề cao trách nhiệm và vai trò đóng góp của công chứng viên, tổ chức hành nghề công chứng đối với xã hội cũng như hướng tới chuyển đổi số trong hoạt động này.