CHÍNH TRỊ

Ngày mai, Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa 14 khai mạc. Đây là kỳ họp cuối năm và cũng gần cuối nhiệm kỳ nên nhiều vấn đề về công tác nhân sự, công tác lập pháp, về giải pháp phát triển kinh tế xã hội được cử tri và nhân dân quan tâm. Cử tri mong muốn Quốc hội, Đại biểu Quốc Hội thể hiện trọng trách đại diện trong từng quyết sách, dõi theo, giám sát việc giải quyết các ý kiến, kiến nghị của cử tri một cách kịp thời và hiệu quả hơn.

Với địa vị pháp lý là cơ quan kiểm tra tài chính nhà nước do Quốc hội thành lập, hoạt động độc lập và chỉ tuân theo pháp luật, Kiểm toán nhà nước là một trong những cơ quan trực tiếp có trách nhiệm phát hiện và phối hợp xử lý tham nhũng. 5 năm qua, toàn ngành qua đã thực hiện 1.062 cuộc kiểm toán thuộc các lĩnh vực ngân sách Nhà nước, đầu tư dự án chương trình mục tiêu quốc gia, tập đoàn, tổng công ty và doanh nghiệp nhà nước...Kiểm toán Nhà nước đã kiến nghị xử lý tài chính hơn 323.500 tỷ đồng. Bên cạnh đó, các báo cáo kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước được Quốc hội sử dụng ngày càng nhiều hơn trong quản lý, điều hành, giám sát, phê chuẩn, quyết định những vấn đề tài chính, ngân sách và hoàn thiện chính sách pháp luật.... Để phát huy hơn nữa vai trò của Kiểm toán Nhà nước, nhiều ý kiến đề nghị ngành kiểm toán cần đẩy nhanh tiến độ, tăng cường tính minh bạch, trách nhiệm và nâng cao chất lượng hoạt động, từ đó hỗ trợ kiểm soát việc sử dụng hiệu quả vốn, ngân sách, tài sản công.

Luật Bảo đảm trật tự an toàn giao thông được xây dựng với mục tiêu đảm bảo an toàn tính mạng, sức khỏe cho người tham gia giao thông, bảo vệ quyền con người. Đồng thời Luật điều chỉnh về các chính sách: Quy tắc giao thông; phương tiện và người điều khiển phương tiện tham giao giao thông; tổ chức an toàn giao thông; giải quyết tai nạn giao thông; thực thi pháp luật trong phát hiện, xử lý vi phạm và trách nhiệm quản lý nhà nước trong lĩnh vực này.Dự thảo được xây dựng trên cơ sở chia tách công tác đảm bảo trật tự an toàn giao thông và quản lý nhà nước về hạ tầng giao thông vận tải trong Luật Giao thông đường bộ hiện hành. Vậy dự thảo luật này có điểm gì khác so với Luật giao thông đường bộ 2008? Liệu việc tách 2 luật, nhưng cùng về an toàn giao thông đường bộ có thể gây hiểu lầm hoặc chồng chéo về nội dung cũng như xử lý vi phạm hay không?

Cò mồi, môi giới dẫn đến phí dịch vụ quá cao, tình trạng lao động bỏ trốn, cư trú bất hợp pháp, vi phạm pháp luật, doanh nghiệp không đủ năng lực, cắt xén chương trình đào tạo, cố tình lách luật để đưa lao động ra nước ngoài làm việc nhưng không đảm bảo quyền lợi cho người lao động. Nhiều doanh nghiệp chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp giấy phép hoạt động dịch vụ nhưng vẫn tổ chức đưa người lao động Việt nam đi làm việc ở nước ngoài. Đây là thực trạng nhức nhối, phổ biến từ nhiều năm nay. Vậy làm thế nào để siết chặt trật tự trong hoạt động đưa lao động Việt Nam sang làm việc ở nước ngoài đồng thời tạo thuận lợi cho doanh nghiệp hợp pháp hoạt động là vấn đề đặt ra trong dự thảo Luật đưa người Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng (sửa đổi)

Hiện nay đối tượng nghiện ma túy rất đa dạng và có xu hướng trẻ hóa. Đây là vấn đề rất đáng lo ngại, bởi ma túy là nguồn của tội phạm và tội phạm ma túy là nguồn của các loại tội phạm khác. Theo đánh giá của Bộ Công an, nếu giải quyết được được tệ nạn ma túy sẽ giảm cơ bản tình trạng tội phạm hiện nay, bởi theo thống kê tại các trại giam ở khu vực miền Bắc có tới 70% phạm nhân phạm tội liên quan đến ma túy. Tuy nhiên, sau hơn 18 năm thi hành, các quy định của Luật phòng, chống ma túy đã bộc lộ những tồn tại, bất cập, ảnh hưởng đến công tác phòng, chống ma túy, công tác cai nghiện, quản lý sau cai và về quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy. Vì vậy, cần thiết sửa đổi Luật phòng, chống ma túy để đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng chống ma túy trong tình hình mới. Chương trình Quốc hội với cử tri hôm nay đề cập nội dung này.

Tự chủ đại học được hiểu là không phải xin cho, tự chủ là được làm theo quy định và nhà nước có thể hậu kiểm là trường đó làm có đúng không. Trường phải chịu trách nhiệm pháp lý về hành vi của mình, chịu trách nhiệm giải trình. Chẳng hạn, nếu không tự chủ, trường phải xin chỉ tiêu; Phải làm thủ tục mở ngành nếu muốn mở một ngành mới; Phải làm hồ sơ để Bộ GD ĐT duyệt trước nếu muốn liên kết với một đối tác mới. Còn tự chủ, theo quy định của Luật Giáo dục Đại học sửa đổi, các trường tự quyết định chỉ tiêu tuyển sinh theo quy tắc của Bộ, tự mở ngành theo quy định của Bộ, tự xác định đối tác để liên kết theo quy định của Bộ và phải làm cho đúng.Việc thực hiện tự chủ hiện nay tuân thủ theo Luật Giáo dục Đại học sửa đổi (Luật số 34) và Nghị định 99. Bên cạnh đó còn chịu sự điều chỉnh của nhiều đạo luật khác. Làm sai thì phải chịu trách nhiệm trước pháp luật, tuy nhiên, không thể vì sợ các trường làm sai mà không thực hiện tự chủ, quan trọng là cần phát hiện ra điều đó sớm và thực thi đúng pháp luật.

Đến nay cả nước đã xác nhận được hơn 9,2 triệu người có công và số người có công đang hưởng chế độ ưu đãi hàng tháng là gần 1,4 triệu người. Thực hiện tốt chính sách pháp luật đối với người có công là thể hiện sâu sắc đạo lý uống nước nhớ nguồn, đền ơn đáp nghĩa, tri ân những con người đã hy sinh cho độc lập dân tộc. Đây cũng là việc làm được Đảng, Nhà nước ta đặc biệt quan tâm trong những năm qua. Tuy vậy, việc triển khai chính sách này trong thực tế còn bất cập, vẫn còn trường hợp bị bỏ sót hoặc tình trạng tiêu cực, trục lợi chính sách diễn ra. Chính vì vậy, việc sửa đổi Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng để khắc phục những bất cập đang đặt ra là rất cần thiết.

Ở Việt Nam, ước tính hiện có khoảng 230.000-250.000 người nhiễm HIV. Tuy tình hình HIV/AIDS vẫn diễn biến phức tạp nhưng nước ta đang đứng trước cơ hội lớn để có thể chấm dứt dịch AIDS vào năm 2030 với số người nhiễm HIV mới được phát hiện giảm dưới 1.000 trường hợp/năm. HIV/AIDS sẽ không còn là vấn đề sức khỏe đáng lo ngại của mỗi cá nhân, mỗi gia đình, của cộng đồng nếu có chính sách và nguồn lực phù hợp, được tổ chức triển khai toàn diện, hiệu quả, đặc biệt trong bối cảnh nguồn lực hỗ trợ đang bị cắt giảm. Những vấn đề này được đặt ra trong phiên họp của Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội khi cho ý kiến dự thảo luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật phòng chống nhiễm virus gây ra do hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (HIV/AIDS)

Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-Liên minh Châu Âu (EVFTA) có hiệu lực (01/08) đúng vào thời điểm dịch Covid 19 vẫn đang diễn biến phức tạp, với số ca mắc mới đáng lo ngại. Trong bối cảnh này, đòi hỏi số một là năng lực kết nối chuỗi giữa Việt Nam với các nước cung ứng nguyên liệu; Năng lực xuất khẩu, nhập khẩu giữa Việt Nam với các đối tác EVFTA để từ đó đảm bảo liên thông cũng như sự thông suốt, liên tục của các chuỗi này, đảm bảo các hợp đồng được thực thi một cách hiệu quả. Vừa qua Đoàn giám sát của UBTV Quốc hội về “Việc thực hiện các Hiệp định thương mai tự do mà Việt Nam là thành viên” đã làm việc với Chính phủ, các Bộ, ngành, kết quả cho thấy, cần nhiều chương trình hành động thực chất hơn nữa.

Việc thí điểm mô hình chính quyền đô thị là thực hiện chủ trương của Đảng về việc tổ chức lại chính quyền địa phương cho phù hợp với đặc điểm đô thị. Theo nghị quyết 97 của Quốc hội, từ ngày 1-7-2021 sẽ thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại TP Hà Nội theo 2 cấp, cấp thành phố và cấp quận, không tổ chức HĐND cấp phường. Quốc hội cũng có nghị quyết 119 thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị của TP Đà Nẵng từ ngày 1-7-2021 chỉ 1 cấp là HĐND thành phố và UBND thành phố. Riêng Thành phố Hồ Chí Minh đang xây dựng đề án không tổ chức HĐND quận và phường. Vậy làm thế nào để bộ máy thực sự tinh gọn mà vẫn đảm bảo hiệu lực hiệu quả khi thí điểm không tổ chức Hội đồng nhân dân tại cấp quận, phường ở các thành phố lớn này.