Tại Việt Nam, gần 9 trong 10 trẻ em trong độ tuổi 12–17 sử dụng Internet, nhưng chỉ khoảng một phần ba được học cách tự bảo vệ an toàn trực tuyến. Đây là thông tin được nêu tại Hội thảo quốc tế và Triển lãm về bạo lực trực tuyến với phụ nữ và trẻ em, diễn ra sáng 22/10) tại Hà Nội, do Bộ Công an phối hợp với Bộ Ngoại giao và Thương mại Australia (DFAT), UNICEF, UN Women và UNFPA tổ chức – trước thềm Lễ mở ký Công ước Hà Nội về phòng chống tội phạm mạng.
Các nghiên cứu cho thấy, nhiều trẻ em bị quấy rối hoặc tiếp xúc với nội dung tình dục trên mạng, và gần một nửa không chia sẻ với ai vì không biết phải tìm đến đâu để được giúp đỡ. Trong khi đó, 13% phụ nữ Việt Nam từng trải qua bạo lực tình dục, song vẫn chưa có dữ liệu quốc gia về các hình thức xâm hại trực tuyến, khiến mức độ thực tế chưa được nhìn nhận đầy đủ.
Đại diện Bộ Công an, ông Lê Hoàng Dương, Phó Cục trưởng Cục Đối ngoại,– cho biết: Tội phạm mạng trên thế giới đang gia tăng nhanh chóng cả về quy mô, mức độ phức tạp và phạm vi ảnh hưởng, gây thiệt hại cho nền kinh tế toàn cầu khoảng 8.000 tỷ USD trong năm 2023 và được dự báo sẽ đạt 10.500 tỷ USD vào năm 2025, vượt cả GDP của hầu hết các nền kinh tế lớn nhất thế giới. Theo thống kê, Việt Nam là một trong những quốc gia có tỷ lệ người dùng Internet cao nhất thế giới, với hơn 78 triệu người dùng tính đến đầu năm 2024, tương đương hơn 79% dân số. Riêng trong năm 2023, Việt Nam ghi nhận 16.000 vụ lừa đảo trực tuyến, gây thiệt hại khoảng 390.000 tỷ đồng. Tính đến tháng 8 năm 2024, đã có hơn 13.750 cuộc tấn công mạng vào các hệ thống thông tin tại Việt Nam.
Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, Việt Nam ghi nhận nhiều vụ việc xâm hại trẻ em và bạo lực giới trên không gian mạng với hình thức ngày càng tinh vi, phức tạp. Thực tế cho thấy, nhận thức của cộng đồng, đặc biệt là của phụ huynh và nhà trường về an toàn mạng vẫn còn hạn chế; nhiều hành vi xâm hại diễn ra ẩn danh, khó truy vết, trong khi sự phát triển của các công nghệ mới như AI, deepfake, chatbot lừa đảo… càng làm gia tăng nguy cơ bị xâm hại. Ông Lê Hoàng Dương nhấn mạnh:
“Với vai trò là nước chủ nhà, Bộ Công an Việt Nam khẳng định luôn coi trọng công tác bảo đảm an ninh mạng, phòng chống tội phạm công nghệ cao, chủ động xây dựng khung pháp lý quốc gia để triển khai, thực thi hiệu quả các quy định của Công ước, đảm bảo tuân thủ và thực thi đầy đủ các cam kết, trong đó có nội dung hợp tác quốc tế trong đấu tranh chống tội phạm mạng.”
Trên toàn cầu, ước tính mỗi năm có khoảng 300 triệu trẻ em bị bóc lột trực tuyến, các báo cáo về dụ dỗ, tống tiền tình dục tăng gần gấp ba lần chỉ riêng trong năm 2024. Khoảng 38% phụ nữ có truy cập Internet đã từng bị bạo lực trực tuyến. Riêng khu vực châu Á – Thái Bình Dương, từ 16% đến 58% phụ nữ từng bị lạm dụng qua công nghệ – những con số cho thấy tính cấp thiết của việc xây dựng một không gian số an toàn hơn cho mọi phụ nữ và trẻ em: “Chúng ta cần phải đảm bảo có thể tăng cường năng lực cũng như có thể bảo về cho tất cả người dùng trên thế giới số bao gồm cả phụ nữ và trẻ em. Hội thảo hôm nay có thể biến từ tầm nhìn thành thực tế bao gồm những nhà hoạch định chính sách, những nhà giáo dục, cơ quan thực thi pháp luật, các đơn vị cung cấp công nghệ…Chúng tôi mong rằng, từ phía các cơ quan của Liên hợp quốc sẵn sàng đóng vai trò là đơn vị điều phối, tích cực vận đông chính sách, đồng hành cùng Việt Nam để thực hiện công ước Hà Nội theo những cách thức khác nhau để trao quyền kết nối cho tất cả thanh thiếu niên và trẻ em”. Bà Silvia Danalov, Trưởng Đại diện UNICEF tại Việt Nam, cho biết.
Tại hội thảo, các đại biểu thảo luận các chủ đề trọng tâm như: xây dựng chính sách và cơ chế báo cáo – giám sát dựa trên bằng chứng, thiết kế an toàn ngay từ đầu (safety-by-design), tăng cường phối hợp đa ngành và nâng cao năng lực cho các cơ quan thực thi. Sự kiện cũng là cơ hội chia sẻ bài học kinh nghiệm quốc tế, thảo luận cách thức để Việt Nam vừa học hỏi, vừa thúc đẩy đổi mới sáng tạo về an toàn trực tuyến. Các đại biểu đồng thời nhấn mạnh mối liên hệ giữa “Bóc lột và lạm dụng tình dục trẻ em trên môi trường mạng” (OCSEA) và “Bạo lực trên cơ sở giới được thực hiện hoặc hỗ trợ bởi công nghệ” (TF-GBV), khi hai hiện tượng này chia sẻ cùng nền tảng số, thủ phạm và thủ đoạn cưỡng ép chung. Do đó, cần xây dựng phản ứng tích hợp và đa ngành, bảo vệ phụ nữ, trẻ vị thành niên và trẻ em khỏi nguy cơ xâm hại trực tuyến./.
Kim Thanh-VOV1
Bình luận