Kỹ thuật in khắc gỗ được du nhập vào Nhật Bản vào đầu thế kỷ thứ 7 từ lục địa Châu Á, nhưng phải đến thế kỷ 17-18 dưới triều đại Edo mới phát triển mạnh mẽ. Tranh in khắc gỗ của Nhật Bản tái hiện văn hóa dân gian của Nhật Bản khi thường mô tả các nhân vật trong truyện truyền thuyết, thần thoại. Và nét văn hóa đó đã chạm tới trái tim của một người đàn ông ngoại quốc, giữ chân ông ở lại đất nước Mặt Trời Mọc suốt 40 năm qua nhằm gìn giữ nghệ thuật truyền thống này.
"Tên tôi là David Paul. Tôi sinh ra ở Anh, lớn lên ở Canada và hiện đã sống ở Nhật Bản gần 40 năm. Cuộc sống của tôi dạo này khá bận rộn, và công việc chính của tôi là sản xuất tranh khắc gỗ truyền thống Nhật Bản. Bản in này tượng trưng cho điều gì đó lớn lao hơn là những bức hình trên giấy. Đó là câu chuyện về kết tinh của một loại hình nghề thủ công qua hàng trăm năm để tạo ra một bức tranh. Tôi nghĩ bức tranh in này thực sự thú vị." - Đây là chia sẻ của ông David Paul, chủ một xưởng thủ công in khắc gỗ Nhật Bản ở ngoại ô Tokyo. Ông kể lại rằng, khi 28 tuổi, ông lần đầu tiên nhìn thấy một bức tranh in khắc gỗ của Nhật Bản, và ông lập tức bị thu hút bởi vẻ đẹp mà ông mô tả là “vô cùng quyến rũ” của loại hình tranh dân gian này. Vậy là ông lên đường đến Nhật Bản, từ mày mò học hỏi từ tác phẩm của các nghệ nhân trong quá khứ. Càng học, ông càng nhận ra rằng, học nghề thủ công in khắc gỗ không chỉ là học về những kỹ thuật lên khuôn, chạm khắc, in lên giấy…, mà ông còn được học rất nhiều về văn hóa dân gian Nhật Bản, thông qua các câu chuyện, các nhân vật được “kể” trong các bức tranh. Theo thời gian, tay nghề của ông càng ngày càng điêu luyện, và ông đã mở một xưởng sản xuất cho riêng mình – nơi đã trở thành một điểm đến hấp dẫn đối với nhiều du khách, nhất là du khách quốc tế để được chiêm ngưỡng tay nghề điêu luyện của ông. "Tôi không nghĩ nhiều người có cơ hội được trò chuyện với một người đã dành thời gian, tâm huyết để trở thành một “bậc thầy” trong một lĩnh vực nào đó. Và David thực sự là một nhân vật như vậy trong lĩnh vực tranh in khắc gỗ của Nhật Bản" - một du khách người Anh cho biết.
Những ngày đầu khi mới theo nghề, ông thường tự mình làm hết các công đoạn. Nhưng sau đó ông nhận thấy rằng, cần có một đội ngũ để phát triển nghề thủ công này. Vì vậy ông đã kết nối với nhiều thợ in tại Nhật Bản để cùng theo đuổi đam mê. Ohashy Ayomi, một nghệ nhân in khắc gỗ Nhật Bản chia sẻ: "David luôn lắng nghe ý kiến của tôi trước khi quyết định sẽ làm gì. Cách cư xử của ông ấy thực sự khiến tôi muốn được cùng ông làm việc"
Nghệ thuật in khắc gỗ phát triển mạnh mẽ vào thế kỷ 17, thế kỷ 18 ở Nhật Bản, và những tác phẩm kinh điển nhất ra đời trong thời gian này. Nhưng bên cạnh sao chép lại những bản in cũ, David Paul còn sáng tác những mẫu tranh mới theo hướng hiện đại hơn – theo cách mà ông gọi là giao thoa giữa văn hóa truyền thống và hiện đại. "Chúng tôi cũng sẽ thực hiện một số bản tranh sao chép. Nhưng hiện tại, tôi muốn tập trung nhiều hơn vào việc sáng tác những mấu in mới dựa trên phương pháp thủ công truyền thống. Đây là sự kết hợp hoàn hảo, kết nối quá khứ - hiện tại – tương lai, tạo nên sức sống mạnh mẽ cho các tác phẩm"
David Paul còn sử dụng mạng xã hội để lan tỏa tình yêu với loại hình nghệ thuật này. Bên cạnh đó, ông cũng kết nối với bạn bè, đối tác để đưa sản phẩm tranh in khắc gỗ của Nhật Bản ra thị trường thế giới, đóng góp một phần nhỏ bé để gìn giữ loại hình truyền thống mà ông gửi gắm tình yêu suốt gần nửa thế kỷ qua.
Bình luận