Kinh nghiệm phòng chống lũ quét, sạt lở đất dựa vào cộng đồng (13+14/09/2025)

Thứ năm, 14:23, 18/09/2025

VOV1 - Sạt lở đất, lũ ống, lũ quét là loại hình thiên tai đã xảy ra thường xuyên hơn và gây tỷ lệ tử vong lớn. Cần có biện pháp chủ động phòng ngừa và ứng phó với loại hình thiên tai này, nhất là dựa vào cộng đồng, vào những cán bộ cơ sở tại địa phương.

Ngày 10/09 vừa qua, người dân và chính quyền xã Phúc Khánh, tỉnh Lào Cai đã tổ chức lễ tưởng niệm tròn một năm ngày xảy ra trận lũ quét thảm khốc ở thôn Làng Nủ cuốn đi 40 nóc nhà cùng 67 sinh mạng. Nhắc lại trận lũ quét nghiêm trọng này để nhắc nhớ, việc chủ động phòng ngừa và ứng phó với loại hình thiên tai này là hết sức quan trọng và cấp thiết để bảo vệ tính mạng và tài sản cho người dân, nhất là bà con vùng miền núi, những nơi có nguy cơ cao.

Đặc điểm của lũ quét, sạt lở đất là thường xảy ra bất ngờ, vào ban đêm và rất khó dự báo trước. Người dân chỉ có thể nhận biết các dấu hiệu có thể xảy ra lũ quét, sạt lở để nhanh chóng di dời đến nơi an toàn. Các dấu hiệu nhận biết lũ quét, sạt lở bà con cần lưu ý, đó là: mưa lớn kéo dài hoặc mưa xối xả trong thời gian ngắn, nước sông, suối đục ngầu, xuất hiện các vết nứt trên nền đất, tường nhà, cây cối nghiêng hoặc đổ, cây gãy, mặt đất phồng rộp, có tiếng động lạ như đất đá va chạm hoặc cây gãy, và nước phun ra từ mặt đất ở các vị trí mới.

Chính quyền các địa phương nơi thường xuyên có nguy cơ xảy ra lũ quét, sạt lở đất cũng đã có nhiều biện pháp và kinh nghiệm để giúp người dân chủ động phòng tránh, như dùng loa thông báo; hay thông tin trên các nhóm zalo đến từng hộ gia đình chủ động triển khai công tác ứng phó, nhất là những người đang ở trên lán nương thì khẩn trương di chuyển về nhà ở tại bản để đảm bảo an toàn. Dù thiên tai khốc liệt nhưng sẽ giảm thiểu được hậu quả nhờ sự hiểu biết, kinh nghiệm, sự quyết đoán và hơn hết là hành động sớm từ chính tại cộng đồng địa phương. Người dân cần được trang bị các kiến thức về ứng phó với lũ quét, sạt lở đất như các dấu hiệu nhận biết khi có lũ quét; khẩn trương di dời đến nơi an toàn theo nguyên tắc: đảm bảo tính mạng con người trước, tài sản sau.

Những người dân tại cộng đồng thôn bản với kiến thức bản địa, với kinh nghiệm nhiều năm ứng phó với thiên tai, cộng thêm được trang bị những kiến thức, kỹ năng phòng tránh mưa lũ sẽ tự giúp mình và cộng đồng trong thôn bản có phương án ứng phó đảm bảo an toàn, giảm thiểu thiệt hại khi thiên tai, mưa lũ xảy ra.