Phát biểu tại hội nghị, thứ trưởng Bộ Nội vụ Vũ Chiến Thắng cho biết: Chỉ thị 20, ngày 12/12/2022 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài trong tình hình mới đã xác định công tác đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài là góp phần phát triển kinh tế - xã hội, giải quyết việc làm, tăng thu nhập đối với người lao động nhất là lao động ở khu vực nông thôn, địa bàn khó khăn; tạo cơ hội để người lao động tiếp thu, học tập chuyển giao công nghệ tiên tiến ở nước ngoài, góp phần nâng cao nguồn nhân lực trong nước.

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, việc đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo các thỏa thuận quốc tế đã và đang khẳng định vai trò chiến lược, mang lại ý nghĩa to lớn trên nhiều phương diện kinh tế, xã hội và đối ngoại. Các thỏa thuận quốc tế tạo ra hành lang pháp lý an toàn, minh bạch cho người lao động di cư, tìm kiếm việc làm, bảo đảm cho người lao động có việc làm hợp pháp, thu nhập tốt, được pháp luật bảo vệ. Hoạt động này không chỉ là giải pháp tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người lao động mà còn là một kênh quan trọng để phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, tăng cường hợp tác quốc tế

Theo quy định của Luật người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, Trung tâm lao động ngoài nước (Bộ Nội vụ) là đơn vị sự nghiệp đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, hoạt động phi lợi nhuận và không được thu tiền dịch vụ của người lao động. Đến thời điểm hiện tại, Trung tâm lao động ngoài nước là đơn vị sự nghiệp duy nhất trên cả nước thực hiện hình thức phi lợi nhuận đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo các Thỏa thuận quốc tế. Đây là các cơ sở pháp lý quan trọng, định hình mô hình hoạt động của Trung tâm Lao động ngoài nước và là tiền đề cho việc hợp tác thành công với Hàn Quốc và mở rộng hợp tác với các quốc gia phát triển khác sau này.

Thời gian qua, Bộ Nội vụ đã chỉ đạo Cục Quản lý lao động ngoài nước, Trung tâm Lao động ngoài nước phối hợp vơi các địa phương triển khai thực hiện các Thỏa thuận quốc tế để đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hình thức phi lợi nhuận đạt được những kết quả tích cực. Các Chương trình đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hình thức phi lợi nhuận do Trung tâm Lao động ngoài nước triển khai đưa lao động đi làm việc tại Hàn Quốc, Nhật Bản, Cộng hòa Liên bang Đức, Đài Loan (Trung Quốc), Australia đã đưa được hơn 155.000 lượt lao động đã được phái cử, với mức thu nhập tốt, chi phí thấp và nhiều hỗ trợ trực tiếp cho người lao động, hàng năm đóng góp lượng ngoại hối ước tính 17.000 tỷ đồng. Chương trình hợp tác phái cử lao động đi làm việc thời vụ tại Hàn Quốc được triển khai từ năm 2018 đã đưa được 7.000 lao có thu nhập trung bình trên 2.000 USD/tháng.Thứ trưởng Bộ Nội vụ Vũ Chiến Thắng nhấn mạnh:

“Công tác đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài thông qua các thỏa thuận quốc tế theo hình thức phi lợi nhuận không chỉ là một giải pháp kinh tế - xã hội đơn thuần, mà còn là một công cụ chính sách quan trọng, một kênh thực thi hiệu quả các chủ trương lớn của Đảng về hội nhập quốc tế, về đào tạo nâng cao nguồn lực và thực thi chiến lược ngoại giao kinh tế. Tư duy mới đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài là chúng ta đào tạo lực lượng lao động có tay nghề, kỹ năng, tư duy chuyển giao được trong quá trình lao động ở nước ngoài. Và như vậy, lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài bao phủ cả 4 Nghị quyết trụ cột hiện nay”.

Là một trong những địa phương có số người lao động đi làm việc ở nước ngoài nhiều nhất cả nước, ông Nguyễn Văn Đệ, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An chia sẻ: Công tác giải quyết việc làm, đào tạo nghề, đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài được tỉnh Nghệ An xác định là một trong những nhiệm vụ quan trọng, là định hướng đột phá để giải quyết việc làm, tăng thu nhập, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và hội nhập quốc tế:

“Hiện nay, Nghệ An là một trong những địa phương dẫn đầu cả nước về số lượng lao động xuất cảnh đi làm việc ở nước ngoài. Giai đoạn 2023-2025, toàn tỉnh đã đưa được 60.662 lao động đi, bình quân hàng năm tăng 20 nghìn người. Hiện có khoảng 85 nghìn lao động của Nghệ An đang làm việc có thời hạn ở nước ngoài. Trong đó, có 16.500 người lao động làm việc tại Hàn Quốc và 25.000 lao động làm việc tại Nhật Bản. Mỗi năm, lượng kiều hối gửi về từ 600 đến 650 triệu USD, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng kinh tế, giảm nghèo bền vững và ổn định xã hội. Ngoài ra, tỉnh Nghệ An là một trong những địa phương đi đầu trong việc triển khai các Chương trình phi lợi nhuận của Trung tâm lao động ngoài nước như Chương trình EPS, IM Japan, đưa điều dưỡng viên đi CHLB Đức, Chương trình lao động thời vụ tại Hàn Quốc. Các chương trình này có chi phí thấp. minh bạch, được người dân tin tưởng và mang lại hiệu quả cao"

Là một trong số nhiều lao động đi làm việc theo Chương trình phi lợi nhuận về nước, lập nghiệp thành công anh Phan Anh Vũ, ở Nghệ An chia sẻ:

“Năm 2008 tôi biết đến Chương trình EPS khi đang học tại trường Cao đẳng kỹ thuật và công nghiệp Việt Nam Hàn Quốc tại Nghệ An và tôi đã đăng ký tham gia. Đây là chương trình của Nhà nước đi làm việc tại Hàn Quốc với chi phí thấp, không thông qua trung gian, môi giới, tuyển chọn công khai và minh bạch. Tháng 9/2008, tôi xuất cảnh sang Hàn Quốc làm việc theo Chương trình EPS. Vượt qua khó khăn về ngôn ngữ, văn hóa để làm việc, học tập và tạo cho mình những vốn kiến thức. Khi làm việc tại Hàn Quốc, tôi đã dành thời gian tìm hiểu nhiều lĩnh vực kinh doanh, có nhiều hứng thú với các sản phẩm thân thiện với môi trường như: Các dụng vụ nhà bếp bằng gỗ, tre như đũa, thìa, bát, thớt và các sản phẩm về than trắng không khói dùng cho các nhà hàng của Hàn Quốc. Khi hết hạn hợp đồng về nước, tôi quyết tâm thành lập công ty TNHH Quốc Bảo Korea. Hiện tại, công ty của tôi duy trì từ 10 đến 15 người. Các năm gần đây, mỗi năm công ty của tôi xuất khẩu khoảng 20 đến 40 container. Sản phẩm của chúng tôi được phía Hàn Quốc đánh giá cao về chất lượng và thường xuyên có đơn đặt hàng mới”

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo Chương trình phi lợi nhuận vẫn còn một số vấn đề cần tiếp tục quan tâm xử lý và nghiên cứu các giải pháp thúc đẩy. Vẫn còn một số địa phương, một bộ phận người lao động có nguyện vọng đi làm việc ở nước ngoài chưa “nhận diện”, phân biệt được hình thức đi làm việc ở nước ngoài thông qua Chương trình phi lợi nhuận do đơn vị sự nghiệp triển khai với các hình thức khác nên số lượng tham gia còn hạn chế, chưa tương xứng với tiềm năng của địa phương và nhu cầu của người lao động. Tình trạng đối tượng môi giới thông tin, lừa đảo người lao động có nhu cầu đi làm việc thời vụ trong lĩnh vực nông nghiệp tại Hàn Quốc theo diện visa này vẫn xảy ra, một số địa phương vẫn còn thiếu kinh nghiệm hợp tác quốc tế, chưa trực tiếp đàm phán, trao đổi mà thông qua bên thứ ba nên có thể làm tăng mức phí xuất cảnh của người lao động, số lượng đưa đi chưa đáp ứng được kỳ vọng của địa phương Hàn Quốc. Công tác phối hợp, giải quyết việc làm cho bộ đội, công an xuất ngũ thông qua các Chương trình đi làm việc ở nước ngoài thông qua Thỏa thuận quốc tế cần tiếp tục được quan tâm và có giải pháp hỗ trợ hiệu quả hơn nữa.

Bên cạnh đó, từ ngày 01/7/2025, sau khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp, đội ngũ cán bộ thuộc các Sở Nội vụ, Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh/thành phố được giao nhiệm vụ phối hợp với Trung tâm Lao động ngoài nước triển khai chương trình phi lợi nhuận có nhiều thay đổi, chưa nắm bắt được đầy đủ thông tin, quy trình để tư vấn, tuyên truyền cho người lao động.

Tại hội nghị, các đại biểu tập trung thảo luận một số nội dung như: Nhân rộng mô hình, cách làm hay, giải pháp tốt của các địa phương, đánh giá, rút kinh nghiệm và khắc phục đối với các vấn đề tồn tại, khó khăn và đề xuất kiến nghị để Bộ có cơ sở tham mưu Chính phủ và phối hợp với các đối tác tiếp nhận tháo gỡ. Nghiên cứu, đề xuất các giải pháp để đạt được những hiệu quả đồng bộ, toàn diện bao gồm tăng cường số lượng, chất lượng lao động phái cử, đặc biệt chú trọng các giải pháp để gia tăng số lượng người lao động thuộc đối tượng chính sách, dân tộc thiểu số, hộ nghèo, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, quân nhân và công an xuất ngũ theo các Chương trình phi lợi nhuận.

Hà Nam-VOV1