Tại Hội nghị, hơn 500 cán bộ y tế đã cùng cập nhật các vấn đề liên quan đến virus hợp bào hô hấp RSV. Đây là nguyên nhân phổ biến gây nhiễm trùng đường hô hấp dưới, ước tính ảnh hưởng khoảng 64 triệu người và gây 160.000 ca tử vong mỗi năm trên toàn cầu. Đáng chú ý, khoảng 75% ca nhập viện do RSV xảy ra ở trẻ sinh đủ tháng, khỏe mạnh, cho thấy không có nhóm trẻ nào hoàn toàn an toàn trước virus này. Ở đầu bên kia của “vòng lặp”, người từ 60 tuổi trở lên lại có nguy cơ tiến triển nặng phải nhập Khoa hồi sức tích cực, đặc biệt khi kèm bệnh nền hô hấp như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) / tim mạch.. Vì vậy, bảo vệ trẻ hôm nay đồng nghĩa xây nền tảng sức khỏe cho thế hệ lớn tuổi tương lai, và bảo vệ người già hôm nay cũng giúp giảm nguồn lây đối với trẻ trong gia đình.
Các dữ liệu cũng cho thấy, trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi chịu ảnh hưởng nặng nề từ RSV, chiếm gần 50% trong 3,6 triệu ca nhập viện và gần 45.700 ca tử vong ở trẻ em dưới 0-6 tháng tuổi trên toàn cầu.. Các biến chứng của nhiễm RSV ở trẻ nhũ nhi có thể bao gồm viêm phổi, viêm tiểu phế quản nặng, suy hô hấp. Trẻ bị nhiễm RSV có thể diễn tiến nặng với các biểu hiện như thở nhanh, khò khè, tím tái. Nhiều trường hợp cần nhập viện, vào đơn vị chăm sóc đặc biệt (ICU) để theo dõi và điều trị. Không chỉ dừng lại ở các biểu hiện cấp tính, nhiễm RSV trong những năm đầu đời có thể để lại di chứng lâu dài như hen suyễn, khò khè mạn tính và suy giảm chức năng phổi, ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và chất lượng sức khỏe tương lai 4. Xây nền bảo vệ từ sớm cho trẻ chính là điểm khởi đầu của vòng lặp bảo vệ.
GS.BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng, Chủ tịch Hội Nội tiết sinh sản và Vô sinh TP.HCM, Phó Chủ tịch Hội Phụ sản Việt Nam, chia sẻ: “Mối nguy này càng đáng lo ngại khi RSV chưa có thuốc điều trị đặc hiệu4 và miễn dịch sau nhiễm không bền do đặc tính virus làm suy giảm đáp ứng miễn dịch,dẫn đến nguy cơ tái nhiễm nhiều lần[8]. Việc bảo vệ trẻ từ những ngày tháng đầu đời là cần thiết. Hệ miễn dịch trẻ sơ sinh còn non nớt, phần lớn sự bảo vệ của trẻ khỏi các bệnh truyền nhiễm ở giai đoạn này đến từ kháng thể thụ động mà trẻ nhận từ mẹ trong thai kỳ. Việc quan tâm chăm sóc từ thai kỳ tới giai đoạn sau sinh, bao gồm theo dõi sức khỏe, chăm sóc hô hấp, vệ sinh và tuân thủ hướng dẫn y tế không chỉ giúp giảm nguy cơ trẻ bị biến chứng nặng hoặc tử vong, mà còn đặt nền móng cho một hệ hô hấp khỏe mạnh lâu dài, góp phần bảo vệ trẻ trong những ngày tháng đầu đời.”
Ở nhóm người lớn tuổi, đặc biệt từ 60 tuổi trở lên, RSV thường biểu hiện nhẹ ở giai đoạn đầu nhưng tiềm ẩn nguy cơ tiến triển nặng. Tại hội thảo, PGS.TS.BS Lê Khắc Bảo, Phó Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, chia sẻ: “Người cao tuổi mắc RSV có thể khiến khởi phát hoặc làm trầm trọng thêm các bệnh nền như hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) hay các biến cố tim mạch như rối loạn nhịp tim, suy tim, thiếu máu cục bộ, nguy cơ độ quỵ cao hơn. Dữ liệu quốc tế ước tính, cứ 10 người lớn tuổi nhiễm RSV thì có 1 người phải vào khoa hồi sức tích cực3, đồng thời tỷ lệ trở nặng tăng cao ở những người có bệnh lý mạn tính kèm theo”.
Cộng hưởng các yếu tố nguy cơ cùng xu hướng già hóa nhanh tại Việt Nam, RSV trở thành vấn đề cấp bách về sức khỏe cộng đồng, đòi hỏi nâng cao nhận thức và triển khai các biện pháp dự phòng.
Theo TS. Mark Fletcher, Giám đốc cấp cao, Bộ phận Y khoa Nghiên cứu và Phát triển Vắc-xin, Pfizer: “Phòng ngừa bệnh RSV không nên chỉ giới hạn ở trẻ sơ sinh. Bằng cách chủ động kết hợp phòng ngừa RSV cho người lớn tuổi với các biện pháp vệ sinh thường xuyên, cộng đồng có thể tạo ra một vòng bảo vệ cộng hưởng, giúp giảm đáng kể số ca bệnh nặng và tỷ lệ nhập viện. Ở cả trẻ sơ sinh và người cao tuổi, các biện pháp phòng ngừa phù hợp cũng góp phần giảm áp lực lên hệ thống y tế.”
Các chuyên gia thống nhất: để vận hành “vòng lặp bảo vệ”, cần đồng thời kết hợp biện pháp dự phòng cá nhân như rửa tay, che miệng khi ho/hắt hơi, vệ sinh bề mặt, chăm sóc y tế chủ động và nâng cao nhận thức cộng đồng. Hội nghị cập nhật tiến bộ khoa học về miễn dịch thai kỳ, các mô hình phòng ngừa hiệu quả trên thế giới, qua đó thúc đẩy hợp tác giữa cơ quan quản lý, cơ sở y tế, học thuật, doanh nghiệp và truyền thông nhằm bảo vệ bền vững hai nhóm nguy cơ này./.
Bình luận