Về người nộp thuế: Luật bổ sung quy định về người nộp thuế trong lĩnh vực kinh doanh thương mại điện tử và kinh doanh dựa trên nền tảng số, cụ thể: Nhà cung cấp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam phải thực hiện nghĩa vụ thuế GTGT đối với tổ chức, cá nhân tại Việt Nam thông qua các nền tảng số hoặc thương mại điện tử; Tổ chức quản lý sàn giao dịch thương mại điện tử và nền tảng số có chức năng thanh toán sẽ khấu trừ và nộp thuế thay cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh hoạt động trên nền tảng này.
Về đối tượng chịu thuế: Một trong những thay đổi lớn là việc điều chỉnh lại danh mục các đối tượng không chịu thuế GTGT. Theo đó, một số mặt hàng và dịch vụ trước đây được miễn thuế như: Phân bón, máy móc thiết bị phục vụ sản xuất nông nghiệp, tàu đánh bắt xa bờ, cùng các hoạt động chứng khoán như lưu ký, tổ chức thị trường và giao dịch chứng khoán; Sản phẩm xuất khẩu là tài nguyên, khoáng sản khai thác đã chế biến thành sản phẩm theo Danh mục do Chính phủ quy định... nay sẽ không còn nằm trong diện miễn thuế.
Chuyên gia tư vấn thuế Bùi Ngọc Tuấn cho rằng, việc áp thuế GTGT 5% sẽ giúp cạnh tranh công bằng giữa doanh nghiệp sản xuất và nhập khẩu phân bón, góp phần hạ giá bán sản phẩm phân bón trong nước, tăng đầu tư công nghệ xanh vào ngành nông nghiệp của Việt Nam:
"Trên quan điểm về chính sách thì việc đưa phân bón và những thiết bị chuyên dùng cho sản xuất nông nghiệp vào đối tượng chịu thuế GTGT 5% sẽ tạo điều kiện tốt hơn cho các doanh nghiệp đang sản xuất kinh doanh, đặc biệt là trong ngành phân bón của Việt Nam hiện tại đang chiếm tỷ trọng trên thị trường khoảng 73% tổng lượng tiêu thụ phân bón trên toàn quốc gia. Thì với việc tăng thuế GTGT 5% đó thì không có nghĩa là giá bán tăng lên mà với bản chất có thể giá thành sản xuất sẽ giảm đi, bởi toàn bộ thuế GTGT đầu vào của các nguyên vật liệu, hoặc máy móc, thiết bị sử dụng trong quá trình sản xuất phân bón đấy sẽ được khấu trừ thuế GTGT đầu ra. Cho nên về tổng thể thì cũng đã có những bài toán phân tích ở nhiều góc độ khác nhau để có thể thấy rằng xu hướng giảm giá thành phân bón của sản xuất trong nước nó sẽ rõ rệt hơn, và theo đó, nếu cộng thêm 5% thuế GTGT đầu ra đấy thì về tổng thể thì chi phí mà người nông dân cần phải bỏ ra để trả cho phân bón mới có thể sẽ thấp đi. Trong khi các doanh nghiệp sẽ có những động lực tốt hơn để có thể hạ giá thành, sản phẩm cạnh tranh hơn các sản phẩm phân bón nhập khẩu từ nước ngoài, để góp phần làm tăng trưởng cho nền nông nghiệp của Việt Nam".
Một trong những quy định của Luật Thuế GTGT 2024 mà người tiêu dùng và doanh nghiệp cũng cần chú ý đó là quy định về thanh toán không dùng tiền mặt. Theo đó, giao dịch mua bán hàng hóa, dịch vụ từ 05 triệu đồng trở lên bắt buộc phải thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt. Đồng thời, nếu cùng một bên bán trong 01 ngày xuất nhiều hóa đơn, các hóa đơn đều dưới 05 triệu nhưng tổng các hóa đơn từ 05 triệu trở lên thì vẫn phải áp dụng thanh toán không dùng tiền mặt. Về quy định cụ thể, Thạc sỹ Nguyễn Đức Ngọc, Đại học Luật Hà Nội Hà Nội cho biết:
"Điều kiện hoàn thuế giá trị gia tăng có 3 cái điều kiện từ trước đến nay rồi. Một là phải có hóa đơn giá trị gia tăng. Hai là đầu vào thì phải dùng cho hàng đầu ra chịu thuế. Ba là phải thanh toán không dùng tiền mặt và trước đây chúng ta vẫn hay nói là trên 20.000.000 phải thanh toán qua ngân hàng. Những điều kiện đấy thì vẫn giữ nguyên thôi nhưng mà trong Luật thuế giá trị tăng 2024 này và được cụ thể hóa trong Nghị định 181 năm 2025 thì mức giao dịch thay vì 20.000.000 thì bây giờ sẽ là giao dịch từ 5.000.000 đồng trở lên thì phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt. Và nếu tổng giá trị các giao dịch trong ngày cộng lại từ 5.000.000 thì cũng phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt. Đấy là một điểm mới mà các doanh nghiệp cũng phải hết sức lưu ý".
Với nhiều điểm mới, Luật Thuế GTGT năm 2024 sửa đổi được kỳ vọng sẽ hiện đại hóa chính sách thuế, tăng tính minh bạch, chống gian lận và mở rộng cơ sở thuế. Tuy nhiên, thực tiễn triển khai trong hơn ba tháng qua cho thấy còn nhiều bất cập và vướng mắc. Ông Ngô Sỹ Hoài - Phó Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam chia sẻ: "Gặp rủi ro có thể vướng lao lý khi trong cả nghìn hồ sơ có vài hồ sơ khai báo không đúng, hoặc mua bán hóa đơn chứng từ, doanh nghiệp đầu chuỗi lại phải chịu trách nhiệm".
Bà Nguyễn Thị Cúc - Chủ tịch Hội tư vấn Thuế Việt Nam nêu ý kiến: "Phân biệt ra những đơn vị nào rủi ro cao tuân thủ không tốt mới bắt buộc phải có người bán nộp thuế. Còn với những doanh nghiệp tuân thủ bình thường cứ hoàn thuế như cũ sẽ đỡ hơn".
Khi chính sách thuế được xây dựng hợp lý và phù hợp với thực tiễn, dòng vốn của doanh nghiệp mới được lưu thông. Đây cũng là điều kiện quan trọng tạo thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển, góp phần đạt mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu và kinh tế của năm 2025./.
Bình luận