Nhãn xanh, nhãn sinh thái là công cụ chính sách môi trường quan trọng, được nhiều quốc gia áp dụng thành công như Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc, Thái Lan hay các nước châu Âu. Công cụ này giúp doanh nghiệp chuyển đổi từ sản phẩm gây ô nhiễm sang sản phẩm xanh, đồng thời hỗ trợ người tiêu dùng tiếp cận hàng hóa thân thiện, bảo vệ sức khỏe.
Chương trình Nhãn sinh thái Việt Nam được Bộ Tài nguyên và Môi trường, nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường triển khai từ năm 2009, nhằm khuyến khích sản xuất các sản phẩm thân thiện với môi trường, giúp người tiêu dùng nhận diện và ưu tiên sử dụng các sản phẩm xanh. Báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, đến năm 2017 có 17 tiêu chí Nhãn xanh Việt Nam được công bố, làm căn cứ để chứng nhận Nhãn xanh Việt Nam đối với sản phẩm thân thiện với môi trường. Trong đó, 07 tiêu chí được áp dụng làm căn cứ chứng nhận Nhãn xanh Việt Nam đối với 112 loại sản phẩm.. . Tuy nhiên, phần lớn số lượng sản phẩm không tiếp tục duy trì Nhãn xanh Việt Nam sau khi hết hạn chứng nhận. Từ sau luật bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực, nhãn xanh đã được chuyển sang thành nhãn sinh thái. Trong hai năm 2024 và 2025 có 13 sản phẩm được chứng nhận nhãn sinh thái.
Ông Nguyễn Hoàng Đông, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Stavian cho biết, lúc đầu ra cũng nhiều rào cản vừa từ kênh bán vừa từ người tiêu dùng. Không phải dễ dàng. Không chỉ là những yếu tố khó khăn mà có những yếu tố tích cực khi mà mình đưa thực tế thị trường. Đến thời điểm này các sản phẩm đã phủ tương đối hầu hết các siêu thị trên toàn quốc. Tức là mình đã có lê kệ rồi. Một tin mừng nữa là người tiêu dùng chấp nhận. Đấy tôi nghĩ là một yếu tố rất tích cực.
Các ý kiến tại buổi tọa đàm cho rằng, trong bối cảnh thương mại toàn cầu, hội nhập kinh tế quốc tế, chính sách thuế xuất khẩu như hiện nay, Nhãn sinh thái chính là “tấm hộ chiếu xanh” giúp doanh nghiệp mở rộng thị trường, tiếp cận người tiêu dùng có trách nhiệm, đồng thời mang lại cơ sở lựa chọn an toàn, chất lượng cho người tiêu dùng. Thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng bền vững thông qua nhãn sinh thái là sự kết hợp giữa trách nhiệm doanh nghiệp, lựa chọn thông minh của người dân và vai trò hỗ trợ từ Nhà nước. Ông Lê Hoài Nam, Phó Cục trưởng Cục Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho rằng, đây là một chính sách hết sức quan trọng. Với bước phát triển như vậy thì chúng tôi rất hy vọng trong thời gian tới đây các chính sách ưu đãi, hỗ trợ cho các sản phẩm thân thiện môi trường sẽ tiếp tục hoàn thiện, bổ sung để tạo ra một động lực đủ mạnh để các doanh nghiệp thực sự quan tâm và đầu tư cải tiến, nâng cấp và sản xuất ra được nhiều sản phẩm thân thiện môi trường hơn nữa.
Theo ông Nguyễn Trung Thắng, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường, muốn thúc đẩy nhãn sinh thái ở Việt Nam cần kết hợp cả “cung” (hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất) và “cầu” (tạo nhu cầu tiêu dùng xanh), đồng thời nâng cao thể chế, minh bạch và hội nhập quốc tế. Đây là giải pháp tổng thể để nhãn sinh thái thực sự trở thành công cụ hiệu quả trong sản xuất và tiêu dùng bền vững. Chúng ta tham gia 16 FTA và các điều kiện về môi trường sinh thái ngày càng cao của các thị trường thị trường EU, Nhật Bản, Hoa Kỳ,… rất chặt chẽ. Các thị trường này đưa ra các rào cản về môi trường. Nó dần dần chuyển thành các điều kiện. Các doanh nghiệp đang đáp ứng yêu cầu của thị trường. Còn đối với thị trường nội địa đang quan tâm nhiều hơn về sinh thái và môi trường.
Tại tọa đàm, các chuyên gia đã đề xuất các giải pháp trọng tâm, hữu ích bao gồm: Hoàn thiện thể chế, luật pháp; phát triển và kết nối thị trường; tuyên truyền, thay đổi hành vi. Trong thời gian tới, xu hướng chuyển đổi xanh là tất yếu và không thể né tránh. Đây không chỉ là việc bảo vệ môi trường phù hợp với quy định và thông lệ quốc tế, mà còn là bảo vệ sự phát triển của chính mỗi doanh nghiệp và người dân.
Quang Huy
Bình luận