
Xung đột ở Trung Đông leo thang căng thẳng với nhiều diễn biến quân sự mới không chỉ mang tới nhiều rủi ro, mà còn đặt ra nhiều thách thức cho nỗ lực vãn hồi hòa bình. Các “giới hạn” trong xung đột hay các “lằn ranh đỏ” lần lượt bị phá vỡ! Chỉ trong mấy ngày qua, hàng loạt diễn biến quân sự mới làm leo thang căng thẳng trong khu vực, trong đó đáng chú ý nhất là việc Israel chuyển từ không kích dữ dội sang một cuộc tấn công trên bộ vào Li-băng nhằm tiêu diệt Hecbola; sau đó, Iran tiến hành màn tấn công tên lửa quy mô lớn vào Israel. Tất cả dấy lên nguy cơ xảy ra các màn trả đũa không hồi kết và nỗi lo về một cuộc chiến toàn diện ở khu vực với sự tham gia của nhiều bên, nhiều lực lượng đang lớn hơn bao giờ hết. Những tác động ngắn hạn, dài hạn của những diễn biến này; và đâu là con đường dẫn đến hòa bình? Nhà báo, nhà bình luận các vấn đề quốc tế Hà Mạnh Tường và các phóng viên Đài TNVN Việt Nam tại một số khu vực phân tích vấn đề này.
Ở thời điểm chỉ còn ít ngày nữa, cuộc xung đột tại Dải Gaza giữa Israel và lực lượng Hamas sẽ tròn một năm, những diễn biến trên thực địa đang chứng minh cho những dự đoán trước đó rằng, cuộc xung đột bắt đầu ngày 7/10/2023 không dừng lại ở Gaza mà lan rộng trên nhiều mặt trận. “Điểm nóng” thu hút sự chú ý lúc này là Lebanon khi Israel chuyển từ không kích dữ dội nhằm phá hoại cơ sở hạ tầng quân sự của phong trào Hezbollah ở đây sang một cuộc tấn công trên bộ vào Lebanon. Cùng với loạt vụ ám sát thủ lĩnh cấp cao của Hezbollah và Hamas, liệu Israel có thực sự làm “thay đổi cán cân quyền lực” ở khu vực?
Những ngày vừa qua, thế giới chứng kiến bạo lực leo thang nghiêm trọng tại khu vực biên giới Israel – Lebanon, khi các cuộc giao tranh bùng phát ác liệt giữa quân đội Israel và Phong trào Hezbollah. Mỹ và nhiều quốc gia khác đã khuyến cáo công dân rời Lebanon ngay lập tức. Vụ việc hàng nghìn máy nhắn tin và bộ đàm của Hezbollah phát nổ gây thương vong lớn được coi là mồi lửa châm ngòi cho các cuộc tấn công ồ ạt nhằm trả đũa giữa hai bên. Và thùng thuốc súng Trung Đông cũng đang chực chờ phát nổ nếu các bên không tính lại các bước đi kiềm chế xung đột. Chuyên gia phân tích các vấn đề quốc tế Phạm Phú Phúc chia sẻ quan điểm về nội dung này.
Tiếp tục kế hoạch tác chiến mới với trọng tâm là chiến trường Lebanon, hôm qua (20/9), quân đội Israel mở thêm nhiều đợt không kích ác liệt vào sâu trong lãnh thổ quốc gia láng giềng. Trong đó, cuộc tập kích tên lửa vào ngoại ô phía Nam thủ đô Beirut tối qua đã loại khỏi vòng chiến đấu một chỉ huy hàng đầu cùng nhiều nhân sự cấp cao của Phong trào Hezbollah.
Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) cho biết, trong ngày hôm qua (19/9), không quân nước này đã tiến hành nhiều đợt không kích dữ dội vào miền Nam Lebanon, phá hủy nhiều vũ khí và tài sản của Phong trào Hezbollah.
Bất chấp những kỳ vọng của cộng đồng quốc tế, bất chấp những lời cảnh báo của các bên trung gian về “cơ hội cuối cùng để đạt được thỏa thuận”, vòng đàm phán mới nhất tại Cairo, Ai Cập về lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hamas đã kết thúc mà không đạt kết quả. Dù các bên trung gian đã đưa ra các đề xuất mới nhằm thu hẹp khoảng cách giữa Israel và Hamas cũng như về cơ chế thực hiện kế hoạch ngừng bắn, nhưng việc Israel kiên quyết duy trì sự hiện diện của quân đội nước này tại Hành lang Philadelphi dọc biên giới Ai Cập-Gaza đã trở thành một điểm bế tắc chính.
Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ, Tướng Quinton Brown ngày 24/08 đã có chuyến thăm không báo trước tới Trung Đông nhằm thảo luận cách thức ngăn chặn leo thang căng thẳng khu vực.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đang có chuyến công du lần thứ 9 tới Trung Đông, kể từ khi xung đột xảy ra ở Dải Gaza. Trọng tâm của chuyến thăm vẫn là nỗ lực “không ngừng nghỉ”, để tìm kiếm lệnh ngừng bắn và thỏa thuận trao đổi tù nhân cho Israel và Hamas - vốn đang còn nhiều việc phải làm. Tuy nhiên, với tuyên bố mới nhất của Israel và Hamas, chuyến thăm này được dự báo khó có được sự đột phá.
Trung Đông đang nín thở trước các nỗ lực ngoại giao nhằm hạ nhiệt căng thẳng trong khu vực. Tại Doha, Qatar diễn ra các cuộc đàm phán ngừng bắn ở Gaza với sự tham gia của các quan chức của Israel, Qatar, Mỹ và Ai Cập. Sau các cuộc đàm phán này, các nhà trung gian hòa giải dự kiến sẽ tham vấn với Hamas. Trong khi đó, phía Iran và Israel liên tiếp đưa ra những tuyên bố và động thái cứng rắn, khiến dự luận lo ngại các cuộc xung đột ở khu vực Trung Đông ngày càng leo thang nghiêm trọng. Liệu các bên có thể đạt được thỏa thuận ngừng bắn từ đống đổ nát của Gaza? Iran và lực lượng ủy nhiệm Hezbollah sẽ trả đũa Israel như thế nào và các bên có lắng nghe các lời kêu gọi kiềm chế?
Căng thẳng ở Trung Đông đang bị đẩy lên cao trước nguy cơ về một cuộc tấn công tiềm tàng của Iran sau hai vụ sát hại quan chức cấp cao của Hamas và Hecbola. Còn tại Dải Gaza, cuộc xung đột giữa Israel và Hamas kéo dài từ ngày 7/10 năm ngoái đến nay đã khiến khoảng 40.000 người thiệt mạng. Trước tình hình này, Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas đang có chuyến thăm Nga và Thổ Nhĩ Kỳ nhằm nỗ lực tìm giải pháp hạ nhiệt khu vực. Lựa chọn Nga và Thổ Nhĩ Kỳ trong chuyến thăm khá bất ngờ, Tổng thống Palestine kỳ vọng gì từ các quốc gia này? Liệu kết quả của chuyến công du sẽ tác động ra sao đến các diễn biến vẫn đang tiềm ẩn nhiều nguy cơ tại Trung Đông? Đại sứ Nguyễn Quang Khai – người có nhiều năm công tác tại Trung Đông phân tích rõ hơn vấn đề này.