Sáng 17/6, tại Hà Nội diễn ra Diễn đàn “Thực thi ESG trong bất động sản tại Việt Nam – Cơ hội và Giải pháp tài chính bền vững”. Sự kiện có sự tham gia của các cơ quan quản lý, tổ chức tài chính quốc tế, nhà đầu tư và doanh nghiệp bất động sản nhằm thúc đẩy hình thành khung tài chính và công cụ thực tiễn cho các dự án bất động sản theo tiêu chuẩn ESG (môi trường, xã hội và quản trị).
ESG là viết tắt của cụm từ Environmental – Social – Governance, có nghĩa là môi trường, xã hội và quản trị. Đây không chỉ là một khẩu hiệu mà đã trở thành bộ tiêu chí quan trọng trong đánh giá chất lượng dự án và khả năng thu hút vốn đầu tư. Các tổ chức tín dụng, nhà đầu tư lớn như GRESB, IFC, ADB hay quỹ đầu tư châu Âu, Mỹ, Nhật Bản… đang sử dụng ESG như một tiêu chí “lọc” dự án.
Tại Việt Nam, dù đã có nhận thức rõ hơn về ESG nhưng việc triển khai vẫn còn manh mún, tự phát và thiếu nền tảng chính sách. Các doanh nghiệp muốn phát triển dự án bất động sản xanh vẫn gặp khó trong tiếp cận vốn vay ưu đãi hay các ưu đãi về thuế, đất đai. Một trong những nguyên nhân là Việt Nam chưa xây dựng được bộ tiêu chí ESG quốc gia dành riêng cho bất động sản, dẫn đến việc các tổ chức tài chính không có căn cứ xác định đâu là dự án thực sự đạt chuẩn để cấp vốn ưu đãi.
Một vấn đề cũng đang tồn tại trong các doanh nghiệp, đó là nhận thức về ESG chưa rõ ràng. Ông Nguyễn Hoa Cương, Viện Chính sách chiến lược, Ban Chính sách chiến lược Trung ương cho biết:
“Mặc dù cộng đồng doanh nghiệp đều ghi nhận sự cần thiết phải phát triển bền vững, tất cả đều hiểu đây là yêu cầu từ phía nhà đầu tư, từ phía người lao động cũng như từ phía khách hàng. Tuy nhiên từ cái đó dẫn đến hành động cụ thể thực sự không dễ dàng, ngay cả đối với doanh nghiệp lớn nhất Việt Nam khi khảo sát thì cũng đều nhận thấy rằng 87% thể hiện báo cáo nhưng 90% không báo cáo về mục tiêu cácbon, 93% không báo cáo về rủi ro môi trường, 86% không báo cáo về rủi ro xã hội, 86% không báo cáo về rủi ro quản trị. Như vậy vẫn có khoảng cách về nhận thức, phát biểu công khai của doanh nghiệp và hành động cụ thể”
Thực tế, nhiều doanh nghiệp đã bước đầu lồng ghép ESG vào một số định hướng chiến lược. Trong Chiến lược tăng trưởng xanh quốc gia giai đoạn 2021–2030, ESG được xem là trụ cột quan trọng để chuyển đổi mô hình kinh tế theo hướng phát triển bền vững. Quyết định 167 về Chiến lược Quốc gia về Tăng trưởng xanh của Thủ tướng Chính phủ cũng nhấn mạnh vai trò của doanh nghiệp và thị trường tài chính trong quá trình xanh hóa nền kinh tế.
Trong ngành xây dựng, Bộ Xây dựng đã ban hành một số Chính sách về công trình xanh và xây dựng bền vững tại Việt Nam. Tuy nhiên, các văn bản này mới dừng ở mức định hướng, chưa có bộ tiêu chí ESG cụ thể. Do đó, để đạt được các mục tiêu 150 công trình xanh vào 2030 và giảm hơn 74 triệu tấn các bon vào 2050, Việt Nam cần khắc phục các hạn chế về tiêu chuẩn, tài chính và thực thi.
Ông Nguyễn Công Thịnh, Phó vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ, môi trường và Vật liệu xây dựng (Bộ Xây dựng) khẳng định, với những cải tiến phù hợp, công trình xanh không chỉ góp phần bảo vệ môi trường mà còn nâng cao chất lượng sống và thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững. Diễn đàn cũng góp phần đưa ESG tiến gần hơn tới chính sách quốc gia, thiết lập cơ chế phối hợp ba bên: Nhà nước – Tài chính – Doanh nghiệp nhằm hướng tới thị trường bất động sản bền vững, công trình chất lượng cao và hỗ trợ mục tiêu Net Zero của Chính phủ.
“ESG là xu thế không thể đảo ngược cùng với xu thế chuyển đổi xanh của nền kinh tế, tạo ra các cơ hội cũng như các giải pháp phát triển tài chính bền vững cho ESG của các doanh nghiệp bất động sản. Theo số liệu của ngân hàng nhà nước thì hiện có khoảng 47 tổ chức tín dụng đã có nguồn vốn xanh cho các dự án, tổng dư nợ khoảng 600 nghìn tỷ đồng. Chúng ta thấy rằng mặc dù Nhà nước chưa ban hành phân loại xanh cho các dự án thế nhưng các tổ chức tín dụng đã vào cuộc rất mạnh mẽ. Tôi hy vọng sau khi có quyết định của Thủ tướng về tiêu chí môi trường cho các dự án xanh cũng các chính sách khác thì sẽ khơi thông dòng vốn mạnh mẽ hơn nữa để đầu tư cho các dự án xanh, trong đó có các dự án bất động sản”
Theo số liệu của Tổ chức Tài chính quốc tế (IFC), đến năm 2030, Việt Nam cần khoảng 753 tỷ USD cho các dự án cơ sở hạ tầng và đô thị thích ứng biến đổi khí hậu. tuổi thọ của một dự án bất động sản khó kéo dài hàng chục năm, nếu không tích hợp ESG ngay từ khâu thiết kế, thi công đến vận hành, khó để đáp ứng yêu cầu chuyển đổi xanh trong tương lai.
Theo các chuyên gia, việc áp dụng ESG cũng giúp nâng cao giá trị tài sản, chất lượng sống cho cư dân và uy tín doanh nghiệp. Để thúc đẩy bất động sản phát triển bền vững, Việt Nam cần gấp rút xây dựng bộ tiêu chí ESG quốc gia, làm căn cứ cho việc đánh giá, xếp hạng và tiếp cận vốn. Đây sẽ là cơ sở để Chính phủ triển khai các chính sách ưu đãi thuế, tín dụng, thủ tục hành chính, đồng thời giúp doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn xanh trong và ngoài nước./.
Kim Thanh VOV1