Sản xuất công nghiệp phục hổi mạnh mẽ, tăng trưởng ngoạn mục với chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) năm 2025 ước tăng 9,5% so với năm 2024. Đây là mức tăng cao nhất kể từ sau đại dịch Covid-19. Trong đó, ngành chế biến, chế tạo tăng trưởng 10,6%, tiếp tục là động lực chủ yếu thúc đẩy tăng trưởng GDP đạt trên 8% năm 2025.

Rất nhiều điểm sáng trong lĩnh vực công nghiệp năm 2025 và cả giai đoạn 2021-2025 được ghi nhận bằng những con số “biết nói”. Sự “phục hồi - bứt phá” được thể hiện rõ nhất là công nghiệp chế biến, chế tạo năm 2025 đã tăng trưởng “hai con số” - tăng 10,6% so với năm 2024 - mức cao nhất trong nhiều năm qua, vượt xa mức tăng bình quân gần 5%/năm ở đầu nhiệm kỳ.

Theo Bộ Công Thương, GDP công nghiệp năm 2025 đạt khoảng 200 tỷ USD, tăng mạnh so với 136 tỷ USD đạt được vào năm 2020. Tỷ trọng công nghiệp chế biến, chế tạo năm 2025 đạt khoảng 25% GDP (từ mức ~16% năm 2020). Nhiều lĩnh vực công nghiệp chủ lực giữ vững vị trí cao trên bản đồ thế giới về kim ngạch xuất khẩu như điện tử, linh kiện, điện thoại, dệt may, da giày, đồ gỗ… Ông Ngô Sỹ Hoài - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (VIFOREST) cho biết: "Các doanh nghiệp Việt trong ngành công nghiệp gỗ cũng đã xác định lại từ đầu là thuế đối ứng của Mỹ trước sau thì chúng ta vẫn phải chấp nhận, không có cách nào khác. Thứ hai là một số các yêu cầu về môi trường, về đảm bảo gỗ hợp pháp, về việc đảm vào truy xuất nguồn gốc gỗ và tuân thủ các quy định thương mại đối với sản phẩm gỗ mà có cái nguyên liệu từ rừng là một bộ phận rất nhảy cảm của môi trường, thì chúng ta đã chủ động thích ứng trong rất nhiều năm nay rồi, thì chúng ta coi đây là một cái cơ hội nhiều hơn là thách thức. Cơ hội để chúng ta phát đi một thông điệp rằng Việt Nam kiên quyết đeo đổi một ngành công nghiệp gỗ có trách nhiệm, bền vững và đáp ứng tất cả các yêu cầu về tăng trưởng xanh, thương mại xanh, thế thì ta hoàn toàn chủ động trong các quá trình này".

Còn theo ông Thân Đức Việt - Tổng Giám đốc Tổng Công ty May 10 cho biết thực tế về nỗ lực của ngành công nghiệp xuất khẩu chủ lực này: "Trong năm 2025 thì có rất nhiều thách thức, đặc biệt là vấn đề thuế quan và sự bất định, khó đoán đối với nền kinh tế toàn cầu. Tổng Côgngty May 10 chúng tôi cũng không nằm ngoài những khó khăn của những tác động từ bên ngoài. Mặc dù vậy thì năm 2025 Tổng Công ty May 10 đã hoàn thành kế hoạch mục tiêu xuất khẩu cũng như là mục tiêu thị trường nội địa đề ra, và chúng tôi đánh giá hai nội dung chính thôi, là: doanh nghiệp Việt Nam có khả năng chống chịu tốt và có khả năng thích ứng rất linh hoạt trong bất kể bối cảnh nào của sự bất ổn của nền kinh tế toàn cầu".

Kết quả tăng trưởng cao của công nghiệp năm 2025 còn nhờ việc giải ngân lượng vốn đầu tư công lớn thông qua triển khai các công trình, dự án trọng điểm, qua đó tạo hiệu ứng lan tỏa thúc đẩy phục hồi tăng trưởng sản xuất; Và từ những nỗ lực kích cầu tiêu dùng trong nước đối với sản xuất công nghiệp…

Những nỗ lực tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản và việc Chính phủ chỉ đạo đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các dự án đầu tư công lớn có ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc tạo động lực mới cho sản xuất công nghiệp, trong đó có ngành thép. Ông Phạm Công Thảo - Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty Thép Việt Nam (VNSteel) cho biết, doanh nghiệp có được mức tăng trưởng 16-17% trong năm 2025 chủ yếu là từ thị trường nội địa, trong bối cảnh thị trường xuất khẩu thép giảm mạnh: "Thị trường chính của Tổng công ty là thị trường trong nước. Theo số liệu của Hiệp hội thép Việt Nam, nhu cầu thép xây dựng năm nay tiêu thụ của các doanh nghiệp thành viên Hiệp hội tăng trưởng trong nước khoảng 18%. Nhìn chung năm nay khá là tích cực. Phải nói là đầu tư công cũng là một trong động lực tăng trường chính của thị trường thép năm nay, tại vì đầu  tư công thì nó đi vào hoạt động xây dụng khá là nhiều, như cầu, đường xá các thứ thì nó cũng liên quan đến tiêu thụ thép. Cái này cũng là một trong những yếu tố kích thích tiêu thụ thép…"

Rất nhiều bài học kinh nghiệm quý để công nghiệp chế biến, chế tạo tiếp tục vai trò động lực tăng trưởng, góp phần vào mục tiêu tăng trưởng năm 2026 phải đạt từ 10% trở lên. Theo ông Quách Quang Đông - Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp, Bộ Công Thương, do tăng trưởng sản xuất công nghiệp vẫn phụ thuộc rất lớn vào xuất khẩu, vì vậy, bên cạnh việc duy trì các thị trường xuất khẩu truyền thống, cần tận dụng tốt hơn các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới để khai phá những thị trường mới nổi, nhất là với những thị trường có triển vọng tăng trưởng cao. Cùng với đó, cần chính sách hỗ trợ doanh nghiệp công nghiệp tham gia vào các công trình, dự án đầu tư, phát huy hiệu quả nguồn vốn đầu tư công.

"Bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô có vai trò rất lớn trong việc thúc đẩy tăng trưởng nhanh và bền vững của các ngành sản xuất. Công nghiệp có đặc thù cần nguồn vốn lớn, thời gian quay vòng vốn dài, tỷ suất lợi nhuận chưa hấp dẫn như một số ngành kinh tế khác, vì vậy cần tránh các biến động lớn trong kinh tế vĩ mô để có thể ổn định và phát triển; Cần có thêm các dự án quy mô lớn, hiệu quả trong các lĩnh vực năng lượng, khai khoáng, hạ tầng, công nghiệp nền tảng (từ nguồn vốn đầu tư công hoặc đầu tư tư nhân)… để tạo động lực mới cho phát triển sản xuất công nghiệp; Có cơ chế  hỗ trợ doanh nghiệp tiếp tục tận dụng cơ hội từ các dự án đầu tư công lớn; chính sách khuyến khích việc tăng cường mua sắm hàng hóa sản xuất trong nước, hạn chế tối đa việc sử dụng sản phẩm và nguyên liệu nhập khẩu mà trong nước đã sản xuất được..." - ông Quách Quang Đông đề xuất.

Tại Hội nghị tổng kết công tác ngành Công Thương năm 2025, giai đoạn 2021 - 2025 và triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2026, Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng nhấn mạnh, hoàn thiện thể chế kinh tế trở thành “mũi khoan” mở đường cho ngành công nghiệp tăng tốc, phát triển.

Bộ Công Thương đã liên tục xây dựng, sửa đổi các chính sách nền tảng, như: Xây dựng Chương trình phát triển bền vững ngành Dệt may, Da giày giai đoạn 2021 - 2030; Xây dựng, hoàn thiện Chiến lược phát triển ngành thép, ô tô, sữa; Kế hoạch triển khai Quy hoạch khoáng sản thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn 2050... Đáng chú ý, Bộ Công Thương cũng  đã xây dựng, trình Chính phủ ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 111/2015/NĐ-CP về phát triển Công nghiệp hỗ trợ, theo đó Chính phủ đã ban hành Nghị định 205/2025/NĐ-CP được đánh giá là bước đột phá, tạo cú hích mạnh mẽ thu hút đầu tư và thúc đẩy doanh nghiệp Việt tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Lãnh đạo Bô Công Thương khẳng định, trong năm 2026, ngành Công Thương sẽ tiếp tục tập trung công tác tham mưu hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật, chiến lược phát triển một số ngành công nghiệp nền tảng, mũi nhọn, ưu tiên, trong đó có việc nghiên cứu xây dựng Luật về phát triển các ngành công nghiệp trọng điểm; các văn bản quy phạm pháp luật, đề án phát triển công nghiệp chế tạo cho ngành điện lực, năng lượng, công nghiệp đường sắt… làm cơ sở cho các nguồn lực tăng trưởng mới trong các ngành công nghiệp trong ngắn hạn cũng như trong dài hạn./.

Nguyên Long