GÓC NHÌN VOV1

Theo Báo cáo tình hình kinh tế - xã hội tháng 5 và 5 tháng đầu năm 2024 vừa được Tổng cục Thống kê công bố, kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát trong tầm kiểm soát, các cân đối lớn được đảm bảo. Trong 5 tháng đầu năm 2024, CPI bình quân tăng hơn 4%; đầu tư nước ngoài tăng 2%; tổng kim ngạch xuất nhập khẩu tăng 9,1%; Tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa 5 tháng qua ước đạt gần 306 tỷ USD, tăng cao ở mức 16,6% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, xuất siêu đạt hơn 8 tỷ USD. Sản xuất công nghiệp duy trì xu hướng tăng trưởng tích cực. Hoạt động dịch vụ trong 5 tháng cũng diễn ra sôi động và tăng cao so với cùng kỳ năm ngoái. Bên cạnh những tín hiệu tích cực, nền kinh tế vẫn chưa phục hồi toàn diện. Động lực tăng trưởng dựa vào tiêu dùng phục hồi chậm và yếu. Khu vực doanh nghiệp vẫn đối mặt với nhiều khó khăn. Để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế của cả năm 2024 ở mức 6-6,5% như đã đề ra, đòi hỏi quyết tâm cao và nhiều giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, “làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống, thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới”. Cùng trao đổi với TS Nguyễn Quốc Việt-Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và chính sách-ĐH Kinh tế-ĐH Quốc gia .

Ngày 27/5 vừa qua, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 79 về Đề nghị xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai 2024, Luật Nhà ở 2023, Luật Kinh doanh bất động sản 2023. Theo đó, Chính phủ đã có tờ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, trình Quốc hội cho phép các văn bản luật này có hiệu lực sớm hơn so với hiệu lực được quy định trong các luật này khi đã được thông qua.

Ngày 20/5 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã ký Chỉ thị số 16/CT-TTg yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tiếp tục đẩy mạnh cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính phục vụ người dân, doanh nghiệp. Cùng với “5” tồn tại, hạn chế trong công tác cải cách thủ tục hành chính; Chỉ thị nhấn mạnh “5” nguyên nhân của tồn tại, hạn chế; đồng thời nhấn mạnh “5” nhiệm vụ trọng tâm cần phải tập trung thực hiện.

14 người chết và 3 người bị thương là những con số vô cùng đau lòng sau vụ cháy xảy tại phố Trung Kính, phường Trung Hòa, quận Cầu Giấy, Hà Nội đêm 23 rạng sáng ngày 24/5 vừa qua. Vẫn là thực trạng phố nhỏ, ngõ sâu, xe cứu hỏa khó tiếp cận; vẫn là thực trạng tầng 1 chứa xe máy, xe điện với nhiều vật dụng dễ cháy nổ; vẫn là thực trạng không lối thoát mỗi khi xảy ra hỏa hạn. Và nạn nhân, vẫn là những người người lao động đang chật vật tìm kiếm một chỗ trọ với giá rẻ nhất có thể. Dư luận xã hội đang đặt ra những phép so sánh; trong khi Hà Nội còn hàng chục nghìn căn nhà tái định cư bỏ hoang, trong khi gói tín dụng 120 nghìn tỷ đồng dành cho nhà ở xã hội mới chỉ giải ngân được 83 tỷ đồng thì rất nhiều người phải bỏ mạng do hỏa hoạn tại những khu chung cư, khu trọ không đảm bảo an toàn về phòng cháy chữa cháy. Bất cập nào giữa nhu cầu về chỗ ở của người lao động tại Hà Nội và tốc độ phát triển các dự án nhà ở xã hội cho người có thu nhập thấp? Trước khi có thể giải bài toán này, công tác phòng cháy chữa cháy tại các khu nhà ở kết hợp thuê trọ cần đảm bảo những yêu cầu gì?

Thay mặt Bộ Chính trị, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng vừa ký ban hành Quy định số 144, Quy định chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên giai đoạn mới. Ở mỗi giai đoạn của sự nghiệp cách mạng, yêu cầu về phẩm chất, đạo đức của đội ngũ cán bộ, đảng viên mang những nét đặc thù riêng, gắn với nhiệm vụ cụ thể. Bối cảnh mới đặt ra nhiều yêu cầu, nhiệm vụ mới, đòi hỏi đội ngũ cán bộ, đảng viên phải tiếp tục nêu cao đạo đức cách mạng, thực sự tiên phong, gương mẫu, bởi theo quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh, “Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân”. Vậy, Quy định 144 có điểm gì mới? Thông điệp gì được truyền đi trong Quy định 144 khi ban hành vào thời điểm này? Tiến sĩ Vũ Ngọc Lương, Trưởng khoa Lịch sử Đảng, Học viện Báo chí và tuyên truyền, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh sẽ cùng bàn luận chủ đề này.

Cải cách, cắt giảm thủ tục hành chính ngay trong quá trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật; Chỉ duy trì những thủ tục hành chính thật sự cần thiết, chi phí tuân thủ thấp nhất, Tạo thuận lợi nhất cho người dân, doanh nghiệp tiếp cận và thực hiện thủ tục hành chính, dịch vụ công không phụ thuộc địa giới hành chính… Đây là những nhiệm vụ trọng tâm được nêu tại Chỉ thị số 16 của Thủ tướng Chính phủ, yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tiếp tục đẩy mạnh cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính phục vụ người dân, doanh nghiệp.

Báo cáo của Chính phủ về tình hình kinh tế xã hội năm qua và những tháng đầu năm 2024, do Phó Thủ tướng Lê Minh Khái trình bày tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội 15 cho thấy nhiều kết quả tích cực, trong đó tăng trưởng GDP quý I/2024 đạt 5,66% , cao nhất trong giai đoạn 2020-2023; Tuy nhiên,nhìn nhận khó khăn, thách thức, Chính phủ cho rằng, sức ép chỉ đạo điều hành kinh tế vĩ mô còn cao, nhất là trong kiểm soát lạm phát, điều hành lãi suất, tỷ giá; tăng trưởng tín dụng còn thấp, giá vàng thế giới và trong nước biến động mạnh.

Trong tất cả các văn kiện, Đảng và Nhà nước đã xác định: Khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo là động lực chính cho phát triển kinh tế - xã hội, đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao vào năm 2045. Trong thập kỷ qua, Việt Nam được cộng đồng quốc tế đánh giá là một trong 7 quốc gia thu nhập trung bình đạt được nhiều tiến bộ nhất về đổi mới sáng tạo. Năm ngoái, nước ta xếp vị trí 46/132 quốc gia/nền kinh tế về Chỉ số đổi mới sáng toàn cầu do Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới công bố, tăng 2 bậc so với năm 2022. Đáng chú ý, cũng trong năm ngoái, lần đầu tiên Việt Nam triển khai và công bố Báo cáo chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương. Đây được ví như công cụ "chẩn đoán sức khỏe" nền kinh tế, cung cấp điểm mạnh, điểm yếu, khuyến nghị các điều kiện cần thiết để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội dựa trên KHCN và đổi mới sáng tạo của từng địa phương.

Từ ngày 1/7 tới đây, thực hiện cải cách chính sách tiền lương, việc trả lương sẽ theo vị trí việc làm, chức vụ, chức danh của cán bộ lãnh đạo. Như vậy, để xây dựng được hệ thống thang, bảng lương mới, yêu cầu đầu tiên phải hoàn thành được vị trí việc làm. Đây là việc được các Bộ, ngành, cơ quan nhà nước, các đơn vị tích cực thực hiện trong thời gian qua. Nhằm gấp rút các quy định, văn bản để thực hiện chính sách tiền lương mới từ 1/7/2024, Ban Chỉ đạo xây dựng và quản lý vị trí việc làm trong các cơ quan, tổ chức hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập đã yêu cầu phải hoàn thành việc xây dựng Đề án vị trí việc làm trước ngày 31/3. Bắt đầu từ tháng 4, rà soát, hoàn thiện các quy định về vị trí việc làm và điều chỉnh kịp thời và cố gắng hoàn thành trong tháng 5. Nhưng hiện nay, còn một số bộ, địa phương chưa xây dựng vị trí việc làm để làm cơ sở cải cách tiền lương. Xác định vị trí việc làm bảo đảm đúng người, đúng việc, đúng thu nhập là việc khó và còn nhiều vướng bởi đây là hoạt động chưa có tiền lệ. Cơ sở khoa học và thực tiễn để xây dựng tiêu chí xếp lương theo vị trí việc làm và kết quả công việc cần được cụ thể hoá như thế nào? Làm thế nào để vị trí việc làm đong, đo được đúng khối lượng và chất lượng công việc để từ đó làm cơ sở tính tiền lương? Tiến sỹ Đinh Duy Hòa, nguyên Vụ trưởng Vụ cải cách hành chính, Bộ Nội vụ sẽ cùng bàn luận vấn đề này.

Mới đây, Bộ Chính trị ban hành quy định số 142 về thí điểm giao quyền, trách nhiệm cho người đứng đầu trong công tác cán bộ. Quy định nêu rõ trách nhiệm, thẩm quyền của người đứng đầu bao gồm giới thiệu nhân sự bầu cử, bổ nhiệm cấp phó; giới thiệu nhân sự bầu bổ sung ủy viên ban thường vụ cùng cấp, bổ nhiệm hoặc miễn nhiệm cấp trưởng, cấp dưới trực tiếp thuộc thẩm quyền quản lý. Việc thí điểm người đứng đầu giới thiệu nhân sự bổ nhiệm cấp phó có những điểm gì mới, cơ chế đột phá ra sao để lựa chọn được người tài và cách thức nào giám sát quyền lực khi người đứng đầu được lựa chọn, bổ nhiệm nhân sự cấp dưới.v.v.v. Câu chuyện Thời sự hôm nay chúng tôi bàn nội dung này với sự tham gia của vị khách mời là Phó giáo sư tiến sỹ Lê Văn Cường, Phó Viện trưởng Viện Xây dựng Đảng (Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh).