Tiên phong thúc đẩy bình đẳng giới
Ngành cấp thoát nước Việt Nam chủ yếu hoạt động dưới hình thức doanh nghiệp nhà nước (DNNN) hoặc có vốn nhà nước chi phối, đang nổi lên như một lĩnh vực có vai trò tiên phong trong việc thúc đẩy bình đẳng giới tại nơi làm việc.
Dựa trên các dự án khảo sát và hợp tác quốc tế gần đây, ngành này không chỉ nhận diện khoảng cách giới mà còn đề xuất các chiến lược cụ thể để cải thiện, vượt trội so với nhiều khối DNNN khác trong nước.
Theo báo cáo của ADB năm 2025, phụ nữ chiếm khoảng 33% lực lượng lao động trong ngành cấp thoát nước Việt Nam, nhưng chỉ nắm giữ 7% vị trí lãnh đạo (như Hội đồng quản trị hoặc Ban giám đốc). Sự phân biệt giới rõ rệt: phụ nữ chủ yếu tập trung ở bộ phận hành chính, bán hàng và kế toán (54% ở hành chính, 29% bán hàng), trong khi chỉ 17% ở kỹ thuật – lĩnh vực mà nam giới thống trị (53%). Các rào cản bao gồm định kiến giới tính, thiếu đào tạo lãnh đạo dành riêng cho phụ nữ và môi trường làm việc chưa thân thiện (như thiếu cơ sở vật chất an toàn hoặc hỗ trợ sức khỏe phụ khoa).
Đồng thời, so với các DNNN khác, ngành Cấp thoát nước có tỷ lệ nữ lao động thấp hơn trung bình (33% so với 49,6%), tỷ lệ lãnh đạo nữ (7%) thấp hơn đáng kể so với trung bình DNNN (29,7%).
Tuy nhiên, có thể thấy ngành Cấp thoát nước đang có những chuyển động thông qua nhận thức rõ ràng của cấp lãnh đạo và các sáng kiến triển khai cụ thể.
Ngành đã ứng dụng bộ công cụ GEARS (giúp đo lường và quản trị Chỉ số Bình đẳng giới tại nơi làm việc) qua phối hợp giữa ADB và Hiệp hội Cấp thoát nước Việt Nam (VWSA), đánh giá sâu tại các doanh nghiệp lớn để xác định khoảng cách và đề xuất giải pháp.
Đây là lần đầu tiên một khảo sát bình đẳng giới toàn diện được thực hiện trong ngành Cấp thoát nước Việt Nam và được công bố tại Tuần lễ Nước Việt Nam 2024, với mục tiêu xây dựng Chiến lược Bình đẳng giới cho ngành trong giai đoạn 2025-2030.
Ngành Cấp thoát nước không chỉ dừng ở nhận diện vấn đề mà còn tích hợp bình đẳng giới vào phát triển bền vững, như lồng ghép vào đào tạo và vận động chính sách (qua VWSA để bổ sung nội dung giới vào Luật Cấp thoát nước).
Các nỗ lực hỗ trợ doanh nghiệp thúc đẩy bình đẳng giới
Chương trình GEARS@VN ra đời với sự hỗ trợ của Chính phủ Australia thông qua sáng kiến Investing in Women, cùng sự đồng hành của Trung tâm BSA và doanh nghiệp xã hội ECUE, nhằm thúc đẩy sự tham gia và trao quyền cho nữ giới trong lĩnh vực kinh tế và kinh doanh.
Hiện chương trình này đang được triển khai ở các nước Indonesia, Philippines, Việt Nam và Myanmar.
Ra mắt từ tháng 01/2025, chương trình GEARS@VN hướng đến mục tiêu hỗ trợ các đơn vị và tổ chức đo lường và thực hành ESG toàn diện trong quản trị nguồn nhân lực, qua đó gia tăng lợi thế cạnh tranh trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Đến nay, sau 9 tháng triển khai, chương trình đã tổ chức các hoạt động truyền thông đa dạng để nâng cao nhận thức về vai trò của yếu tố bình đẳng giới tại nơi làm việc của hàng ngàn doanh nghiệp, giúp các tổ chức nhận ra mối liên kết chặt chẽ của chỉ số này với các mục tiêu phát triển bền vững theo khung chính sách ESG.
Bên cạnh đó, đội ngũ chuyên gia của chương trình đang tiến hành tư vấn đo lường và quản trị chỉ số Bình đẳng giới tại nơi làm việc cho các doanh nghiệp tiêu biểu từ nhiều ngành kinh tế khác nhau, bao gồm: Hội Cấp thoát nước Việt Nam (VWSA), TTC AgriS (nông nghiệp), Biti’s (hàng tiêu dùng), WellSpring Saigon (giáo dục song ngữ), Hợp tác xã Lạc Địa (thực phẩm và đồ uống), Pencil Group (truyền thông sáng tạo), Wecare247 (dịch vụ chăm sóc sức khỏe).
Trong năm 2025-2026, chương trình GEARS@VN sẽ thực hiện nghiên cứu về hiện trạng bình đẳng giới trong các ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam (thủy sản, dệt may, da giày, gỗ và nội thất); tiếp tục tìm kiếm và hỗ trợ các doanh nghiệp xuất khẩu tiêu biểu trong việc quản trị hiệu quả và nâng cao chỉ số Bình đẳng giới tại nơi làm việc, giúp tích hợp kết quả vào Báo cáo Phát triển bền vững của các doanh nghiệp...
Chương trình GEARS@VN được triển khai với 3 tuyến hoạt động nổi bật, bao gồm:
(1) Hỗ trợ đo lường và tư vấn cải thiện chỉ số Bình đẳng giới tại nơi làm việc (bằng bộ công cụ GEARS), giúp doanh nghiệp có số liệu minh bạch và xác thực để có thể đưa vào các báo cáo theo khung đánh giá ESG;
(2) Hỗ trợ truyền thông cho những sáng kiến và nỗ lực thúc đẩy bình đẳng giới tại nơi làm việc của doanh nghiệp thông qua hoạt động của Câu lạc bộ Doanh nghiệp tiên phong thúc đẩy Bình đẳng giới tại nơi làm việc, từ đó xây dựng cộng đồng có cùng tầm nhìn về bình đẳng giới tại nơi làm việc để chia sẻ kinh nghiệm, học hỏi và lan tỏa hiệu ứng tích cực trong xã hội;
(3) Kết nối kinh doanh và đầu tư giữa các doanh nghiệp tham gia chương trình với nguồn vốn đầu tư tác động
Bình luận