Cách đây hơn 6 thập kỷ, Chủ tịch Hồ Chí Minh về dự Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ nhất Hội Phổ biến khoa học kỹ thuật Việt Nam- Người đã ân cần căn dặn: Khoa học phải gắn với thực tiễn, phải từ thực tiễn và quay lại phục vụ chính thực tiễn; phải đáp ứng nhu cầu sản xuất, phục vụ sản xuất nhằm nâng cao năng suất lao động và nâng cao đời sống vật chất của nhân dân. Nhận thức rõ về vai trò, tầm quan trọng của khoa học công nghệ, Quốc hội khóa 13 quyết định lấy ngày 18/5 hằng năm là ngày khoa học và công nghệ Việt Nam để tôn vinh sự đóng góp của đội ngũ cán bộ khoa học nước nhà. Gần đây, trong Nghị quyết 57 về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Bộ Chính trị khóa 13 khẳng định khơi dậy tinh thần tự chủ, tự tin, tự lực, tự cường, tự hào dân tộc, phát huy trí tuệ Việt Nam, thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Mở rộng, đa dạng hóa các hình thức tôn vinh, biểu dương, khen thưởng kịp thời xứng đáng các nhà khoa học, các nhà sáng chế, các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân có thành tích trong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, trân trọng từng phát minh, sáng chế, cải tiến kỹ thuật, sáng kiến, nâng cao hiệu quả công tác, hiệu suất công việc dù là nhỏ nhất.

Phát biểu tại lễ kỷ niệm, GS.TS Lê Văn Lợi, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh nêu rõ: Kỷ niệm Ngày Khoa học và Công nghệ (18/5) là dịp quan trọng để biểu dương trí tuệ Việt Nam, tôn vinh sự đóng góp của đội ngũ cán bộ khoa học, công nghệ; khơi dậy đam mê sáng tạo, nâng cao trách nhiệm chính trị trong nghiên cứu, phát triển lý luận phục vụ sự nghiệp đổi mới và xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Đồng thời, tuyên truyền phổ biến rộng rãi những đóng góp to lớn của Học viện trong phát triển khoa học, đặc biệt là khoa học lý luận chính trị; xác định rõ vị trí, vai trò, vinh dự, trách nhiệm và khơi dậy tinh thần đam mê lao động sáng tạo, nghiên cứu khoa học của đội ngũ cán bộ khoa học đối với sự nghiệp phát triển Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và công cuộc đổi mới đất nước hiện nay. Về những kết quả đạt được trong công tác khoa học và công nghệ của Học viện thời gian qua, GS.TS Lê Văn Lợi, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh cho biết:

 “Học viện đã hoàn thành tốt công tác nghiên cứu khoa học, tư vấn chính sách cho Đảng và Nhà nước về cả số lượng và chất lượng, trong đó có các nhiệm vụ tiêu biểu như: Chương trình sưu tầm, biên soạn tiểu sử cac đồng chí chủ chốt, lãnh đạo tiền bối tiêu biểu của Đảng và cách mạng Việt Nam tiếp tục được triển khai hiệu quả ở giai đoạn 7; Đề án biên dịch các tác phẩm tiêu biểu của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã hoàn thành việc in ấn 6 quyển, dịch sang tiếng Nga và tiếng Tây Ban Nha, phục vụ kịp thời cho các đoàn công tác của lãnh đạo Đảng và Nhà nước. Chương trình khoa học đặc biệt cấp quốc gia KX.02 được triển khai đúng tiến độ, bảo đảm chất lượng, với nhiều báo cáo kiến nghị được gửi cho Bộ Chính trị, Ban Bí thư; một số đề tài nhánh còn đạt từ 2-3 báo cáo kiến nghị. Học viện cũng đã xây dựng và trình 38 báo cáo kiến nghị gửi Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ cung cấp nhiều luận cứ khoa học cho việc hoạch định chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; phục vụ trực tiếp cho việc xây dựng dự thảo văn kiện Đại hội lần thứ XIV của Đảng. Các đề tài khoa học ở mọi cấp được triển khai đồng bộ, cơ bản không chậm tiến độ và luôn bám sát yêu cầu chính trị, chuyên môn. Hoạt động hội thảo, tọa đàm diễn ra sôi nổi, nội dung phong phú, có giá trị khoa học và thực tiễn cao, tạo diễn đàn trao đổi lý luận và chia sẻ kinh nghiệm giữa các nhà khoa học, giảng viên, học viên trong và ngoài Học viện. Đặc biệt, hoạt động của chương trình 35 về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng đã được triển khai toàn diện, góp phần nâng cao nhận thức, tạo cơ sở tích hợp nội dung này vào chương trình đào tạo, bồi dưỡng cán bộ và công tác tuyên truyền”

Dịp này, các đại biểu nghe một số tham luận về: Chuyển đổi số trong đào tạo, bồi dưỡng và nghiên cứu khoa học ở Học viện Chính trị khu vực 1; Học viện hành chính và Quản trị công với công tác nghiên cứu khoa học và ứng dụng vào công tác đào tạo; Vai trò của học viện chính trị khu vực 4 trong kết nối lý luận và thực tiễn phát triển vùng Đồng bằng sông Cửu Long trong bối cảnh mới; Phát huy vai trò của cán bộ trẻ trong nghiên cứu khoa học của các Viện chuyên ngành; Nâng cao năng lực nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của đoàn viên thanh niên Học viện chính trị quốc gia Hồ Chí Minh theo Nghị quyết 57. 

Về giải pháp để hoàn thiện chính sách phát triển đội ngũ nhân lực khoa học, công nghệ ở Việt Nam theo tinh thần Nghị quyết 57 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII ngày 22/12/2024 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Tiến sĩ Bùi Văn Thạch, Phó Chủ tịch chuyên trách Hội đồng Lý luận Trung ương cho rằng:

 “Giải pháp để hoàn thiện chính sách phát triển nguồn nhân lực. Phát hiện, trọng dụng nhà khoa học, nhân tài…Huy động và ưu tiên..xây dựng cơ chế chính sách vượt trội..Để phát huy khả năng tối đa nhân tài KHCN. Thứ 2, hoàn thiện chính sách; quy hoạch …gắn với quy hoạch từng vùng, ngành, địa phương có tính khả thi cao..Đến 2030, tầm nhìn 2045. Cung cấp các luận cứ xây dựng ngắn hạn, trung, và dài…để phát triển đội ngũ KHCN”

Về nhiệm vụ nghiên cứu khoa học trong thời gian tới, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh tập trung ưu tiên triển khai một số nhiệm vụ trọng tâm:

Thứ nhất, tập trung nghiên cứu, cập nhật kịp thời các chủ trương, đường lối, nghị quyết quan trọng của Đảng, đặc biệt là những quyết sách mới trong tình hình hiện nay, vào hệ thống giáo trình của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh. Đồng thời, đẩy mạnh nghiên cứu, xây dựng các chương trình bồi dưỡng trọng điểm mới, phù hợp với yêu cầu phát triển đội ngũ cán bộ trong bối cảnh đổi mới, hội nhập và chuyển đổi số, qua đó nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác đào tạo, bồi dưỡng của Học viện trong giai đoạn hiện nay.

Thứ hai, tiếp tục triển khai đồng bộ, hiệu quả các chương trình, đề tài khoa học trọng điểm đang triển khai, đặc biệt là các chương trình cấp Nhà nước như KX.02, KX.04; chương trình khoa học trọng điểm thuộc Hội đồng Khoa học các Ban Đảng Trung ương; chương trình biên dịch và xuất bản các tác phẩm tiêu biểu của Chủ tịch Hồ Chí Minh; chương trình sưu tầm, tài liệu, viết tiểu sử các đồng chí lãnh đạo chủ chốt của Đảng và Nhà nước, lãnh đạo tiền bối tiêu biểu của Đảng và cách mạng Việt Nam giai đoạn 7; chương trình nghiên cứu, tổ chức biên soạn bộ sách phổ thông về tuyên truyền, phổ biến rộng rãi chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối đổi mới đất nước. Đồng thời, đẩy mạnh nghiên cứu, tổ chức các đề tài khoa học cấp bộ, cấp cơ sở của Học viện, hội thảo khoa học năm 2025, xây dựng các báo cáo nghiên cứu, kiến nghị chính sách thiết thực, góp phần tư vấn hoạch định đường lối, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước. Cùng với đó, tiếp tục triển khai có chiều sâu các hoạt động trong khuôn khổ chương trình bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, qua đó khẳng định vai trò của Học viện trong công cuộc bảo vệ Đảng về mặt tư tưởng- lý luận trong tình hình mới.

Thứ ba, tổ chức luận chứng, xây dựng thuyết minh và triển khai hiệu quả các chương trình nghiên cứu tiêu biểu, đặc biệt là các chương trình khoa học cấp Nhà nước KX.02, KX.04, tập trung vào lý luận về đường lối đổi mới, phát triển của Đảng trong tình hình mới. Ưu tiên tổng kết thực tiễn, phát triển lý luận gắn với tổng kết Cương lĩnh 100 năm của Đảng, góp phần làm rõ những vấn đề cốt lõi trong tư duy lý luận và chiến lược lãnh đạo của Đảng qua các thời kỳ. Đồng thời, chủ động đề xuất, thiết kế và triển khai các chương trình nghiên cứu trọng điểm cấp Bộ, phục vụ trực tiếp các nhiệm vụ chiến lược của Đảng và Nhà nước. Đẩy mạnh công tác thuyết minh, đề xuất hệ thống đề tài có tính hệ thống, chiều sâu và định hướng rõ ràng, bảo đảm nghiên cứu khoa học gắn chặt với việc quán triệt, cụ thể hóa các chủ trương, đường lối lớn của Đảng trong công tác đào tạo, bồi dưỡng, và tư vấn chính sách. Đây là yêu cầu then chốt để Học viện tiếp tục khẳng định vai trò nòng cốt về lý luận chính trị, là trung tâm quốc gia trong nghiên cứu và phát triển tư tưởng lý luận của Đảng ta.

Thứ tư, tập trung hoàn thiện và ban hành Quy chế quản lý hoạt động khoa học phù hợp với yêu cầu đổi mới và hội nhập, bảo đảm đồng bộ, hiệu quả và thống nhất trong toàn hệ thống Học viện. Tạo tư duy đột phá trong phát triển khoa học và công nghệ, gắn chặt việc quản lý với phát huy dân chủ trong nghiên cứu khoa học, khuyến khích tinh thần tự chủ, sáng tạo và trách nhiệm của các nhà khoa học trong toàn hệ thống. Tập trung xây dựng, phát triển đội ngũ chuyên gia đầu ngành, đồng thời phát hiện, đào tạo và bồi dưỡng lực lượng cán bộ khoa học kế cận có năng lực, phẩm chất và tầm nhìn chiến lược. Đây là nhiệm vụ có ý nghĩa nền tảng, nhằm bảo đảm tính kế thừa và phát triển bền vững trong nghiên cứu khoa học lý luận chính trị của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh trong giai đoạn mới.

Thứ năm, đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong nghiên cứu khoa học, coi đây là một trong những hướng phát triển chiến lược nhằm tiếp thu tinh hoa tri thức nhân loại, làm phong phú thêm cơ sở lý luận và thực tiễn phục vụ cho công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ và tư vấn chính sách. Đồng thời, mở rộng và tăng cường phối hợp chặt chẽ, hiệu quả với các ban, bộ, ngành Trung ương và địa phương trong triển khai các chương trình, đề tài nghiên cứu khoa học gắn với yêu cầu thực tiễn phát triển đất nước và nhiệm vụ chính trị của Đảng. Cùng với đó, tập trung xây dựng và phát triển cơ sở dữ liệu nghiên cứu khoa học thống nhất, hiện đại, có khả năng kết nối, chia sẻ, phục vụ hiệu quả công tác tra cứu, khai thác và quản lý thông tin khoa học. Việc đẩy mạnh chuyển đổi số trong nghiên cứu và quản lý khoa học là yêu cầu cấp thiết, nhằm nâng cao hiệu quả, chất lượng và tính hệ thống trong toàn bộ hoạt động khoa học của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh trong thời kỳ mới.

Dịp này, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh trao Bằng khen cho một số đơn vị, cá nhân có thành tích trong phát triển khoa học và công nghệ./.

Hà Nam- VOV1