Theo Đại tá Nguyễn Quốc Anh, Phòng cảnh sát kinh tế, Công an TP Hồ Chí Minh, các chiêu trò trốn thuế online thường xoay quanh ba thủ đoạn: Không đăng ký kinh doanh, không kê khai thu nhập; Giấu doanh thu thật bằng cách nhận tiền qua ví điện tử, tài khoản cá nhân; Không xuất hóa đơn, khai doanh thu thấp khi bán qua sàn thương mại điện tử.
"Một phần là do các cá nhân sử dụng tài khoản cá nhân, sử dụng nhiều phần khái niệm khác nhau để nhận tiền thanh toán, trong đó có cả sử dụng tài khoản cá nhân của người khác nhận tiền thanh toán nên các đối tượng thường nghĩ rằng cơ quan chức năng sẽ không thể rà soát phát hiện. Thứ hai là quá trình kinh doanh trên sàn thương mại điện tử thì không bắt buộc phải đăng ký hộ kinh doanh hoặc doanh nghiệp dẫn đến việc cá nhân kinh doanh tự do. Thứ ba nữa là một phần là do nhận thức cũng như hiểu biết của các cá nhân còn hạn chế trong việc chấp hành nghĩa vụ thuế đối với hoạt động kinh doanh thương mại điện tử".
Trong khi đó, theo quy định, để hoạt động hợp pháp, tất cả các chủ thể tham gia kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử đều phải đăng ký hoặc thông báo với Bộ Công Thương. Nghị định số 24/2025 của Chính phủ quy định, việc kinh doanh TMĐT mà không có giấy phép có thể bị xử phạt hành chính lên đến 30 triệu đồng đối với cá nhân và 60 triệu đồng đối với tổ chức, đồng thời phải tạm dừng hoặc đình chỉ hoạt động. Thậm chí, bị khởi tố, buộc thu hồi tên miền “.vn” của website thương mại điện tử hoặc buộc gỡ bỏ ứng dụng di động khỏi các kho ứng dụng hoặc nền tảng cung cấp khác; Công khai danh tính các đơn vị vi phạm trên danh sách theo dõi của cơ quan nhà nước.
Nghị định 117/2025 cũng nêu rõ, hộ, cá nhân cư trú có hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử có trách nhiệm kê khai và nộp thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế bảo vệ môi trường, thuế tài nguyên và các khoản thu khác phải nộp ngân sách nhà nước do cơ quan thuế quản lý thu theo quy định của pháp luật về thuế, pháp luật về quản lý thuế và pháp luật khác có liên quan. Đồng thời, có trách nhiệm cung cấp đầy đủ, chính xác thông tin mã số thuế hoặc số định danh cá nhân (đối với công dân Việt Nam); số hộ chiếu hoặc thông tin định danh do cơ quan có thẩm quyền nước ngoài cấp (đối với công dân nước ngoài) và các thông tin bắt buộc đối với người bán theo quy định của pháp luật về thương mại điện tử cho tổ chức quản lý nền tảng thương mại điện tử.
Thạc sỹ Nguyễn Văn Được, chuyên gia tư vấn thuế lưu ý: "Trong quá trình thực hiện vẫn có rất nhiều người nộp thuế là chưa hiểu về quy định pháp luật về thuế; cũng có thể là họ cố ý hoặc có thể họ vô tình họ không hiểu được các quy định pháp luật về thuế. Tuy nhiên thì chúng ta cần phải hiểu rằng, theo nguyên tắc thì người kinh doanh đều phải tham gia đăng ký kinh doanh và đăng ký kê khai nộp thuế. Theo đó thì các hộ cá nhân kinh doanh, những người bán hàng online cần phải đăng ký kinh doanh và hiện nay thì theo quy trình liên thông một cửa thì việc đăng ký kinh doanh được tích hợp với việc đăng ký thuế. Đối với những người nộp thuế mà trước đây đã kinh doanh nhưng chưa thực hiện đăng ký thuế hoặc chưa đăng ký kê khai nộp thuế theo đúng quy định thì nhanh chóng khẩn trương khắc phục hậu quả để giảm thiểu những cái trách nhiệm pháp lý".
Để giúp người kinh doanh trên nền tảng thương mại thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế, tránh những rủi ro về mặt pháp lý, Nghị định 117/2025 quy định: Tổ chức quản lý nền tảng thương mại điện tử trong và ngoài nước thuộc đối tượng khấu trừ, nộp thuế thay (bao gồm chủ sở hữu trực tiếp quản lý nền tảng thương mại điện tử hoặc người được ủy quyền quản lý nền tảng thương mại điện tử) thực hiện khấu trừ, nộp thuế thay số thuế giá trị gia tăng phải nộp theo quy định của pháp luật thuế giá trị gia tăng đối với mỗi giao dịch cung cấp hàng hóa, dịch vụ phát sinh doanh thu ở trong nước của hộ, cá nhân có hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử.
Bà Hoàng Thị Hồng Liên, Giám đốc Bộ phận Tư vấn Thuế và Doanh nghiệp tại Công ty TNHH Nexia STT cho biết:
"Đối với hộ cá nhân mà kinh doanh qua nhiều nền tảng khác nhau thì họ cần phân loại nền tảng mà họ kinh doanh. Thứ nhất, nếu mà những doanh thu trên các giao dịch của họ về việc cung cấp hàng hóa hay dịch vụ trên các nền tảng thương mại điện tử mà có chức năng thanh toán thì các nền tảng này họ đã kê khai và khấu trừ thay cho người nộp thuế rồi. Những hộ cá nhân kinh doanh thì phải nộp thêm các loại thuế khác bao gồm như là thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế bảo vệ môi trường, thuế tài nguyên. Còn trong trường hợp các hộ cá nhân kinh doanh cư trú mà có hoạt động trên nền tảng thương mại điện tử chưa có chức năng thanh toán thì họ sẽ trực tiếp thực hiện kê khai và nộp nghĩa vụ thuế bao gồm thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân và các loại thuế khác tùy theo loại mặt hàng như thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế bảo vệ môi trường, thuế tài nguyên và các khoản phải thu khác và họ cũng sẽ thực hiện việc kê khai và nộp thuế này theo phương thức điện tử và kê khai theo tháng hoặc theo từng lần phát sinh".
Cũng theo bà Liên, nếu gặp khó khăn trong việc nộp thuế, các hộ và cá nhân kinh doanh có thể tìm đến các đơn vị kế toán dịch vụ hoặc đại lý thuế chuyên nghiệp để được hỗ trợ nghiệp vụ. Bên cạnh đó, các cá nhân livestream bán hàng cũng cần chú ý chọn lọc những sản phẩm chất lượng thuộc những nhãn hàng uy tín để bảo đảm quyền lợi người dùng.
Tuân thủ các quy định về thương mại điện tử, đặc biệt theo Nghị định số 117/ 2025/NĐ-CP, là yếu tố then chốt để doanh nghiệp và cá nhân kinh doanh online phát triển bền vững. Việc này không chỉ là trách nhiệm pháp lý mà còn là chiến lược kinh doanh thông minh. Khi công khai minh bạch các thông tin về chủ sở hữu, sản phẩm, và các chính sách giao dịch/bảo mật trên website/ứng dụng bán hàng đã được Thông báo/Đăng ký với cơ quan chức năng, người bán sẽ tránh được các khoản phạt hành chính nặng nề và quá trình thanh tra, kiểm tra diễn ra thuận lợi, nhanh chóng. Quan trọng hơn, sự minh bạch và hợp pháp này là nền tảng vững chắc nhất để xây dựng niềm tin lâu dài với người tiêu dùng, từ đó tăng tỷ lệ giữ chân khách hàng và khẳng định vị thế uy tín trên thị trường số cạnh tranh./.
Bình luận