Hội thảo nhằm tổng kết quá trình triển khai định hướng chiến lược đối ngoại đa phương đã đề ra trong các văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIII, hướng tới các giải pháp đột phá cho hoạt động đối ngoại đa phương của Việt Nam trong giai đoạn phát triển mới. Hội thảo diễn ra trong bối cảnh đặc biệt, khi toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đang ra sức thi đua, hướng tới Đại hội toàn quốc lần thứ XIV của Đảng. Đây được xem là diễn đàn khoa học có ý nghĩa then chốt, cung cấp luận cứ sâu sắc, góp phần xây dựng đường lối, chính sách đối ngoại đa phương sáng suốt trong thời gian sắp tới, nâng cao vị thế và năng lực của Việt Nam trên trường quốc tế.

Hội thảo đã quy tụ hơn 120 đại biểu là các chuyên gia, nhà khoa học, nhà ngoại giao và đại diện cấp cao trong và ngoài nước, trong đó có sự tham dự của đại diện các tổ chức quốc tế, như Liên hợp quốc, Liên minh châu Âu; các Đại sứ và đại diện Đại sứ quán từ các quốc gia như Mỹ, Trung Quốc, Ấn Độ, Lào, Nhật Bản, Úc, Indonesia, Singapore, Campuchia…

Chủ trì Hội thảo, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Phúc Lâm, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, nhấn mạnh: Thế giới đang chuyển mình với tốc độ chưa từng có trong lịch sử hiện đại. Những biến động về địa chính trị, kinh tế, công nghệ và môi trường không chỉ thay đổi cách các quốc gia tương tác với nhau, mà còn định hình lại các chuẩn mực hợp tác quốc tế. Trong bối cảnh đó, đối ngoại đa phương nổi lên như một trụ cột quan trọng, nơi các quốc gia cùng nhau tìm kiếm tiếng nói chung, chia sẻ trách nhiệm và xây dựng các giải pháp bền vững cho những vấn đề toàn cầu.

Đối ngoại đa phương luôn là một trụ cột quan trọng trong đường lối đối ngoại của Việt Nam. Đại hội XIII của Đảng xác định rõ nhiệm vụ “Đẩy mạnh và nâng tầm đối ngoại đa phương”, nhấn mạnh yêu cầu chủ động tham gia định hình các thể chế đa phương, đặc biệt tại ASEAN và Liên hợp quốc. Hướng tới Đại hội XIV, trước vận hội mới và thách thức mới, Việt Nam quyết tâm phát huy hơn nữa vai trò tại các cơ chế đa phương, chủ động kiến tạo luật chơi, tích cực góp phần định hình tương lai chung vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững. Hội thảo chứng minh sự chuẩn bị bài bản về lý luận và sự tổng kết sâu sắc thực tiễn đối ngoại đa phương, từ đó làm cơ sở tham mưu cho Đảng trong hoạch định đường lối, đưa đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới, nâng cao hơn nữa vị thế Việt Nam trên trường quốc tế. Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Phúc Lâm, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh nhấn mạnh:

“Qua hơn ba thập kỷ hội nhập, đối ngoại đa phương đã trở thành động lực quan trọng giúp Việt Nam củng cố môi trường hòa bình và ổn định để phát triển; nâng cao vị thế và hình ảnh quốc gia; mở rộng quan hệ quốc tế, thu hút đầu tư, công nghệ và nguồn lực cho phát triển; tạo điều kiện thuận lợi trong xử lý quan hệ với các nước lớn; góp phần thực hiện chiến lược bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa. Trong bối cảnh mới, để nâng tầm đối ngoại đa phương, Việt Nam cần tư duy mới về vai trò, phạm vi và nội dung của chủ nghĩa đa phương; nâng cao năng lực dự báo, hoạch định chiến lược và tham gia xây dựng thể chế; tăng cường bồi dưỡng nguồn nhân lực cho đối ngoại đa phương; chủ động tham gia các cơ chế mới về công nghệ, môi trường, dữ liệu số, AI, an ninh biển, an ninh nguồn nước; kết hợp sức mạnh quốc gia với sức mạnh của mạng lưới đối tác quốc tế”.

Đồng chủ trì Hội thảo, bà Nguyễn Minh Hằng, Thứ tưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam, khẳng định: Đối ngoại đa phương là một trụ cột quan trọng để bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền và thúc đẩy phát triển đất nước. Việt Nam cam kết tăng cường hợp tác với các đối tác, chủ động tham gia định hình các thể chế đa phương, thu hút nguồn ngoại lực để phục vụ đắc lực cho mục tiêu phát triển trong nước, góp phần xây dựng trật tự quốc tế dựa trên luật lệ, bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau, vì hòa bình và thịnh vượng chung.

Hội thảo diễn ra với hai phiên tham luận chính và hai tọa đàm bàn tròn, kết hợp các phiên thảo luận tạo không gian đối thoại mở cho các ý kiến trao đổi thẳng thắn và mang tính xây dựng cao.

Tham dự hội thảo, các đại biểu tập trung làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về đối ngoại đa phương. Các học giả nhấn mạnh trường phái Ngoại giao Hồ Chí Minh là di sản quý báu và tiếp tục soi sáng quá trình củng cố và phát triển nền ngoại giao đa phương Việt Nam hiện nay, với nguyên tắc “Độc lập, tự chủ” và “Dĩ bất biến, ứng vạn biến”, đảm bảo toàn vẹn lãnh thổ, chủ quyền quốc gia theo phương pháp linh hoạt, mềm dẻo. Tham luận với chủ đề “Tư tưởng Hồ Chí Minh về đối ngoại đa phương, hòa bình và hợp tác quốc tế”, PGS.TS Nguyễn Viết Thảo, nguyên phó giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh cho rằng:

“Lịch sử đặt ra cho Lãnh tụ Hồ Chí Minh sứ mệnh khai mở một nền ngoại giao thích hợp, nhằm mang lại nhân tố quốc tế tích cực và điều kiện thuận lợi cho cách mạng trong nước. Vị lãnh tụ thiên tài đã đáp ứng kịp thời, hiệu quả đòi hỏi ấy bằng trường phái ngoại giao đặc sắc Việt Nam trong thời đại độc lập dân tộc và Chủ nghĩa xã hội mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân ta đã xác định là trường phái ngoại giao Hồ Chí Minh, như cách nói thu gọn của trường phái ngoại giao Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh. Trường phái ngoại giao mang tên Người đã tiên phong gắn kết dân tộc với thời đại Việt Nam với thế giới, thế giới với Việt Nam, ngoại giao song phương với ngoại giao đa phương trong đấu tranh giải phóng dân tộc trước kia và đổi mới hội nhập quốc tế hiện nay. Di sản vô giá mang tên Hồ Chí Minh trở thành giá trị chung cho nền ngoại giao chân chính của các dân tộc ngày nay trong sự nghiệp xây dựng một thế giới hòa bình độc lập dân chủ hợp tác và phát triển”.

Các đại biểu cũng phân tích sự dịch chuyển địa chiến lược, cạnh tranh nước lớn, cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, các thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống đang diễn ra nhanh chóng, khó lường, cùng sự trỗi dậy của các thể chế đa phương mới. Đồng thời thống nhất rằng, bối cảnh này tạo ra những cơ hội để Việt Nam phát huy vai trò, chủ động và sáng tạo trong chính sách, hoàn thiện thể chế, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, tăng cường nghiên cứu, dự báo chiến lược, đẩy mạnh ngoại giao kinh tế, văn hóa, chuyển đổi số và ngoại giao phục vụ phát triển. Đại diện các phái đoàn ngoại giao bày tỏ cam kết đồng hành, hỗ trợ và đánh giá cao những đóng góp ngày càng tích cực, có trách nhiệm của Việt Nam. Ông Julien Guerrier, Đại sứ Phái đoàn Liên minh Châu Âu tại Việt Nam chia sẻ:

“Việt Nam đã không mệt mỏi thúc đẩy hòa bình trên toàn cầu, đóng góp vào các hoạt động gìn giữ hòa bình ở các khu vực có xung đột kể từ năm 2014 ở Nam Sudan cũng như triển khai các phái đoàn gìn giữ hòa bình của châu Âu thông qua Hiệp định Khung giữa EU và Việt Nam. Và sự tham gia kết nối giữa Việt Nam và Liên Hợp Quốc cũng vô cùng sâu sắc thể hiện trong việc đăng cai lễ mở ký Công ước Liên Hợp Quốc chống lại tội phạm mạng gần đây- Công ước Hà Nội. Chúng tôi xin được bày tỏ sự cảm kích cũng như hưởng ứng định hướng mới của Tổng bí thư Tô Lâm liên quan đến trật tự đa phương dựa trên quy tắc thông qua Nghị quyết 59 về hội nhập quốc tế trong bối cảnh mới. Đây là một tầm nhìn chiến lược mà sẽ định hướng định hình con đường của Việt Nam trong những năm tới để trở thành một quốc gia giàu mạnh, dân chủ và văn minh”.

Hội thảo đã chọn ra hơn 40 tham luận của các nhà khoa học Việt Nam, Nga, Úc và bài phát biểu của các phái đoàn ngoại giao để xây dựng toàn văn kỷ yếu hội thảo.

Hà Nam-VOV1