Tại một quán cà phê gần Cụm Công nghiệp Tả Thanh Oai, địa bàn thuộc xã Thanh Oai thành phố Hà Nội ngày cuối tuần, chúng tôi ghi nhận việc chủ hộ kinh doanh vẫn để khách hàng thanh toán theo hai hình thức: bằng tiền mặt và qua chuyển khoản. Anh Phạm Thanh Ngọc, chủ hộ kinh doanh cà phê Thanh Ngọc cho biết:
"Theo tôi không nên né tránh thuế bằng cách không nhận tiền chuyển khoản. Có một số hộ kinh doanh không muốn nhận tiền chuyển khoản vì sợ có vết tích trong ngân hàng. Tôi thấy không nên như vậy. Ứng dụng công nghệ thông tin vào điện thoại thì hộ kinh doanh chúng tôi rất dễ thực hiện được việc đóng thuế".
Hiện nay hộ kinh doanh đang được quản lý thuế dưới 2 hình thức gồm: thuế khoán và kê khai. Theo Cục thuế, với phương pháp thuế khoán, hộ kinh doanh sẽ được cơ quan quản lý thuế khảo sát và áp 1 mức doanh thu cố định hàng tháng để tính thuế. Trong trường hợp, doanh thu tăng tới 50% thì mới thay đổi mức áp thuế mới. Chính vì vậy, hộ khoán dù thanh toán bằnpg tiền mặt hay chuyển khoản cũng không làm giảm nghĩa vụ thuế. Còn đối với hộ kê khai, doanh thu bao nhiêu thì đóng thuế bấy nhiêu. Các hộ sẽ phải tự kê khai và đóng thuế. Bà Nguyễn Thị Thu, Trưởng Ban nghiệp vụ thuế, Cục Thuế, Bộ Tài chính cho biết:
"Đối với hộ kê khai thì chúng ta cần 1 có bảng kê liên quan đến các chi phí đối với hộ cá nhân kinh doanh. Và một điều nữa là đối với hộ khoán thì chúng ta sẽ thực hiện 1 năm/lần, còn đối với hộ kê khai thì chúng ta sẽ thực hiện theo tháng hoặc theo quý".
Theo quy định tại Nghị định 181, có 9 trường hợp đặc thù được thanh toán tiền mặt, trong dó có hàng hóa, dịch vụ mua vào theo phương thức thanh toán bù trừ giữa giá trị hàng hóa, dịch vụ mua vào với giá trị hàng hóa, dịch vụ bán ra, vay mượn hàng mà phương thức thanh toán này được quy định rõ ràng trong hợp đồng thì phải có biên bản đối chiếu số liệu và xác nhận giữa bên mua và bên bán về việc thanh toán bù trừ giữa hàng hóa, dịch vụ mua vào với hàng hóa, dịch vụ bán ra. Nếu bù trừ công nợ qua bên thứ ba phải có biên bản bù trừ công nợ của ba bên làm căn cứ khấu trừ thuế. Hàng hóa, dịch vụ mua vào theo phương thức bù trừ công nợ như vay, mượn tiền, cấn trừ công nợ qua bên thứ ba mà phương thức thanh toán được quy định cụ thể trong hợp đồng thì phải có hợp đồng vay, mượn tiền dưới hình thức văn bản đã được ký trước đó và có chứng từ chuyển tiền từ tài khoản của bên cho vay sang tài khoản của bên vay đối với khoản vay bằng tiền, bao gồm cả trường hợp bù trừ giữa giá trị hàng hóa, dịch vụ mua vào với khoản tiền mà bên bán hỗ trợ cho bên mua.
Ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục Thuế, Bộ Tài chính cho biết: "Trong trường hợp thu tiền mặt thì chúng tôi kiểm tra qua ship cod, qua vận chuyển. Thu tiền mặt mà lại tự vận chuyển thì rất khó khăn, phải qua các trung gian hết. Cho nên chúng tôi vẫn có những thông tin để xác định giao dịch này thường xuyên liên tục trong 1 ngày. Kể cả quý vị có sử dụng các tài khoản khác chúng tôi cũng có nghiệp vụ chia sẻ cơ sở dữ liệu, đảm bảo chỉ để phục vụ công tác quản lý thuế".
Ngoài ra, hàng hóa, dịch vụ mua trả chậm, trả góp có giá trị hàng hóa, dịch vụ mua từ 05 triệu đồng trở lên, cơ sở kinh doanh căn cứ vào hợp đồng mua hàng hóa, dịch vụ bằng văn bản, hóa đơn giá trị gia tăng và chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt của hàng hóa, dịch vụ mua trả chậm, trả góp để khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào cũng được thanh toán bằng tiền mặt. Trường hợp chưa có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt do chưa đến thời điểm thanh toán theo hợp đồng, phụ lục hợp đồng thì cơ sở kinh doanh vẫn được khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào. Trường hợp đến thời điểm thanh toán theo hợp đồng, phụ lục hợp đồng, cơ sở kinh doanh không có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt thì cơ sở kinh doanh phải kê khai, điều chỉnh giảm số thuế giá trị gia tăng đầu vào được khấu trừ đối với phần giá trị hàng hóa, dịch vụ không có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt vào kỳ tính thuế phát sinh nghĩa vụ thanh toán theo hợp đồng, phụ lục hợp đồng.
Nhiều ý kiến cho rằng, việc hạ mức bắt buộc phải thanh toán không dùng tiền mặt từ mức 20 triệu đồng xuống 5 triệu đồng phải có hóa đơn chứng từ để được khấu trừ thuế là cú huých, là cơ sở để tạo điều kiện thuận lợi, đáp ứng yêu cầu, chủ trương thanh toán không dùng tiền mặt mà Chính phủ đề ra để hướng tới nền kinh tế số. Ông Nguyễn Tiến Minh, Phó chi cục trưởng Chi cục thuế khu vực I cho biết:
"Cơ quan thuế các cấp đã có rất nhiều các giải pháp hỗ trợ đến người nộp thuế. Về phía Cục Thuế thì đã có văn bản mà tham mưu báo cáo với Bộ Tài chính để báo cáo Chính phủ có những chỉ đạo các tỉnh, các thành phố để phối hợp với cơ quan thuế và Bộ Tài chính cũng đã có các văn bản gửi cho Bí thư, Chủ tịch tỉnh, thành phố chỉ đạo các sở, ban, ngành, quận, huyện phối hợp chặt chẽ với cơ quan thuế trong công tác tuyên truyền, vận động cũng như các giải pháp để nắm bắt mọi khó khăn, vướng mắc để có biện pháp hỗ trợ. Còn trong cơ quan thuế có thể nói là Cục thuế đã triển khai ngay việc nâng cấp các ứng dụng để đáp ứng được các việc đăng ký hóa đơn điện tử cũng như là kê khai thuế một cách hoàn toàn là tự động giúp cho người nộp thuế là không mất thời gian đi lại để mà có thể thực hiện các thủ tục khai thuế hay nộp thuế".
Hiện nay, ở các tỉnh, thành phố xa xôi, tỷ lệ người dân sử dụng smartphone để chuyển khoản, nhận tiền qua tài khoản ngân hàng hay ví điện tử khá nhiều. Với các doanh nghiệp, việc thanh toán không dùng tiền mặt là tất yếu. Theo đó, quy định giao dịch từ 5 triệu phải chuyển khoản để được khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào là hoàn toàn phù hợp để đảm bảo hoạt động của doanh nghiệp được minh bạch. Từ đó, cơ quan thuế cũng dễ quản lý được chi phí liên quan để áp dụng khấu trừ thuế giá trị gia tăng, điều này cũng tạo thuận lợi cho doanh nghiệp. Đây cũng là bước đệm để tiến tới quy định tất cả chi phí trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp đều phải thực hiện chuyển khoản, không dùng tiền mặt. Làm được điều này, hệ thống sổ sách, chứng từ của doanh nghiệp được rõ ràng, minh bạch hơn./.
Bình luận