Ở Thượng Hải, khu mới Phố Đông là nơi đang được tập trung xây dựng thành khu vực hàng đầu về thu hút và phát triển nhân tài quốc tế tại Trung Quốc. Hàng loạt thử nghiệm chính sách đang được thực hiện tại đây.
Tháng 12/2024, một văn bản mang tên “Các biện pháp của khu mới Phố Đông nhằm tăng cường hơn việc đảm bảo dịch vụ thuận tiện cho nhân tài nước ngoài” đã được công bố. Văn bản đưa ra 34 biện pháp cụ thể, liên quan đến các khía cạnh trong công việc, khởi nghiệp và cuộc sống của nhân tài nước ngoài tại Phố Đông.
Một trong số đó là Phố Đông có thể trực tiếp xét duyệt và cấp “Giấy chứng nhận nhân tài cao cấp nước ngoài” - điều kiện tiên quyết để nộp đơn xin thị thực nhân tài. Trước đó, việc thẩm định và cấp phép này chủ yếu tập trung ở cấp quốc gia, các tỉnh và bộ. Phố Đông đã trở thành khu vực đầu tiên ở Trung Quốc được cấp loại giấy phép quan trọng này, tạo điều kiện cho thu hút nhân tài quốc tế.
Bà Thích Ngọc Hà, Trưởng phòng Công tác Nhân tài khu mới Phố Đông, cho biết: “Tại Phố Đông, Giấy chứng nhận nhân tài cao cấp nước ngoài có thể được cấp trực tiếp, tạo điều kiện thuận lợi cho nhân tài cao cấp đến đây để đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, trao đổi học thuật và thương mại. Sau khi có được giấy chứng nhận này, họ có thể nộp đơn xin thị thực nhân tài. Trong vòng 10 năm, họ có thể lưu trú không quá 180 ngày mỗi lần và khứ hồi nhiều lần.”
Cũng theo văn bản mới, người nhà của nhân tài cũng được cấp cùng loại visa. Những nhân tài cao cấp nước ngoài được Phố Đông giới thiệu còn có thể trực tiếp nộp đơn xin cấp thẻ thường trú nước ngoài với thủ tục đơn giản hơn và xử lý nhanh hơn. Nhân tài khan hiếm trong các ngành công nghiệp chủ chốt có thể trực tiếp xin giấy phép lao động dành cho người nước ngoài. Trung tâm Tài năng Quốc tế tại đây sẽ cung cấp căn hộ miễn phí cho nhân tài nước ngoài trong tối đa 14 ngày và không gian khởi nghiệp trong tối đa 12 tháng.
Trước những biện pháp mới này của Phố Đông, Thượng Hải đã thực hiện chiến lược và các biện pháp thu hút nhân tài nước ngoài ngay từ đầu những năm 2000. Dựa trên Danh mục phát triển nhân tài phân loại nhân tài cần thiết nhất hoặc có khả năng cần thiết nhất trong 1-3 năm, chính quyền thành phố sẽ cử các đoàn tuyển dụng, do các viên chức cấp cao đứng đầu, đến các quốc gia phát triển như Mỹ, Canada, Anh, Đức, Pháp, Nhật Bản và Australia – nơi tập trung nhiều nhân tài trẻ người Hoa sinh sống và làm việc.
Chính quyền thành phố cũng thành lập văn phòng chương trình cấp cao và cử các phái đoàn thường trú tại các nước phát triển lớn, được chi trả bằng nguồn tài trợ của ngân sách thành phố, với nhiệm vụ chính là: quảng bá chương trình tới nhân tài Hoa Kiều; tổng hợp các yêu cầu tuyển dụng nhân tài của các tổ chức tại Thượng Hải; thu thập thông tin về nhân tài Hoa kiều và giới thiệu ứng viên cho các tổ chức tại Thượng Hải.
Trả lương cao, thực hiện các chính sách ưu đãi về thuế thu nhập cá nhân, tạo môi trường sống và làm việc thoải mái... cũng là những chính sách hấp dẫn đối với nhân tài.
Theo thông báo về việc ban hành “Tiêu chuẩn xác định nhân tài nước ngoài ‘trình độ cao, chuyên môn tinh, năng lực đổi mới sáng tạo vượt trội và đang khan hiếm’ trong các ngành (lĩnh vực) trọng điểm của Khu mới Phố Đông” công bố hồi đầu năm 2023, đây là những nhân tài trong các lĩnh vực mạch tích hợp, y sinh, trí tuệ nhân tạo và các ngành công nghiệp cốt lõi khác có thu nhập tiền lương trung bình không thấp hơn 6 lần thu nhập tiền lương bình quân của người lao động thành thị tại Thượng Hải trong năm trước, một số lĩnh vực khác thu nhập bình quân không thấp hơn 10 lần.
Đây cũng là nhóm những người sáng lập doanh nghiệp sở hữu quyền sở hữu trí tuệ độc lập hoặc công nghệ độc quyền và đã nhận được khoản đầu tư vốn mạo hiểm vòng đầu tiên từ 10 triệu nhân dân tệ trở lên (hơn 36 tỷ đồng Việt Nam) hoặc khoản đầu tư tích lũy từ 20 triệu nhân dân tệ trở lên (hơn 72 tỷ đồng Việt Nam).
Trong một phát biểu tại cuộc họp báo ở Bắc Kinh hồi cuối tháng 3/2024, ông Cung Chính, Thị trưởng thành phố Thượng Hải cho biết, trong những năm gần đây, lực lượng nhân tài tại Thượng Hải liên tục gia tăng. Năm 2023, thành phố này đã thu hút 172.000 nhân tài trong và ngoài nước, tăng 12% so với cùng kỳ năm trước. Hiện nay, tổng số nhân tài tại Thượng Hải đã vượt 6,75 triệu.
Thông qua việc triển khai các chính sách như Dự án Nhân tài Đỉnh cao và Chương trình bồi dưỡng nhân tài cho các ngành công nghiệp trọng điểm, Thượng Hải đã tập hợp được một số lượng lớn nhân tài “trình độ cao, chuyên môn tinh, năng lực đổi mới sáng tạo vượt trội và đang khan hiếm”. Đến nay, Thượng Hải đã cấp 441.000 giấy phép lao động cho người nước ngoài, số du học sinh trở về thành phố làm việc và khởi nghiệp cũng đã vượt 310.000 người. Các số liệu này đều xếp số 1 ở Trung Quốc và Thượng Hải đã trở thành thành phố đứng đầu trong 4 thành phố trực thuộc Trung ương của nước này về thu hút và giữ chân nhân tài.
Ông Cung Chính nhấn mạnh: “Nhân tài là nguồn lực hàng đầu. Có thể nói, sức cạnh tranh của một thành phố phụ thuộc vào nhân tài. Trong quá trình đẩy nhanh xây dựng ‘Năm Trung tâm’, Thượng Hải luôn kiên trì tập hợp và sử dụng nhân tài từ khắp nơi trên thế giới, không ngừng nâng cao vai trò của việc trao quyền cho nhân tài. Ưu thế nhân tài đã trở thành nền tảng vững chắc để Thượng Hải nâng cao trình độ đô thị và năng lực cạnh tranh cốt lõi.”
Có thể thấy, chính sách thu hút và giữ chân nhân tài của chính quyền Thượng Hải với các yếu tố như: ưu đãi về tài chính, cởi mở về chính sách định cư, môi trường kinh doanh thuận lợi với chính sách phát triển các ngành công nghiệp mới và môi trường sống phù hợp đã đưa thành phố này trở thành nam châm thu hút và giữ chân nhân tài hiệu quả./.
Bích Thuận/VOV Bắc Kinh
Bình luận