Theo thông báo, mức thuế mới sẽ áp dụng lên tới 50% đối với ô tô nhập khẩu từ Trung Quốc và các quốc gia không có hiệp định thương mại tự do với Mexico. Cùng lúc, hơn 1.400 mặt hàng trong nhiều lĩnh vực, từ thép, dệt may, đồ chơi, nhựa cho tới thiết bị điện tử, cũng sẽ chịu mức thuế cao hơn. Bộ Kinh tế Mexico ước tính, tổng giá trị hàng hóa bị ảnh hưởng lên tới 52 tỉ USD, tương đương khoảng 8,6% tổng kim ngạch nhập khẩu của nước này. Tổng thống Claudia Sheinbaum khẳng định mục tiêu của kế hoạch tăng thuế là bảo vệ ngành công nghiệp và việc làm trong nước chứ không không phải là động thái chống lại bất kỳ quốc gia nào.
"Chúng tôi không muốn có bất kỳ xung đột nào với bất kỳ quốc gia nào. Chúng tôi đang đàm phán với họ. Chúng tôi giải thích rằng đây là một biện pháp liên quan đến việc củng cố nền kinh tế của Mexico. Nhưng điều chúng tôi muốn là có thể thảo luận mà không cần phải tạo ra bất kỳ xung đột nào." - Tổng thống Claudia Sheinbaum nói.
Theo tính toán của Bộ kinh tế Mexico, khoảng 325.000 việc làm ở Mexico có thể gặp rủi ro nếu không áp dụng hàng rào bảo hộ.
Phản ứng trước kế hoạch thuế mới của Mexico, Trung Quốc cho rằng các biện pháp thuế quan của Mexico “mang tính bảo hộ và đi ngược tinh thần tự do thương mại”. Bộ Thương mại Trung Quốc cảnh báo sẽ “cân nhắc các biện pháp cần thiết để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của doanh nghiệp Trung Quốc”. Phát biểu trong cuộc họp báo ngày 11/9, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiếm khẳng định: " Chúng tôi phản đối mọi hình thức chủ nghĩa đơn phương, chủ nghĩa bảo hộ, các biện pháp phân biệt đối xử và loại trừ, đồng thời kiên quyết phản đối việc bị nước ngoài ép buộc, áp đặt các hạn chế đối với Trung Quốc dưới nhiều hình thức khác nhau, gây tổn hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của Trung Quốc. Chúng tôi sẽ kiên quyết bảo vệ quyền và lợi ích của mình theo tình hình thực tế. Hợp tác cùng có lợi, cùng thắng là đặc điểm cốt lõi của hợp tác kinh tế thương mại Trung Quốc- Mexico . Chúng tôi hy vọng Mexico sẽ cùng Trung Quốc hợp tác theo hướng này, thúc đẩy phục hồi kinh tế thế giới và phát triển thương mại toàn cầu."
Một số nước châu Á khác, như Hàn Quốc và Ấn Độ, cũng bày tỏ quan ngại và kêu gọi Mexico tham vấn song phương trước khi triển khai chính thức kế hoạch thuế mới.
Theo các chuyên gia, việc áp đặt thuế mới có thể tạo ra những rủi ro ngắn hạn đối với nền kinh tế Mexico, trong đó giá tiêu dùng sẽ tăng, đặc biệt ở các sản phẩm phụ thuộc nhập khẩu như ô tô, linh kiện điện tử và đồ gia dụng. Người dân sẽ phải trả giá cao hơn, trong khi doanh nghiệp nhỏ phụ thuộc nguồn hàng giá rẻ từ châu Á sẽ gặp khó. Tuy nhiên, Chính phủ Mexico tin rằng về dài hạn, chính sách này sẽ khuyến khích sản xuất trong nước, tạo điều kiện thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài vào các ngành công nghiệp ưu tiên như lắp ráp ô tô điện, sản xuất linh kiện và hàng công nghệ cao.
Kế hoạch thuế mới của Mexico không chỉ có tác động trong phạm vi quan hệ với Trung Quốc và 1 số quốc gia Châu Á mà có có thể làm rung chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu. Các nhà sản xuất châu Á sẽ buộc phải tính toán lại chiến lược, có thể lựa chọn đầu tư trực tiếp vào Mexico để tránh thuế cao, thậm chí có thể thúc đẩy làn sóng “nearshoring” – một xu hướng chuyển sản xuất về gần thị trường tiêu thụ lớn ở Bắc Mỹ. Bên cạnh đó, một làn sóng bảo hộ mới cũng có nguy cơ xuất hiệu nếu biện pháp của Mexico tỏ ra hiệu quả. Điều này sẽ dẫn tới tình trạng “ăn miếng trả miếng” về thương mại và hệ quả là giá hàng hóa quốc tế tăng, áp lực lạm phát lan rộng, tiến trình toàn cầu hóa tiếp tục đối mặt với thách thức.
Ảnh: Công ty sản xuất ô tô BYD của Trung Quốc tại Mexico - sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề bởi chính sách thuế mới (Reuters)
Châu Anh
Bình luận