1. Trước tiên xin được hỏi Đại sứ đánh giá như thế nào về một số thành công hợp tác giữa Việt Nam và Canada những năm gần đây, thưa Đại sứ?

Đại sứ Shawn Steil: Có thể nói hợp tác giữa hai nước không ngừng được đẩy mạnh, với mức tổng đầu tư ban đầu khoảng 1.8 tỷ đô-la, con số này đến nay đang liên tục tăng lên nhanh chóng. Trong vài năm gần đây, trọng tâm hợp tác là việc hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Cũng như Việt Nam, Canada phụ thuộc vào các doanh nghiệp nhỏ để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, vì vậy chúng tôi đã phối hợp với Việt Nam không chỉ để hỗ trợ các doanh nghiệp này, mà cả hệ sinh thái cho họ. Ví dụ, Canada phối hợp với các Quỹ tín dụng để hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ ở khu vực nông thôn tiếp cận được nguồn vốn. Canada cũng đã tập trung nhiều vào việc nâng cao năng lực cho các doanh nghiệp vì xã hội và môi trường, bao gồm việc xác định, đào tạo nhân lực và hỗ trợ về tài chính. 

Một lĩnh vực hợp tác hiệu quả khác là trong giảm nhẹ và thích ứng với biến đổi khí hậu. Việt Nam là quốc gia dễ bị tổn thương trước thiên tai, trong khi Canada hiện cũng đang trải qua một năm với số vụ cháy rừng phá kỷ lục, hàng nghìn hecta rừng bị phá hủy do biến đổi khí hậu. Điều này đòi hỏi chúng ta phải hợp tác chặt chẽ hơn để cùng vượt qua thách thức. Hiện Việt Nam đang nhận được sự hỗ trợ để chuyển đổi sang năng lượng sạch, giảm tình trạng ô nhiễm thông qua quan hệ đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP). Đây cũng là sáng kiến mà Canada đang tham gia hỗ trợ về vốn. 

2. Xin được hỏi thêm Đại sứ về triển vọng hợp tác trong lĩnh vực thương mại và đầu tư. Theo ông, các nhà đầu tư Canada đang quan tâm đến lĩnh vực nào tại Việt Nam?

Đại sứ Shawn Steil: Về đầu tư, lĩnh vực sản xuất vẫn là một trong những lĩnh vực quan trọng nhất đối với Canada. Hiện nay, đầu tư của Canada vào Việt Nam có thể được phân loại thành hai nhóm chính. Đó là đầu tư ở mức thấp, gồm lĩnh vực sản xuất, xây dựng nhà máy, cung cấp đầu vào để lắp ráp; và đầu tư ở mức cao như lĩnh vực dịch vụ, đặc biệt là bảo hiểm. Hiện Canada cũng là một trong những nhà đầu tư nước ngoài hàng đầu tại Việt Nam trong lĩnh vực này. 

Ngoài ra, các nhà đầu tư Canada cũng chú trọng tới sản xuất công nghệ cao, ví dụ như lĩnh vực ô tô. Doanh nghiệp Canada hiện đã tham gia vào chuỗi cung ứng của Vinfast và cung cấp vật liệu, chuyên môn cho Vinfast, nhưng ở mức tương đối nhỏ. Chúng tôi có thể làm nhiều hơn như vậy. Canada hoàn toàn có thể đầu tư và chia sẻ chuyên môn với Việt Nam trong các lĩnh vực như năng lượng, hiệu quả năng lượng, xử lý nước thải. Đây sẽ là lĩnh vực rất có tiềm năng, trong bối cảnh Việt Nam tăng cường xuất khẩu sang các thị trường như châu Âu và Bắc Mỹ, những nơi có các tiêu chuẩn cao về môi trường. 

3. Nhìn về tương lai, ông nhận định như thế nào về triển vọng quan hệ Việt Nam - Canada, thưa Đại sứ?

Đại sứ Shawn Steil:  Nhìn chung, trao đổi thương mại giữa Canada và Việt Nam không có quá nhiều rào cản, nhất là khi cả hai nước đều là thành viên của Hiệp định CPTPP. Điều này đã giúp xóa bỏ nhiều vấn đề về thuế quan. Canada không chỉ xem Việt Nam là một thị trường trao đổi hàng hóa, mà là một mắt xích không thể thiếu trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Trong bối cảnh các công ty Canada, Mỹ và các nước khác đang tái cấu trúc chuỗi cung ứng để thích ứng với các chính sách thuế quan mới, Việt Nam có thể hưởng lợi nhờ vị thế là một điểm đến sản xuất đáng tin cậy. Do đó, chúng tôi luôn chú trọng vào việc làm thế nào để các doanh nghiệp Canada vẫn có thể tiếp tục tham gia vào chuỗi cung ứng của Việt Nam và đem lại lợi ích cho cả hai bên.

Hiện tại, Canada mong muốn mở rộng quan hệ và chúng tôi đặt niềm tin lớn vào Việt Nam. Canada biết rằng, Việt Nam là một đối tác kiên định và đáng tin cậy. Tôi đã nghiên cứu kỹ lưỡng chính sách đối ngoại của Việt Nam trong 3 năm qua và đó thực sự là một chính sách đối ngoại rất thành công. Chính sách Ngoại giao cây tre thực sự là một tầm nhìn đáng nể mà Canada có thể học hỏi rất nhiều. Bên cạnh đó, Thủ tướng Phạm Minh Chính trong bài phát biểu tại Diễn đàn Davos mới đây cũng đã nhấn mạnh 3 yếu tố là đối thoại thẳng thắn, thực hiện các cam kết đã đề ra và tuân thủ luật pháp quốc tế. Canada hoàn toàn đồng ý với điều này. Chúng tôi kỳ vọng có thể tiếp tục hợp tác chặt chẽ với Việt Nam để hiện thực hóa những ý tưởng chung này. 

Trong hơn 2 năm qua, khi triển khai Chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, Canada đã tích cực hỗ trợ các sáng kiến của Việt Nam như Diễn đàn Tương lai ASEAN, Hội nghị Biển Đông. Chúng tôi cũng mời các chuyên gia Canada đến để thúc đẩy đối thoại, trong đó có thể kể đến Đối thoại an ninh hàng hải tại Việt Nam trong năm sau. Có thể nói, hai năm qua là thời gian để chúng ta xây dựng các kết nối, và ba năm tiếp theo sẽ là thời điểm để cùng gặt hái lợi ích. Trong tương lai, tôi hy vọng có thể thấy một sáng kiến chung mang tầm quốc tế giữa Canada và Việt Nam.

Xin trân trọng cảm ơn Đại sứ về những chia sẻ này!