30 năm qua, Việt Nam đã và đang cùng các nước ASEAN xây dựng một cộng đồng đoàn kết, tự lực, tự cường. Cùng với đó, chúng ta cũng tham gia vào các quyết sách quan trọng, thúc đẩy quan hệ của ASEAN với các đối tác, góp phần phát huy vai trò trung tâm của ASEAN trong kiến trúc an ninh khu vực và trong quan hệ quốc tế.
Việc Việt Nam gia nhập ASEAN vào năm 1995 đã khởi đầu cho quá trình từng bước hội nhập vào khu vực và thế giới, từ đó triển khai hiệu quả đường lối đối ngoại đa dạng hoá, đa phương hoá của Việt Nam. Trong suốt 30 năm qua, Việt Nam đã từng bước góp phần tạo ra sự thay đổi cho ASEAN để dần trở thành một khu vực có nhiều ảnh hưởng. Tổng thư ký ASEAN Kao Kim Hourn cũng đánh giá, việc Việt Nam gia nhập ASEAN là một sự kiện mang tính bước ngoặt, từ đó định hình bối cảnh địa chính trị của Đông Nam Á, hiện thực hóa tầm nhìn của những người sáng lập ASEAN. "Việc Việt Nam gia nhập ASEAN cách đây 30 năm là một bước tiến quan trọng, hướng đến hiện thực hóa tầm nhìn một khu vực ASEAN đoàn kết, thống nhất, liên kết với nhau bởi khát vọng chung về hoà bình và thịnh vượng và độc lập. Sự kiện này đã thúc đẩy việc mở rộng hiệp hội, mở đường cho sự tham gia của Lào, Myanmar và Campuchia, từ đó hướng đến 1 cộng đồng ASEAN 10 thành viên. Sự tham gia của Việt Nam cũng góp phần thu hẹp khoảng cách giữa các quốc gia trong khu vực. Trải qua nhiều thách thức, Việt nam đã thành công dẫn dắt ASEAN hướng tới một tương lai bền vững, kiên cường hơn."
Những đóng góp nổi bật của Việt Nam được thể hiện rõ qua 3 lần đảm nhiệm vai trò Chủ tịch ASEAN vào các năm 1995, 2010 và 2020. Trong các nhiệm kỳ này, Việt Nam đã thúc đẩy thông qua Tuyên bố Hà Nội về Thu hẹp khoảng cách phát triển, chính thức khởi động triển khai Sáng kiến Hội nhập ASEAN (IAI), Kế hoạch Tổng thể đầu tiên về Kết nối ASEAN (MPAC 2015). Năm 2020, khi dịch Covid-19 xảy ra, Việt Nam đã dẫn dắt Cộng đồng ASEAN giữ vững và phát huy tinh thần đoàn kết, cùng ứng phó với dịch bệnh, nhanh chóng ổn định cuộc sống của người dân, đồng thời đẩy mạnh các nỗ lực phục hồi. Tất cả những thành công này đều được các nước thành viên ASEAN, các nước bạn bè, đối tác của ASEAN ghi nhận.
Bên cạnh đó, Việt Nam cũng góp phần khởi xướng ý tưởng hình thành Cộng đồng Văn hoá-xã hội ASEAN, dành quan tâm cao cho việc xây dựng một Cộng đồng ASEAN hòa hợp, gắn bó, có bản sắc, lấy người dân làm trung tâm. Ngoài ra, Việt Nam còn tích cực tham gia định hình những phương hướng phát triển lớn, quan trọng của ASEAN, với những văn kiện quan trọng như Tầm nhìn ASEAN 2020; Tuyên bố Hòa hợp ASEAN (2003) về xây dựng Cộng đồng ASEAN, Hiến chương ASEAN (2007), và trong giai đoạn hiện nay là xây dựng Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN đến 2045. Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim nhấn mạnh, Việt Nam luôn đóng vai trò then chốt trong hành trình phát triển của ASEAN. "Việt Nam với tốc độ phát triển kinh tế nhanh chóng, chính sách đối ngoại quyết liệt, đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo thành công cho các chương trình hành động của ASEAN. Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng rất ủng hộ và hợp tác với Malaysia để đảm bảo chương trình nghị sự Năm Chủ tịch ASEAN 2025 của Malaysia được diễn ra thành công. Ví dụ, như về mạng lưới điện ASEAN, tất nhiên, Việt Nam là một phần không thể thiếu của chương trình này để tạo đột phá trong việc kiến tạo mạng lưới kết nối điện năng và cung cấp năng lượng tái tạo giữa các nước ASEAN. Tiếp đó, chúng ta đang tập trung vào quá trình số hóa ASEAN, vấn đề an ninh lương thực trong ASEAN. Và một lần nữa phải khẳng định, Việt Nam các bạn luôn đóng vai trò trung tâm."
Kể từ khi gia nhập ASEAN, Việt Nam luôn dành ưu tiên hàng đầu cho việc củng cố, tăng cường quan hệ hợp tác nhiều mặt thực chất, hiệu quả giữa ASEAN với các đối tác. Việt Nam đã đảm nhiệm vai trò điều phối, góp phần đẩy mạnh quan hệ hợp tác giữa ASEAN với nhiều Đối tác quan trọng như Trung Quốc, Mỹ, Nga, Nhật Bản, Hàn Quốc. Trong giai đoạn hiện nay, Việt Nam đang là điều phối viên cùng lúc hai đối tác của ASEAN là New Zealand và Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland.
Trong thời gian tới, Việt Nam cam kết tiếp tục xây dựng một cộng đồng vững mạnh, đoàn kết, đóng góp vào hòa bình, ổn định và thịnh vượng của khu vực. Việt Nam sẽ tiếp tục là thành viên chủ động, tích cực và có trách nhiệm trong xây dựng cộng đồng ASEAN đoàn kết, bao trùm và tự cường. Đại sứ Việt Nam tại ASEAN, bà Tôn Thị Ngọc Hương, chia sẻ: "Với mốc kỷ niệm 30 năm Việt Nam tham gia, ASEAN- Việt Nam sẽ tiếp tục nỗ lực hơn nữa để cùng các nước thành viên hiện thực hóa những mục tiêu cho ASEAN trong giai đoạn mới, thực hiện Tầm nhìn Cộng đồng 2045 và giúp ASEAN vững vàng vượt qua những thách thức mà tổ chức đang gặp phải trong bối cảnh môi trường khu vực và quốc tế đang có nhiều biến động nhanh chóng và khó đoán định. Với những nền tảng Việt Nam đã tạo dựng được 30 năm qua, khi tham gia đóng góp trong ASEAN, vai trò, vị thế, hình ảnh, tiếng nói của Việt Nam sẽ tiếp tục được nâng cao, được các nước ASEAN và bạn bè quốc tế ghi nhận, đánh giá."
Với chính sách ngoại giao tích cực, chủ động, thông qua việc tăng cường quan hệ hợp tác và nâng cấp quan hệ ngoại giao với các đối tác khu vực, kết hợp với thành tựu tăng trưởng kinh tế ấn tượng, Việt Nam đã sẵn sàng khẳng định vai trò dẫn dắt của mình. Việt Nam sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các thành viên ASEAN, góp phần hiện thực hóa những tiềm năng, cùng đương đầu với thách thức chung, hướng đến Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045.
Bình luận