Hưởng ứng Ngày Quốc tế Giảm nhẹ rủi ro thiên tai và Ngày ASEAN Quản lý thiên tai, ngày 6/10/2025, Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai (Bộ NN&PTNT) phối hợp cùng UNICEF, UNFPA và Trường Đại học Sư phạm Hà Nội tổ chức Diễn đàn “Nhà giáo tương lai với hành trang về phòng chống thiên tai và thích ứng biến đổi khí hậu” với chủ đề đặc biệt: Phụ nữ và trẻ em trong thiên tai.
Thông điệp mạnh mẽ: Giáo dục gắn với an toàn và bình đẳng
Theo số liệu Cục Quản lý đê điều và phòng chống thiên tai đưa ra trong diễn đàn, chỉ riêng năm 2024, bão Yagi – cơn bão mạnh nhất trong 30 năm qua trên Biển Đông – đã gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng với 345 người chết và mất tích, hơn 2.000 người bị thương, hàng trăm nghìn ngôi nhà, diện tích cây trồng, thủy sản bị thiệt hại, ước tính tổn thất hơn 81.800 tỷ đồng. Ông Nguyễn Văn Tiến, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai, nhấn mạnh: “Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi thiên tai và biến đổi khí hậu. Trong bối cảnh đó, phụ nữ và trẻ em luôn là nhóm dễ bị tổn thương nhất. Giáo dục, đặc biệt là vai trò của các thầy cô giáo tương lai, chính là chìa khóa giúp xây dựng cộng đồng an toàn, bình đẳng và bền vững.”
Sự kiện diễn ra tại Hội trường lớn Trường ĐH Sư phạm Hà Nội, với khoảng 1.000 đại biểu tham dự, trong đó có đại diện các tổ chức quốc tế, giảng viên, sinh viên, cơ quan báo chí và nhiều chuyên gia.
Ba chủ đề trọng tâm được chia sẻ tại diễn đàn:
• UNICEF: Giảm nhẹ rủi ro thiên tai lấy trẻ em làm trung tâm – vì trẻ em là đối tượng cần được bảo vệ đặc biệt, từ an toàn tính mạng, sức khỏe, đến học tập và phòng ngừa bạo lực.
• UNFPA: Phụ nữ và nguy cơ bạo lực giới trong thiên tai – chỉ ra thực trạng, thách thức và các giải pháp hỗ trợ, giảm thiểu bạo lực giới trong bối cảnh thiên tai.
• Trường ĐHSP Hà Nội: Vai trò của “nhà giáo tương lai” – không chỉ là nạn nhân mà còn là lực lượng ứng phó, bảo vệ học sinh, tổ chức lớp học an toàn, góp phần ổn định cộng đồng.
Ông Lý Phát Việt Linh, Đại diện UNICEF tại Việt Nam cảnh báo: “Phụ nữ và trẻ em là nhóm dễ bị tổn thương nhất trong thiên tai. Trang bị kiến thức và kỹ năng ứng phó ngay từ ghế nhà trường chính là chìa khóa để giảm thiểu thương vong”.
Trong khi đó, bà Nguyễn Phương Thanh, Cán bộ chương trình Bạo lực giới, UNFPA khẳng định: “Bình đẳng giới phải là trụ cột trong ứng phó thiên tai. Thầy cô cần giúp học sinh, đặc biệt là các em gái, tiếp cận thông tin và kỹ năng bảo vệ bản thân”.
Trong bài tham luận, giảng viên Dương Thị Thúy Nga (Trường ĐHSP Hà Nội) đã chia sẻ những khoảnh khắc xúc động khi thiên tai bất ngờ ập đến. Ngay tại Hà Nội, trong đợt hoàn lưu bão số 10 cuối tháng 9, nhiều trường học phải để học sinh ở lại qua đêm, tổ chức ăn ở miễn phí, đảm bảo chỗ ngủ an toàn. Cô Dương Thị Thúy Nga chia sẻ: “Các thầy cô không chỉ lo bữa ăn, giấc ngủ mà còn ngồi cạnh học trò, trấn an trước ánh mắt lo lắng của các em nhỏ ngơ ngác hỏi: Bao giờ con được về nhà ạ?” . Từ đó, cô Nga khẳng định: người thầy luôn đứng ở vị trí kép – vừa là nạn nhân, vừa là người ứng phó, tiên phong bảo vệ học sinh và hỗ trợ cộng đồng.
Diễn đàn cũng nhấn mạnh việc tích hợp nội dung phòng chống thiên tai và thích ứng biến đổi khí hậu vào các học phần đào tạo sư phạm, từ Tâm lý học, Giáo dục học, đến các môn Địa lý, Công nghệ, Hoạt động trải nghiệm… Sinh viên không chỉ học lý thuyết mà còn tham gia diễn tập sơ tán, cứu hộ khẩn cấp, thi thiết kế mô hình an toàn, dự án cộng đồng. Các mô hình sáng tạo như “ngôi nhà chống bão”, “thiết bị lọc nước sạch sau lũ”, hay kế hoạch dạy học gắn với kỹ năng ứng phó khẩn cấp được xem là bước chuẩn bị thiết thực để sinh viên sư phạm trở thành “điểm tựa an toàn” cho học trò trong tương lai.
Cần tiếp tục duy trì mô hình liên kết giữa trường đại học và các trường phổ thông, mở rộng mạng lưới hợp tác về giáo dục phòng chống thiên tai. Mỗi sinh viên, khi ra trường, sẽ không chỉ là một thầy cô giáo giỏi chuyên môn mà còn là một “hạt nhân” lan tỏa kiến thức, kỹ năng ứng phó, góp phần xây dựng “trường học an toàn – cộng đồng an toàn”.
Hà Phương
Bình luận