Thông tin được các nhà khoa học đưa ra tại Toạ đàm “Khoa học và Đổi mới sáng tạo vì tương lai bền vững”. Sự kiện do Quỹ VinFuture tổ chức chiều 4/12, trong khuôn khổ Tuần lễ Khoa học – Công nghệ VinFuture 2025. 

Tại toạ đàm, các chuyên gia, nhà khoa học đều cho rằng, Trái đất đang bước vào thời kỳ biến đổi chưa từng có. Năm 2024 đã được ghi nhận là năm nóng nhất trong lịch sử quan trắc khí hậu, trong khi nồng độ CO₂ vượt 424 phần triệu – mức cao nhất trong hàng triệu năm. Băng tan nhanh ở hai cực, cháy rừng lan rộng, nguồn nước ngọt suy giảm… cho thấy biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường đã trở thành thách thức sinh tồn của nhân loại.

Chia sẻ tại tọa đàm, TS. Filippo Giorgi- Trung tâm Vật lý Lý thuyết Quốc tế Abdus Salam (Ý), Thành viên Hội đồng Sơ khảo Giải thưởng VinFuture – cảnh báo hàng loạt vấn đề môi trường nghiêm trọng như ô nhiễm không khí, rác thải, phát thải CO₂ tăng kỷ lục, mực nước biển dâng và tần suất thiên tai ngày càng lớn. Ông cho biết tại Việt Nam, đặc biệt là Hà Nội, ô nhiễm không khí đang ở mức báo động. Một trong những giải pháp quan trọng là thay thế xe xăng bằng xe điện, nhưng điều này cần sự hỗ trợ mạnh mẽ từ Chính phủ để người dân có thể chuyển đổi.

“Khi thay thế xe xăng bằng xe điện, chúng ta tiết kiệm được rất nhiều năng lượng do động cơ điện tiêu tốn ít năng lượng hơn. Đây cũng là cách giúp kiểm soát ô nhiễm không khí tốt hơn, đặc biệt khi ở Hà Nội còn nhiều xe máy cũ. Tuy nhiên, để việc chuyển đổi diễn ra thuận lợi, Chính phủ cần có chính sách hỗ trợ người dân, bởi đầu tư cho xe điện vẫn đòi hỏi chi phí lớn.”- TS. Filippo Giorgi cho biết.

Trong khi đó, báo cáo của Liên Hợp Quốc tại COP28 cũng cảnh báo thế giới đang trượt xa khỏi mục tiêu giữ mức tăng nhiệt dưới 1,5°C. Chỉ những đổi mới công nghệ đột phá cùng hành động tập thể mới có thể đưa nhân loại trở lại quỹ đạo phát triển an toàn.

Nhấn mạnh vai trò của giáo dục và sự hợp tác đa bên trong thúc đẩy các giải pháp công nghệ, đổi mới sáng tạo vì tương lai bền vững, GS. Nguyễn Thục Quyên- Giáo sư Khoa Hóa - Hóa sinh tại Đại học California, Santa Barbara (Hoa Kỳ) cho rằng: “Giữ thế giới xanh, tạo ra cuộc sống tốt đẹp hơn cho tương lai là điều rất quan trọng. Nhưng khó nhất là làm sao thực hiện được. Điều cần thiết là giáo dục người dân, đồng thời phải có sự hợp tác giữa doanh nghiệp, nhà khoa học và chính quyền – trong phát triển điện, xử lý ô nhiễm hay tìm kiếm các giải pháp xanh trong tương lai.”

Cũng theo các nhà khoa học, biến đổi khí hậu đang diễn ra rất nhanh, trong khi nhiều giải pháp như giảm phát thải nhà kính hay bảo vệ đại dương vẫn còn tiến triển chậm. Để đạt được một môi trường bền vững, thế giới cần đẩy mạnh sử dụng năng lượng hiệu quả, phát triển năng lượng tái tạo và giảm thiểu ô nhiễm. Hành động phải được thực hiện ngay, vì phát triển bền vững là con đường duy nhất để bảo vệ hành tinh cho các thế hệ tương lai.