Hiện nay, tỷ lệ tham gia bảo hiểm y tế tại nước ta đã chiếm tới 94,1% dân số, nhưng chi phí y tế từ tiền túi của người dân vẫn ở mức cao, chiếm gần 45%, gấp hơn 2 lần so với mức khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới.
Giữa lúc Bộ Y tế đang tìm biện pháp giải quyết vấn đề này thì Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị được ban hành ngày 09/09/2025 đã quyết định miễn viện phí ở mức cơ bản cho toàn dân từ năm 2030. Vậy từ nay đến năm 2030 cần chuẩn bị những gì để thực hiện chính sách này? Nguồn lực nào chi trả khi miễn viện phí toàn dân?
Thực hiện lộ trình miễn viện phí toàn dân theo mục tiêu trong Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị, Bộ Y tế đã dự kiến khung chính sách với 3 giai đoạn. Giai đoạn 1 từ năm 2026 đến 2027, người dân được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm một lần theo nhóm đối tượng và lộ trình ưu tiên. Bên cạnh đó, người tham gia bảo hiểm y tế là đối tượng thuộc hộ cận nghèo, đối tượng người cao tuổi từ đủ 75 tuổi trở lên đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội sẽ được áp dụng mức hưởng 100% chi phí khám chữa bệnh trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế.
Cũng trong giai đoạn này, dự kiến sẽ tăng tỷ lệ, mức thanh toán bảo hiểm y tế đối với thuốc, thiết bị y tế, dịch vụ kỹ thuật; Đồng thời dự kiến tăng mức đóng bảo hiểm y tế lên 5,1% từ năm 2027. Thạc sĩ Trần Thị Trang, Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm y tế, Bộ Y tế cho rằng, thực hiện lộ trình miễn viện phí, nếu chỉ trông chờ vào nguồn ngân sách nhà nước thì chính sách này sẽ không bền vững:
“Dù có thực hiện chính sách miễn viện phí hay không, chúng ta vẫn phải tăng mức đóng bảo hiểm y tế, để bảo đảm đáp ứng yêu cầu điều trị của người dân, cũng như người tham gia bảo hiểm y tế, vì hiện nay mức đóng bảo hiểm y tế ở nước ta rất thấp, trong khi đóm nhu cầu khám chữa bệnh của người dân tăng cao và mô hình bệnh tật đang làm cho tỷ trọng chi tiêu tiền túi của người dân ngày càng tăng. Hiện nay, còn khoảng 6% dân số chưa tham gia bảo hiểm y tế. Theo chúng tôi, miễn viện phí không có nghĩa là cào bằng, được hưởng như nhau, mà cần có mức trần... Trước hết cần tập trung hỗ trợ nhóm người yếu thế…Nguồn kinh phí để thực hiện chính sách này chủ yếu là bảo hiểm y tế, ngân sách nhà nước, quỹ phòng bệnh và các nguồn huy động xã hội khác" - Ths Trần Thị Trang cho biết thêm.
Giai đoạn 2 trong lộ trình miễn viện phí mà Bộ Y tế đề xuất là từ 2028 đến 2030, sẽ giảm tiền túi của người dân chi cho dịch vụ y tế xuống còn 30% trở xuống; Tiếp tục tăng tỷ lệ và mức thanh toán bảo hiểm y tế; Tiến hành thanh toán bảo hiểm y tế cho dịch vụ phòng bệnh; Tăng bao phủ bảo hiểm y tế lên trên 95% dân số; Tăng mức đóng bảo hiểm y tế lên 5,4%; Thí điểm bảo hiểm bổ sung và đa dạng các gói bảo hiểm y tế.
Giai đoạn 3 là sau năm 2030, sẽ phấn đấu bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân; Miễn viện phí cho toàn dân trong phạm vi gói dịch vụ cơ bản, mở rộng theo lộ trình và nguồn lực; Tăng mức đóng bảo hiểm y tế từ năm 2032 lên 6%. … Theo Tiến sĩ Nguyễn Khánh Phương, Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách y tế (Bộ Y tế) cần đa dạng hóa nguồn lực để thực hiện hiệu quả lộ trình miễn viện phí.
“Chúng tôi đề xuất 3 phương án. Trong đó, nếu thực hiện miễn viện phí toàn dân thì có lẽ phải khu trú trong gói y tế cơ bản và phải có mức trần nhất định để khống chế chi phí đảm bảo cho Quỹ bảo hiểm y tế không bị thiếu hụt. Nguồn tài chính chủ yếu để thực hiện miễn viện phí toàn dân là Quỹ bảo hiểm y tế nhưng cũng cần huy động thêm các nguồn từ ngân sách nhà nước và các nguồn khác, thậm chí phải huy động tư nhân tham gia vào, thông qua bảo hiểm y tế thương mại, hoặc hợp tác công tư trong cung cấp dịch vụ y tế. Kinh nghiệm tại Thuỵ Điển và Thái Lan cho thấy, 2 quốc gia này vẫn áp dụng đồng chi trả và có mức trần, tránh tình trạng lạm dụng chính sách miễn viện phí...”- TS Nguyễn Khánh Phương nhấn mạnh.
Con người là nhân tố quyết định của sự phát triển đất nước và sức khỏe là tài sản quý giá nhất của cuộc đời. Những mục tiêu mà Bộ Chính trị đề ra trong Nghị quyết 72 chắc chắn sẽ tạo được nhiều bước đột phá trong công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn hiện nay. Miễn phí khám sức khỏe định kỳ cho người dân ít nhất mỗi năm 1 lần và miễn viện phí toàn dân ở mức cơ bản sẽ là những trụ cột quan trọng của chính sách an sinh xã hội, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân trong thời gian tới./.
Văn Hải/VOV1
Bình luận