GS.TS Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương cùng lãnh đạo, đại diện lãnh đạo một số ban, bộ, ngành Trung ương và Hà Nội dự buổi lễ.

 Lễ trao Tặng thưởng cho các tác phẩm lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật xuất bản là hoạt động được tổ chức thường niên, có ý nghĩa quan trọng, nhằm ghi nhận, tôn vinh các công trình, tác phẩm lý luận, phê bình có giá trị khoa học và thực tiễn cao, tác động tích cực đến hoạt động sáng tạo và tiếp nhận giá trị tác phẩm, năng lực thẩm mỹ của công chúng.

Trong 11 kỳ xét Tặng thưởng, Hội đồng đã nhận được 973 tác phẩm gửi về tham dự. Qua quy trình thẩm định nghiêm ngặt, khách quan, Hội đồng đã lựa chọn và vinh danh 241 tác phẩm xuất sắc nhất. Tỷ lệ tác phẩm được trao giải so với số lượng gửi về luôn được giữ ở mức độ hợp lý (khoảng 25 đến 30%), chất lượng khoa học, tính tư tưởng và hiệu quả thực tiễn là tiêu chí được quan tâm hàng đầu trong xét chọn.

Riêng đối với đợt xét tặng thưởng năm 2025 (dành cho các tác phẩm xuất bản, công bố năm 2024), mặc dù bối cảnh kinh tế - xã hội còn nhiều thách thức, ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động in ấn, xuất bản và nghiên cứu, nhưng Hội đồng vẫn nhận được 76 tác (gồm 31 cuốn sách và 45 bài viết) gửi về tham gia xét Tặng thưởng - phản ánh sức lao động nghiêm túc và tâm huyết của đội ngũ lý luận, phê bình. So với các năm trước, năm nay, tỷ lệ các công trình viết về các loại hình nghệ thuật đã có sự gia tăng đáng kể và chất lượng đi vào chiều sâu. Bên cạnh những công trình nghiên cứu công phu về văn học là sự xuất hiện dày dặn của các công trình nghiên cứu về Âm nhạc, Điện ảnh, Sân khấu, Múa, và đặc biệt là các vấn đề mang tính thời sự như Công nghiệp văn hóa, Di sản văn hóa. Sự cân đối dần về số lượng, chất lượng giữa hai mảng văn học và nghệ thuật cho thấy lý luận, phê bình đang nỗ lực bao quát một cách đa chiều hơn đời sống văn nghệ phong phú và đa dạng của đất nước.

PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương cho biết:

“Năm nay, mảng nghệ thuật đã có sự chuyển biến tích cực về số lượng cơ cấu và chất lượng. Đó là các công trình, bài viết về âm nhạc, điện ảnh, sân khấu, nhiếp ảnh, múa. Vai trò và sự tham gia của văn học nghệ thuật trong các ngành công nghiệp văn hóa. Để có được kết quả đáng mừng nêu trên điều cần có trước hết là tâm huyết, trách nhiệm, tài năng và sự sáng tạo không ngừng nghỉ của đội ngũ các nhà lý luận phê bình văn học nghệ thuật. Họ là một lực lượng không nhiều ở những chuyên ngành khó, nhiều phức tạp và nhạy cảm, đòi hỏi phải có vốn sống phong phú dày dặn, tư duy và phương pháp lý luận vững vàng....và song hành cùng họ luôn có đội ngũ phóng viên, biên tâp viên có trách nhiệm, sắc xảo, tâm huyết và nhanh nhạy của các cơ quan báo chí xuất bản”.

Trên cơ sở xem xét toàn diện về chất lượng học thuật, giá trị lý luận và tác động xã hội của các tác phẩm, Ban Chỉ đạo thống nhất đề nghị Chủ tịch Hội đồng quyết định trao Tặng thưởng cho 23 tác phẩm, gồm 14 công trình (sách) và 09 bài viết/cụm bài viết, với các mức: Mức A 2 công trình. Mức B 4 công trình. Mức C 8 công trình. Mức Khuyến khích 9 công trình. Đồng thời, Hội đồng Lý luận Trung ương quyết định khen tặng 16 tập thể là các cơ quan báo chí, tạp chí và nhà xuất bản có nhiều đóng góp tích cực trong công tác tuyên truyền, phổ biến và nâng cao chất lượng lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật năm 2024.

Điều đáng nói là sau 2 năm không có công trình đạt Mức A thì năm nay 2 công trình Mức A được trao cho Nhà nghiên cứu Bùi Trọng Hiền với tác phẩm “Ả Đào- một khảo cứu về lịch sử và hệ âm luật” và PGS-TS Trần Văn Toàn với tác phẩm “Văn học như một diễn ngôn - lý thuyết diễn ngôn của Michel Foucault và văn học sử Việt Nam”. Nhà nghiên cứu Bùi Trọng Hiền chia sẻ:

“Ý nghĩa mà có thể rút gọn nhất về Cuốn sách này thì quý vị có thể hình dung trong 9 năm tôi giống như một nhà khảo cổ học âm thanh, tìm về những khu rừng nguyên sinh, tìm về những phế tích của Ả Đào. Tôi chắt chiu đào bới, góp nhặt những mẩu vụn chưa biết để làm gì cả. Nhưng cứ giải mã, giải mã từng mẩu một, từng câu chuyện, từng âm điệu, sau đó ghép nối lại thành một ngôi đền kỳ vĩ đó là Nhạc Ả Đào. Có thể nói đây là thể loại âm nhạc chuyên nghiệp lâu đời nhất của người Việt, nó đã có đến 1000 năm tuổi. Bởi vậy, về ý nghĩa của tặng thưởng lần này thì tôi nghĩ rằng đây không chỉ là vinh danh cho tác giả, mà đây chính là sự vinh danh, ghi nhận của Đảng và Nhà nước đối với một Di Cảo nghìn năm tuổi của cha ông mang tên Ả Đảo”.

Ban Văn học nghệ thuật âm nhạc (Đài TNVN) là 1 trong số 16 đơn vị được khen tặng là tập thể cơ quan báo chí và xuất bản có nhiều đóng góp tích cực trong công tác tuyên truyền, phổ biến và nâng cao chất lượng lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật năm 2024.

Nhóm tác giả của Báo Điện tử Tiếng nói Việt Nam nhận tặng thưởng Mức C cho loạt bài viết 5 kỳ “Thúc đẩy công nghiệp văn hóa góp phần tạo sức bật phát triển quốc gia” của nhóm tác giả Báo Điện tử Tiếng nói Việt Nam. Nhà báo Phí Hoàng Lê, đại diện nhóm tác giả chia sẻ:

“Loạt bài cũng là sự đào sâu, nghiên cứu của nhóm phóng viên để thu thập ý kiến của các chuyên gia văn hóa, các nhà nghiên cứu để tìm định hướng phát triển văn hóa Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh hiện nay, Đảng và Nhà nước đặt ra là phát triển công nghiệp văn hóa để góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế đất nước. Cùng với đó là xây dựng nền văn hóa giàu bản sắc dân tộc, đủ sức mạnh để cạnh tranh với các thương hiệu quốc tế, đồng thời vừa quảng bá, đưa hình ảnh Việt Nam- đất nước, con người ra với bạn bè quốc tế”.

Phát biểu tại buổi lễ, GS.TS Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương nhấn mạnh:

“Tôi đề nghị tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng của công tác xét tặng thưởng các tác phẩm, công trình lý luận, phê bình văn học nghệ thuật hằng năm; nghiên cứu để có thể mở rộng thêm cho cả các lĩnh vực văn hóa nhằm tập hợp và phát huy cao độ sự tham gia của các nhà khoa học, các nhà lý luận, phê bình văn hóa, văn nghệ, nhất là lực lượng trẻ ở các trường đại học, các viện nghiên cứu; phấn đấu để tặng thưởng của Hội đồng có uy tín cao về chất lượng khoa học, về nghệ thuật, sức lay động lan tỏa mạnh mẽ, tích cực ờ cả không sáng tác và khâu đánh giá, ghi nhận giá trị tác phẩm văn học nghệ thuật”.

Hà Nam-VOV1