Hội thảo có sự tham dự của lãnh đạo Hiệp hội Doanh nghiệp của Thương binh và Người khuyết tật Việt Nam, Tạp chí Điện tử Hòa Nhập, TS. Phạm Gia Yên – nguyên Chánh Thanh tra Bộ Xây dựng, cùng nhiều chuyên gia, doanh nghiệp trong lĩnh vực xây dựng, bất động sản và an sinh xã hội.

Nhà ở xã hội cho người có công với cách mạng là một trong những chính sách an sinh mang ý nghĩa chính trị, thể hiện rõ đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc. Mặc dù vậy, việc hiện thực hóa các chính sách này vẫn còn gặp nhiều thách thức, từ thủ tục pháp lý, nguồn vốn đến quỹ đất, đòi hỏi sự chung tay của cả hệ thống chính trị và cộng đồng doanh nghiệp.

Theo thông tin từ ban tổ chức, trong giai đoạn hiện nay, khi Luật Nhà ở năm 2023 và Nghị định số 100/2024/NĐ-CP đã chính thức đi vào thực tiễn, mở ra những cơ chế mới mang tính đột phá nhằm hỗ trợ nhà ở cho các đối tượng chính sách. Nổi bật là việc triển khai Đề án đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp và công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030. Các chỉ đạo quyết liệt này đã tạo ra hành lang pháp lý thông thoáng hơn, bước đầu khơi thông nguồn lực và khẳng định cam kết của Nhà nước trong việc đảm bảo an sinh xã hội. Tuy nhiên, việc hiện thực hóa các chính sách này vẫn còn gặp nhiều thách thức, từ thủ tục pháp lý, nguồn vốn đến quỹ đất, đòi hỏi sự chung tay của cả hệ thống chính trị và cộng đồng doanh nghiệp.

Những năm gần đây, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chương trình hỗ trợ nhà ở cho người có công, trong đó nhà ở xã hội được xác định là một giải pháp trọng tâm. Luật Nhà ở 2023 và các văn bản hướng dẫn đã mở rộng đối tượng thụ hưởng, đơn giản hóa điều kiện, đồng thời tăng cường trách nhiệm của địa phương trong bố trí quỹ đất và tổ chức thực hiện.

Tuy nhiên, thực tế triển khai cho thấy, số lượng dự án nhà ở xã hội dành riêng cho người có công còn khiêm tốn; thủ tục đầu tư kéo dài; nguồn vốn ưu đãi khó tiếp cận; nhiều địa phương lúng túng trong xác định mô hình phù hợp. Khoảng cách giữa chính sách và đời sống vì thế vẫn chưa được thu hẹp như kỳ vọng.

Trong bối cảnh Luật Nhà ở mới chính thức có hiệu lực, nhiều ý kiến cho rằng đã đến lúc cần nhìn thẳng vào những “điểm nghẽn” tồn tại nhiều năm qua, để chính sách không chỉ dừng lại ở tinh thần tri ân, mà thực sự đi vào cuộc sống.

Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Trần Hồng Quảng – Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp của Thương binh và Người khuyết tật Việt Nam khẳng định, nhà ở không chỉ là nơi cư trú mà còn là nền tảng để người có công ổn định cuộc sống, tiếp tục lao động, sản xuất và hòa nhập xã hội.

“Chăm lo nhà ở cho người có công không phải là sự hỗ trợ mang tính ban phát, mà là trách nhiệm và nghĩa vụ của Nhà nước, của toàn xã hội đối với những người đã hy sinh, cống hiến cho đất nước”, ông Trần Hồng Quảng nhấn mạnh.

Cũng theo ông Trần Hồng Quảng, chính sách nhà ở xã hội hiện nay cần được thiết kế linh hoạt hơn, phù hợp với điều kiện thực tế của từng nhóm người có công. Bên cạnh việc xây dựng các khu nhà ở xã hội tập trung, Nhà nước cần có cơ chế hỗ trợ cải tạo, xây mới nhà ở trên chính đất ở hiện có, nhất là tại khu vực nông thôn và vùng ven đô – nơi nhiều gia đình người có công đang sinh sống.

Ông Nguyễn Văn Quỳnh, Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Doanh nghiệp của Thương binh và Người khuyết tật Việt Nam đóng góp ý kiến tại Hội thảo rằng "chủ trương của Trung ương thì rất mở, rất thoáng, lãnh đạo doanh nghiệp rất quyết tâm, nhưng khi xuống đến khâu thực thi cơ sở thì lại gặp muôn vàn khó khăn. Câu chuyện "trên trải thảm, dưới rải đinh" vẫn còn hiện hữu" và ông cũng mong hội thảo đưa ra được nhiều ý kiến để có thể khơi thông câu chuyện thực thi chính sách.

Phát biểu tại Hội thảo, TS. Phạm Gia Yên – nguyên Chánh Thanh tra Bộ Xây dựng cho rằng, để chính sách nhà ở xã hội thực sự đi vào cuộc sống, điều kiện tiên quyết là sự chủ động và trách nhiệm của các chủ thể tham gia tổ chức thực hiện. Theo ông, những vướng mắc, bất cập phát sinh trong quá trình triển khai cần được phản ánh kịp thời, thẳng thắn và phải đi kèm với các đề xuất cụ thể nhằm tháo gỡ từ thực tiễn.

“Chính sách dù đúng và nhân văn đến đâu, nếu không được tổ chức thực hiện một cách quyết liệt, có trách nhiệm thì cũng khó phát huy hiệu quả”, TS. Phạm Gia Yên khẳng định.

Theo Tiến sĩ Phạm Gia Yên, trong giai đoạn 2024 – 2025, nhà ở xã hội đã trở thành vấn đề mang tầm quốc gia, nhận được sự quan tâm đặc biệt của Đảng và Nhà nước. Nhu cầu nhà ở của người thu nhập thấp, người lao động và người có công ngày càng gia tăng, tạo áp lực lớn đối với công tác bảo đảm an sinh xã hội và ổn định xã hội lâu dài.

Thời gian qua, Quốc hội và Chính phủ đã ban hành nhiều nghị quyết nhằm tháo gỡ các điểm nghẽn trong hệ thống pháp luật về phát triển nhà ở xã hội. Đáng chú ý là Nghị quyết số 201/2025/QH15, cho phép xem xét áp dụng cơ chế chỉ định thầu, chỉ định nhà đầu tư đối với một số dự án nhà ở xã hội. Theo ông, cơ chế này đã góp phần tháo gỡ nhiều dự án tồn đọng kéo dài nhiều năm, đặc biệt tại Hà Nội là địa bàn có nhu cầu nhà ở xã hội rất lớn.

Bên cạnh đó, các quy định mới cũng mở ra cơ chế liên doanh, liên kết, tạo điều kiện để doanh nghiệp có năng lực và kinh nghiệm tham gia triển khai dự án. Ông cho rằng đây là giải pháp thực tế và khả thi, vừa huy động được nguồn lực xã hội, vừa rút ngắn thời gian chuẩn bị và triển khai dự án.

Thực tế cho thấy, nguồn cung nhà ở xã hội hiện nay đang thiếu hụt trầm trọng, khiến các cán bộ, công chức, người lao động và đặc biệt là đối tượng người có công rất khó có thể mua được nhà. Vấn đề này càng trở nên cấp bách trong năm 2025 khi thực hiện sáp nhập các đơn vị hành chính, nhiều cán bộ và gia đình chính sách phải chuyển đến địa bàn làm việc mới nhưng chưa có chỗ ở ổn định, gây ảnh hưởng lớn đến đời sống và tâm lý công tác.

Từ đó thấy được rằng, hoàn thiện chính sách nhà ở xã hội cho người có công là bài toán tổng hợp, đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ giữa Trung ương và địa phương, giữa Nhà nước – doanh nghiệp – xã hội. Luật Nhà ở mới đã mở ra cơ hội, nhưng hiệu quả đến đâu phụ thuộc vào quyết tâm và năng lực thực thi.

Hội thảo “Chính sách về Nhà ở xã hội đối với người có công” có ý nghĩa chính trị - xã hội sâu sắc, không chỉ là dịp tri ân những người có công với cách mạng mà còn là cơ hội để các doanh nghiệp nắm bắt được những chính sách mới, đóng góp tiếng nói và khẳng định trách nhiệm xã hội, uy tín thương hiệu trong lĩnh vực xây dựng và bất động sản.