Bàn luận sâu về tác hại do thuốc lá gây ra và vấn đề cấp bách trong thực thi chính sách cấm tuyệt đối thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, chiều 1/12, Cục Báo chí (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) tổ chức Hội thảo cung cấp thông tin về tăng cường thực thi Nghị quyết của Quốc hội về Qui định cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Tại Việt Nam, tình trạng sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đang gia tăng đáng báo động. Theo báo cáo của Bộ Y tế, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh ở nhóm tuổi 13-17 tăng từ hơn 2% năm 2019 lên hơn 8% năm 2023. Ở nhóm 13-15 tuổi, tỷ lệ đã tăng hơn gấp đôi từ hơn 3% năm 2022 lên 8% năm 2023. Những con số này là lời cảnh báo rõ ràng về mức độ nguy hại và tốc độ lan rộng của sản phẩm này trong thanh thiếu niên. Một thách thức lớn đặt ra hiện nay là thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng dược “ngụy trang” dưới nhiều hình thức công nghệ mới, bắt mắt, mùi vị hấp dẫn, lan truyền qua mạng xã hội với tốc độ rất nhanh, cùng nhiều thông tin sai lệch như “ít hại hơn”, “sản phẩm công nghệ”, “xu hướng dành cho giới trẻ”.
Thạc sĩ Đặng Khắc Lợi – Phó Cục trưởng Cục Báo chí nhấn mạnh: "Các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng - dù được quảng cáo là “ít hại hơn” song thực tế các sản phẩm này có chứa nhiều hóa chất độc hại và có khả năng gây nghiện mạnh. Nhiều nghiên cứu cho thấy, việc sử dụng các sản phẩm này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến não bộ và hệ thần kinh, đặc biệt ở lứa tuổi thanh thiếu niên, khi não chưa phát triển hoàn thiện. Các sản phẩm này cũng được thiết kế với kiểu dáng hiện đại, bắt mắt, mùi vị hấp dẫn, và được quảng bá như các sản phẩm công nghệ làm tăng tính hấp dẫn và nhắm thẳng vào giới trẻ, trở thành mối đe dọa trực tiếp đối với sức khỏe của thanh thiếu niên".
Thuốc lá gây ra 28 nhóm bệnh khác nhau, đặc biệt là ung thư, điển hình là ung thư phổi. Theo thống kê, hơn 96% người bị ung thư phổi hút thuốc lá. Các hợp chất độc hại trong thuốc lá như nicotine, hắc ín và hàng trăm chất gây ung thư đã được chứng minh là tác nhân trực tiếp dẫn đến ung thư, bệnh tim mạch, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và nhiều hệ lụy sức khỏe khác, như gây ra các bệnh về tim mạch, hô hấp và gây ảnh hưởng tới sức khỏe sinh sản và sinh dục ở cả 2 giới. Mỗi năm, có khoảng 70 nghìn người Việt Nam tử vong vì các bệnh do hút thuốc lá.
Theo TS. Nguyễn Trung Nguyên – Giám đốc Trung tâm chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, thuốc lá điện tử nguy hiểm hơn bởi chất liệu nung nóng của thuốc lá điện tử có thành phần hóa chất, ma túy, chất gây nghiện phức tạp hơn rất nhiều so với thuốc lá truyền thống: "Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng còn khủng khiếp hơn các loại thuốc lá cũ khác vì nó là cấu trúc mở, hóa chất nhân tạo tổng hợp. Đầu tiên là nicotin, là xương sống của các loại thuốc lá. Bản thân nó là chất độc rất rõ rồi nhưng giới trẻ rất sớm dễ bị nghiện. Trên thế giới chứng minh rất rõ dùng thuốc lá điện tử làm tăng nguy cơ nghiện thuốc lá. Sử dụng nicotin so với các loại thuốc lá cũ nhiều hơn rất nhiều. Độc tới mức chúng ta hiểu đó là thuốc trừ sâu nhưng cũng không sử dụng nicotin trong thuốc trừ sâu nữa rồi nhưng tại sao giờ vẫn đưa vào người để sử dụng. Hương liệu, chất phụ gia trong thuốc lá cũng khủng khiếp, hàng chục nghìn hóa chất thay đổi liên tục".
Nghị quyết 173/2024/QH15, thông qua ngày 30/11/2024, có hiệu lực từ ngày 01/01/2025. Quốc hội thống nhất cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người từ năm 2025, bảo đảm sức khỏe cộng đồng, trật tự, an toàn xã hội; giao Chính phủ tổ chức thực hiện cụ thể. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân, đặc biệt là đối với thanh niên, thiếu niên về tác hại của rượu, bia, thuốc lá, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người.
TS Angela Pratt - Đại diện Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam nêu ý kiến: "Trong Nghị quyết 173, Quốc hội đã đưa ra thông điệp thể hiện ý chí chính trị rất rõ ràng, đó là sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng không có chỗ trong thị trường Việt Nam vì nó nguy hiểm cho sức khỏe của người dân Việt Nam và không nên được bán cho đặc biệt là những người trẻ, thanh thiếu niên. Vì vậy, thông điệp của chúng ta bây giờ đó là, các bộ ngành, các cơ quan có liên quan cần làm việc, điều chỉnh lại các chính sách liên quan để làm sao thực hiện được ý chí chính trị cũng như thông điệp rất rõ ràng được thể hiện ở trong Nghị quyết 173 này".
Tổ chức Y tế thế giới cũng đã liên tục cảnh báo về việc tất cả các sản phẩm thuốc lá đều có hại, thuốc lá nung nóng và thuốc lá điện tử không phải là giải pháp thay thế an toàn hơn cho thuốc lá điếu truyền thống. Nghị quyết số 173 được Quốc hội thông qua là quyết sách mạnh mẽ, kịp thời và hết sức cần thiết nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là thế hệ trẻ.
Huyền Trang - VOV1
Bình luận