Với sự phát triển bùng nổ và ồ ạt của mạng xã hội như hiện nay, không khó để bắt gặp bất cứ mặt hàng nào được rao bán công khai, trong đó thậm chí có cả thuốc kê đơn. Tuy nhiên, hệ lụy của chuyện này là khả năng người tiêu dùng mua phải các loại thuốc giả, thuốc kém chất lượng. Vì vậy, việc Luật dược sửa đổi năm 2024 bổ sung thêm quy định về kinh doanh dược theo phương thức thương mại điện tử bán thuốc online là cần thiết, phản ánh đúng nhu cầu thực tiễn hiện nay. Với các loại thuốc đơn giản không cần kê đơn việc bán lẻ online cũng giúp người dân thuận tiện hơn và nhiều người rất đồng thuận với vấn đề này.

"Mình chỉ cần nhập tên địa chỉ và sản phẩm cần mua, chọn mua. Trong trường hợp gia đình có người ốm những sản phẩm như hạ sốt hay là những miếng dán hạ sốt mình cũng đặt online được luôn. Rất là mong muốn là Nhà nước có thể công bố những chuỗi nhà thuốc, nhà thuốc nào đạt yêu cầu đạt tiêu chuẩn chất lượng để người dân có thể yên tâm đặt hàng".

"Ngay cả khi mình không đến tại cửa hàng mà mình cũng nhận được sự tư vấn tận tình từ các dược sĩ, người ta bán hàng cho mình. Ngoài ra thì việc bán hàng online thì tôi nghĩ sẽ được kiểm soát việc lượng thuốc của tôi và tôi sẽ tra cứu lại lịch sử mua hàng của tôi, nó sẽ giúp cho tôi kiểm soát được việc tôi đã dùng thuốc này bao nhiêu lâu, bao nhiêu ngày mua tại cửa hàng nào".

Tuy nhiên, việc mua thuốc online cũng có thể khiến người dân băn khoăn về nguồn gốc chất lượng thuốc. Từ thực tế đó, Luật Dược sửa đổi năm 2024 cũng đã quy định việc bán thuốc online cần được thực hiện trên sàn giao dịch điện tử, không phải các trang mạng xã hội thông thường. Bên cạnh đó, việc bán lẻ thuốc online chỉ được áp dụng với thuốc không kê đơn, trừ trường hợp cách ly y tế khi có bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A thì được bán thuốc kê đơn. Với quy định này, khi thực hiện hoạt động mua bán thuốc, cơ sở bán thuốc phải có trách nhiệm xác định đối tượng khách hàng và giao dịch là bán buôn hay bán lẻ. Tiến sỹ Nguyễn Huy Quang, nguyên Vụ trưởng vụ pháp chế Bộ Y Tế nhận định:

"Tôi cho đây là một quy định, qua đó thì chúng ta cũng nâng cao được hiệu quả của quản lý nhà nước, trong đó có hiệu lực hiệu quả, trật tự kỷ cương trong mua bán và phương thức về thương mại điện tử. Rõ ràng, chúng ta phát huy được việc mua bán thuốc qua giao dịch điện tử, nhưng cũng hạn chế được hệ lụy của nó mà lâu nay chúng ta chưa có cơ chế để giải quyết".

Cùng với quy định về kinh doanh thuốc, nguyên liệu làm thuốc theo phương thức thương mại điện tử, Luật Dược sửa đổi năm 2024 còn có nhiều điểm mới nhằm tạo hành lang pháp lý cho công nghiệp dược bứt phá, như: Quy định cơ sở tổ chức chuỗi nhà thuốc là một loại hình cơ sở kinh doanh dược riêng biệt, điều kiện kinh doanh, quyền và trách nhiệm của cơ sở tổ chức chuỗi nhà thuốc, các nhà thuốc trong chuỗi nhà thuốc, nổi bật là quyền luân chuyển thuốc và quyền luân chuyển người chịu trách nhiệm chuyên môn về dược giữa các nhà thuốc trong chuỗi nhà thuốc; Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính trong đăng ký lưu hành thuốc, nguyên liệu làm thuốc theo hướng phân loại các thuốc, nguyên liệu làm thuốc dựa trên các cấp độ khác nhau về tính chất của thuốc cũng như việc lưu hành để điều chỉnh hồ sơ, thủ tục, thời hạn cấp, gia hạn, thay đổi, bổ sung giấy đăng ký lưu hành thuốc, nguyên liệu làm thuốc tương ứng nhằm tăng khả năng sớm tiếp cận thuốc cho người dân mà vẫn đảm bảo hiệu lực quản lý nhà nước, kiểm soát chất lượng, an toàn và hiệu quả của thuốc; bổ sung quy định để hạn chế cấp số đăng ký lưu hành trùng lặp…

Đại biểu Quốc hội Lê Văn Cường, tỉnh Thanh Hóa cho biết: "Luật sửa đổi bổ sung một số điểu của Luật Dược giải quyết hầu hết những vướng mắc bất cập, đồng thời bổ sung nhiều quy định mới, đảm bảo tăng khả năng tiếp cận thuốc của người dân, tạo thuận lợi cho người dân doanh nghiệp".

Trong công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân, thuốc luôn giữ một vai trò đặc biệt quan trọng. Trong những năm qua Đảng và Nhà nước đã dành nhiều sự quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển ngành dược. Đây không chỉ là lĩnh vực kinh tế - kỹ thuật mà còn gắn trực tiếp với sự an toàn, sức khỏe và niềm tin của người dân. Nhiều chủ trương, chính sách lớn đã được ban hành, hướng đến mục tiêu tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới. Đặc biệt, trong giai đoạn dịch bệnh COVID-19 bùng phát, nhu cầu thuốc men, vắc-xin và trang thiết bị y tế trở nên vô cùng cấp thiết. Trước tình hình đó, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Chính phủ đã ban hành nhiều nghị quyết đặc thù, với những biện pháp linh hoạt, có điểm khác so với quy định pháp luật hiện hành, nhằm kịp thời đáp ứng yêu cầu phòng chống dịch. Mới đây nhất, là Nghị định quy định chi tiết một số điều và biện pháp để tổ chức, hướng dẫn thi hành Luật Dược. Trong đó, có một số nội dung được nhấn mạnh như: đơn giản hóa thủ tục hành chính, kiểm soát thuốc nhập khẩu theo yêu cầu của WHO, ưu đãi đầu tư cho biệt dược được chuyển giao công nghệ sản xuất tại Việt Nam,…

Theo TS. Tạ Mạnh Hùng - Phó cục trưởng Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế, những quy định này tạo cú hích để ngành dược bứt phá: "Nghị định sẽ giúp người dân, doanh nghiệp hiểu rõ, cụ thể và dễ dàng tiếp cận các quy định của pháp luật về ngành dược, cũng như đảm bảo thống nhất giữa các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành. Ngoài ra, dự thảo Nghị định thực hiện cắt giảm, đơn giản hóa TTHC, phân cấp, phân quyền giải quyết TTHC từ trung ương về địa phương; thúc đẩy hoạt động chuyển giao công nghệ để sản xuất thuốc mới, biệt dược gốc, thuốc công nghệ cao, truy xuất nguồn gốc thuốc nhập khẩu,… nhằm tạo hành lang pháp lý cho các hoạt động đặc thù; tạo điều kiện thuận lợi cho cơ quan, tổ chức, cá nhân trong các hoạt động về dược; tạo điều kiện để người dân được tiếp cận sớm thuốc mới, có chất lượng và giá cả hợp lý".

Song song với đó, ngành y tế cũng đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cắt giảm và đơn giản hóa nhiều quy trình để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động dược. Những cải cách này đã góp phần giúp người dân tiếp cận thuốc men nhanh chóng, kịp thời hơn trong bối cảnh khẩn cấp.

Có thể thấy, chính sách phát triển ngành dược không chỉ dừng ở việc hỗ trợ sản xuất, lưu hành thuốc, mà còn hướng đến mục tiêu lâu dài: xây dựng một hệ thống y tế vững mạnh, hiện đại, đủ khả năng ứng phó với những tình huống y tế khẩn cấp, đồng thời đảm bảo sức khỏe bền vững cho cộng đồng./.