Trên các cửa biển, không khí chuẩn bị cho vụ cá Bắc trở nên khẩn trương hơn bao giờ hết. Những con tàu từng phải neo bờ tránh bão nay đã được sửa chữa, tiếp nhiên liệu, sẵn sàng vươn khơi, mang theo kỳ vọng về một mùa biển thuận lợi, nói không với khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).
Sau gần nửa tháng tập trung khắc phục hậu quả thiên tai, ông Lê Văn Trung, một ngư dân tại phường Tuy Hòa, tỉnh Đắk Lắk, đang tất bật chuẩn bị cho chuyến biển đầu tiên của vụ cá Bắc. Ông Trung cho biết:
“Đợt lũ vừa qua nhà cửa bị ngập, tàu cá bị kẹt, phải mất nhiều ngày để dọn dẹp và sửa chữa. Đến nay cơ bản khắc phục xong rồi mới có thể đi biển trở lại. Thời tiết hiện tại khá thuận lợi, nếu đánh bắt tốt thì sản lượng sẽ đạt hơn. Tôi hy vọng chuyến biển này thắng lợi, có thu nhập để ổn định cuộc sống và đón Tết được trọn vẹn”
Thiên tai liên tiếp không chỉ làm gián đoạn hoạt động khai thác mà còn khiến chi phí sửa chữa tàu thuyền, nhà cửa của nhiều ngư dân phía Đông tỉnh Đắk Lắk tăng cao, trong khi nguồn vốn tích lũy gần như cạn kiệt. Theo ông Trần Văn Biên, Chủ tịch UBND xã Tuy An Đông, tỉnh Đắk Lắk, khó khăn lớn nhất hiện nay của ngư dân là thiếu vốn để sửa chữa tàu thuyền và ổn định đời sống.
“Sau bão số 13 và đợt lũ lụt lịch sử, nhiều hộ đang gánh các khoản nợ đến hạn. Chính quyền địa phương đang tích cực hỗ trợ, đồng thời kiến nghị các ngân hàng thực hiện khoanh nợ, giãn nợ cho người dân. Ngân hàng Chính sách xã hội cũng đang chủ động tiếp cận các hộ vay vốn để rà soát, đề xuất giải pháp hỗ trợ phù hợp, đồng thời kiến nghị các cấp, các ngành tạo điều kiện cho người dân được vay lại, giảm nợ, giảm lãi suất, giúp ngư dân có cơ hội tái sản xuất, yên tâm bám biển”.
Khi các tàu cá bắt đầu xuất bến trở lại thì yêu cầu đặt ra không chỉ là khôi phục sản xuất, mà còn phải tổ chức khai thác đúng quy định, an toàn và bền vững. Với vai trò vừa hỗ trợ ngư dân vươn khơi, vừa là “chốt chặn” quan trọng trong công tác quản lý nghề cá và chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (chống khai thác IUU), cảng cá Đông Tác, hiện đang quản lý 515 tàu cá thuộc hai phường Phú Yên và Tuy Hòa, trong đó có 328 tàu có chiều dài từ 15 mét trở lên đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình. Phần lớn các tàu này hoạt động khai thác cá ngừ đại dương, ngành nghề chủ lực của ngư dân địa phương.
Do ảnh hưởng của nhiều đợt bão trong năm, sản lượng thủy sản qua Cảng cá Đông Tác năm nay ước đạt khoảng 3.500 tấn, giảm so với mức trung bình 4.000 tấn của các năm trước. Tuy nhiên, từ ngày 16/12, khi thời tiết dần ổn định, nhiều tàu cá đã bắt đầu xuất bến, bước vào vụ cá Bắc với kỳ vọng bù đắp phần nào những tổn thất do thiên tai gây ra. Ông Hà Viên, Giám đốc Ban Quản lý Cảng cá Đông Tác cho biết, song song với việc tạo điều kiện cho tàu cá ra vào cảng thuận lợi, đơn vị đặc biệt chú trọng công tác tuyên truyền, hướng dẫn ngư dân thực hiện nghiêm các quy định về khai thác thủy sản.
“Chúng tôi thường xuyên vận động thuyền trưởng, chủ tàu chấp hành nghiêm các văn bản chỉ đạo của Bộ và Thủ tướng Chính phủ. Khi ra khơi phải bật thiết bị giám sát hành trình, ghi chép đầy đủ nhật ký khai thác; khi cập cảng phải nộp nhật ký và phối hợp với cảng nhập dữ liệu lên hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử. Đồng thời, kiên quyết tuyên truyền để ngư dân tuyệt đối không vi phạm vùng biển nước ngoài, không vượt ranh giới vùng biển Việt Nam, chỉ khai thác hợp pháp trong vùng biển được phép”.
Tỉnh Đắk Lắk xác định việc hỗ trợ ngư dân khôi phục sản xuất sau thiên tai phải gắn chặt với mục tiêu phát triển nghề cá bền vững và chống khai thác IUU. Ông Nguyễn Thiên Văn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk cho biết, cùng với kiến nghị Trung ương có cơ chế hỗ trợ tín dụng và chính sách an sinh phù hợp để ngư dân vượt qua giai đoạn khó khăn, tỉnh đã yêu cầu các sở, ngành, địa phương ven biển tăng cường quản lý tàu cá, kiểm soát chặt chẽ hoạt động ra vào cảng, truy xuất nguồn gốc thủy sản, đồng thời xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.
“Ủy ban nhân dân tỉnh khẳng định sẽ xử lý nghiêm với trách nhiệm người đứng đầu trong thực hiện nội dung liên quan tới cùng cả nước để mà gỡ cái thẻ vàng. Nếu để trường hợp mà tàu cá tiếp tục có những sai phạm tác động đến việc gỡ thẻ vàng cũng như là thực hiện các cam kết Việt Nam với quốc tế, tùy theo tính chất mức độ để xem xét trách nhiệm của tập thể cũng như cá nhân người đứng đầu."
Bão đã tan, lũ đã rút. Phía trước vẫn còn nhiều thách thức, nhưng với sự đồng hành của chính quyền, ngành chức năng và quyết tâm của ngư dân Đắk Lắk, những con tàu lại tiếp tục vươn khơi trong vụ cá Bắc. Đó không chỉ là hành trình mưu sinh, mà còn là hành trình khẳng định trách nhiệm trong khai thác thủy sản hợp pháp, góp phần cùng cả nước tháo gỡ “thẻ vàng” IUU, hướng tới một nghề cá bền vững và hiệu quả hơn.
Hương Lý/VOV Tây Nguyên
Bình luận