Tại Phần Lan, học sinh không chỉ làm bài luận hay trả lời câu hỏi trắc nghiệm, mà còn thảo luận về tin tức giả mạo, thông tin chưa kiểm chứng và tác động của các thông điệp quảng cáo. Những nội dung này tràn lan trên các nền tảng mạng xã hội phổ biến như TikTok, Snapchat và Instagram, khiến việc rèn luyện kỹ năng nhận diện và phân tích thông tin trở nên quan trọng. Các giáo viên Phần Lan thường nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hiểu và phân tích thông tin trong một thế giới ngập tràn tin giả. Cô Leea Olin-Paarlahti, giáo viên một trường trung học ở Phần Lan chia sẻ: “Đối với học sinh lớp 7, chúng tôi đã hướng dẫn các em học sinh về cách sử dụng In-tơ-nét và sau bài học hầu như các em đều nhận thức được việc phải kiểm chứng thông tin trên mạng. Ngoài ra, chúng tôi cũng giáo dục cho các em về trách nhiệm đạo đức trong việc tạo ra và tiêu thụ thông tin”.
Theo các chuyên gia giáo dục, khả năng phát hiện tin giả không chỉ là một kỹ năng truyền thông mà còn là kỹ năng công dân quan trọng trong thời đại số. Dù trẻ em lớn lên cùng mạng xã hội, nhưng không phải ai cũng có khả năng nhận diện thông tin sai lệch hoặc bảo vệ bản thân trước những nội dung độc hại. Nhận thức được điều này, tại các trường học ở Phần Lan, nội dung về hiểu biết về “chống tin giả” được tích hợp vào chương trình giảng dạy từ bậc mẫu giáo đến trung học phổ thông. Điều này giúp học sinh thích nghi với môi trường số đang thay đổi nhanh chóng, nhất là khi trí tuệ nhân tạo ngày càng phát triển. Anh Otto, một sinh viên ở Phần Lan chia sẻ: "Trên các phương tiện truyền thông xã hội ngày nay, mọi người đều có những thế giới thông tin của riêng mình với các hệ tư tưởng khác nhau, vì vậy, khi tiếp cận mạng xã hội, nhận thức được điều gì là đúng, điều gì là không đúng là rất quan trọng.”
Còn chị Wilma, một sinh viên Phần Lan khác nói: “Việc giáo dục về chống tin giả là điều quan trọng vì điều đó sẽ giúp các học sinh, sinh viên ở Phần Lan tự đưa ra được quyết định khi tiếp xúc với mạng xã hội.”
Theo một khảo sát, Phần Lan đã 5 năm liên tiếp xếp thứ nhất trong 41 quốc gia về mức độ phản ứng với tin giả. Thành tựu này đến từ những nỗ lực không ngừng của hệ thống giáo dục trong việc giúp học sinh phân biệt tin giả và nâng cao kỹ năng nhận biết thông tin truyền thông.
Ngoài Phần Lan, nhiều quốc gia trên thế giới cũng nhận thức rõ tầm quan trọng của việc giáo dục thanh thiếu niên cách phân biệt tin giả và phát triển kỹ năng tư duy phản biện. Một trong những quốc gia tiên phong trong việc này là Estonia với chiến lược giáo dục truyền thông mạnh mẽ từ cấp tiểu học đến đại học. Còn tại Mỹ, nhiều tiểu bang bắt đầu đưa chương trình giáo dục về nhận thức thông tin vào trường học, thông qua sáng kiến “Dự án Tin tức” hướng dẫn học sinh cách xác minh thông tin, nhận diện tin giả và phân tích nguồn gốc của các thông điệp truyền thông. Trong khi đó, tại Anh, chính phủ và các tổ chức phi chính phủ đã triển khai các khóa học về kỹ năng truyền thông cho học sinh trung học, từ đó giúp các em hiểu rõ về tác động của tin giả và cách kiểm tra độ xác thực của thông tin./.
Bình luận