Việc chuyển đổi sang xe điện có thể giúp Việt Nam tiết kiệm tới gần 500 tỷ USD chi phí nhập khẩu nhiên liệu cộng dồn đến năm 2050. Ngân hàng Thế giới cũng đưa ra một số khuyến nghị để Việt Nam có thể tối ưu hoá nguồn lực, giúp đẩy nhanh quá trình chuyển đổi này.
Báo cáo "Hành trình Bứt phá: Chuyển đổi sang Xe điện tại Việt Nam" chỉ rõ, Việt Nam đang bước vào giai đoạn quan trọng trong quá trình chuyển đổi sang xe điện. Báo cáo nhắc lại số liệu mới nhất được cập nhật vào năm 2021, lượng phát thải khí nhà kính của lĩnh vực giao thông vận tải, đặc biệt là giao thông đường bộ, đang chiếm khoảng 7,2% tổng lượng phát thải khí nhà kính của Việt Nam, với phân khúc xả thải nhiều nhất là xe tải chở hàng. Trong bối cảnh đó, Ngân hàng thế giới đánh giá cao những nỗ lực của Chính phủ Việt Nam trong việc giảm lượng phát thải của ngành này, đặc biệt là Quyết định số 876 nhằm điện hóa giao thông. Bà Chiara Rogate, chuyên gia Năng lượng Cao cấp Ngân hàng Thế giới, nhận định: "Chính phủ Việt Nam đã đặt ra những mục tiêu khá tham vọng để giảm phát thải các bon trong lĩnh vực giao thông đường bộ. Các bạn đã đặt mục tiêu điện khí hóa 50% phương tiện nội đô vào năm 2030, vè đến năm 2050 thì toàn bộ phương tiện giao thông đường bộ sẽ chuyển sang sử dụng năng lượng sạch. Mục tiêu này rất tham vọng, nhưng hoàn toàn có thể thực hiện được."
Để đảm bảo sự thành công của quá trình này, bà Chiara Rogate cho rằng cần có những giải pháp đồng bộ từ chính sách đến hạ tầng. Trước hết, Việt Nam cần thành lập một cơ cấu quản trị liên bộ nhằm chỉ đạo những nỗ lực phối hợp trong toàn bộ hệ sinh thái. Việc điều phối sự tham gia của tất cả các bên liên quan có thể giúp tạo sự cộng hưởng tối ưu trong suốt giai đoạn chuyển đổi. Bên cạnh đó, ngành điện cũng cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng để đáp ứng nhu cầu sạc xe điện ngày càng tăng. Trong đó có thể áp dụng các giải pháp lưới điện nhỏ kết hợp với các giải pháp ngoài điện lưới, bao gồm lắp đặt điện mặt trời áp mái ở các trạm sạc. Ngoài ra, cần chú trọng mở rộng mạng lưới trạm sạc, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân chuyển sang sử dụng xe điện. Chuyên gia năng lượng của Ngân hàng thế giới, bà Chiara Rogate, cho biết thêm: "Cần phải cân nhắc tất cả các phân khúc xe và các khía cạnh liên quan đến lĩnh vực giao thông. Sẽ có một số quy định cần đưa ra để thiết lập môi trường đầu tư thuận lợi hơn từ các lĩnh vực như chế biến, chế tạo, rồi đảm bảo khả năng chi trả đối với xe điện, cũng như có hệ thống cơ chế khuyến khích chuyển đổi mà không gạt ra ngoài lề những hộ gia đình có thu nhập thấp. Song song với đó cũng cần tăng cường sử dụng phương tiện giao thông công cộng, dịch chuyển từ giao thông đường bộ sang đường thuỷ và đường sắt. Việc chuyển đổi này cũng sẽ có những tác động rất quan trọng về giảm phát thải."
Theo dự báo của Ngân hàng Thế giới, ngay cả với hệ thống lưới điện hiện tại, việc chuyển đổi sang xe điện có thể giúp giảm lượng khí phát thải ròng khoảng 2,2 triệu tấn vào năm 2050. Bên cạnh đó, với kịch bản Chính sách tuyên bố SPS, chỉ riêng việc điện hóa phân khúc xe hai bánh, Việt Nam có thể tiết kiệm 360 tỷ USD để mua xăng dầu từ nước ngoài. Con số này thậm chí có thể lên tới gần 500 tỷ USD với kịch bản đẩy nhanh khử các bon ADS. Bà Chiara Rogate, chuyên gia Năng lượng Cao cấp Ngân hàng Thế giới, cũng nhấn mạnh, việc chuyển đổi không chỉ giúp giảm lượng khí thải, mà quá trình thực hiện còn mang đến nhiều lợi ích khác.
"Quá trình điện hóa phương tiện giao thông không chỉ giảm tắc nghẽn giao thông, mà đồng thời còn giúp mang lại lợi ích lớn về giảm ô nhiễm không khí cục bộ, từ đó giảm gánh nặng cho hệ thống chăm sóc y tế công, cũng như là tăng năng suất lao động, mở ra nhiều cơ hội việc làm mới trong các lĩnh vực chế biến chế tạo trong toàn bộ chuỗi giá trị xe."
Ngân hàng thế giới tin rằng, Việt Nam có thể cân nhắc áp dụng các khuyến nghị này để tiến tới hiện thực hóa mục tiêu đầy tham vọng về phát triển giao thông xanh, góp phần quan trọng vào cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Bình luận