2 ngày cuối tuần qua, dư luận quốc tế đã có nhiều phản ứng khác nhau sau cuộc gặp cấp cao giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Zelenxky tại Nhà Trắng. Đứng từ lập trường của các bên, có người ủng hộ quan điểm của nhà lãnh đạo Mỹ, lại có người ủng hộ quan điểm của nhà lãnh đạo Ukraine. Nhưng con số 0 tròn trĩnh sau cuộc gặp đã cho thấy hố sâu khác biệt giữa Mỹ và Ukraine không thể khỏa lấp.
Dưới thời cựu Tổng thống Biden, Mỹ là nhà viện trợ số một cho Ukraine trên tất cả các phương diện vũ khí quân sự và tài chính với hơn 46 tỷ USD trong gần 2 năm qua. Nhưng kể từ khi Tổng thống Donald Trump nhậm chức, mọi chuyện đã thay đổi hoàn toàn. Với tư duy một người làm kinh tế, ông Trump luôn đề cao quyền lợi “nước Mỹ trước tiên” và đưa ra những kế hoạch “có đi có lại” với Ukraine, chứ không có chuyện nước Mỹ tài trợ miễn phí cho Ukraine như trước đây. Đề xuất Thỏa thuận khoáng sản là một ví dụ. Dự thảo thỏa thuận quy định Ukraine sẽ đóng góp 50% "tất cả doanh thu kiếm được từ việc khai thác trong tương lai của tất cả tài sản tài nguyên thiên nhiên do Chính phủ Ukraine sở hữu" vào một quỹ tái thiết được đồng sở hữu và quản lý bởi Mỹ và Ukraine; bao gồm các mỏ khoáng sản, dầu mỏ, khí đốt tự nhiên và các vật liệu khai thác khác cũng như cơ sở hạ tầng khác như các nhà máy LNG và cảng biển. Thế nhưng những tranh luận gay gắt và bất đồng đã khiến các nhà lãnh đạo Mỹ và Ukraine không thể ký vảo bản Thỏa thuận vừa nêu và đẩy mọi việc đứng trước nhiều ngã rẽ mới.
Đối với Ukraine, động thái “tiễn khách” bất ngờ của nhà lãnh đạo Mỹ hôm thứ 7 đã báo hiệu một tín hiệu chẳng lành. Ukraine có thể còn lâu mới nhận thêm được những đồng viện trợ mới của Mỹ. Thế khó của nhà lãnh đạo Ukraine hiện nay là không thể chấp nhận những điều kiện mà Tổng thống Donald Trump đưa ra; đồng nghĩa với việc Mỹ sẽ chấm dứt viện trợ quân sự cho Ukraine. Nhưng nếu không thể dựa vào Mỹ, trong bối cảnh EU và NATO đã quá mệt mỏi, thậm chí bất đồng nội bộ vì cuộc xung đột Nga-Ukraine đã bước sang năm thứ 4, thì ai sẽ là người “đồng hành” cùng Ukraine trong những ngày tới đây?
Trong một giả thuyết khác, nếu quan hệ với Mỹ “trục trặc”, Tổng thống Zelensky được cho là sẽ phải đối mặt với không ít áp lực chính trị trong nước hoặc phải lựa chọn một giải pháp không mong muốn khác, đó là buộc phải đàm phán với Nga… Thậm chí kịch bản xấu nhất xảy ra-nếu không còn viện trợ của Mỹ, có thể là Ukraine sẽ đối mặt với thất bại quân sự trên chiến trường.
Trong bối cảnh Ukraine không chấp nhận các điều kiện của nhà lãnh đạo Mỹ, việc phía Nga đã đề xuất nối lại các chuyến bay thẳng giữa Nga và Mỹ cuối tuần qua có thể tạo ra những thay đổi mới trong quan hệ Nga-Mỹ.
Chính vì vậy, con số 0 sau cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Ukraine có thể đẩy mọi việc đến trước những ngã rẽ mới khó lường. Với sự thay đổi trong chính sách của Mỹ, Ukraine sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn nhất kể từ khi xung đột Nga-Ukraine nổ ra./.
Bình luận