Hội nghị khoa học công nghệ bảo quản, chế biến nông lâm thuỷ sản và cơ giới hoá nông nghiệp toàn quốc năm 2025 do Viện Cơ điện nông nghiệp và công nghệ sau thu hoạch phối hợp với Hội Khoa học Lương thực Thực phẩn Việt Nam, Hội Cơ khí Nông nghiệp Việt Nam và Trung tâm Khuyến nông Quốc gia tổ chức. Sự kiện có sự tham gia của hơn 500 đại biểu là các nhà quản lý, chuyên gia đầu ngành về lĩnh vực khoa học công nghệ trong nước và một số tổ chức khoa học công nghệ quốc tế.
Những năm vừa qua, ngành Nông nghiệp nước ta có tốc độ tăng trưởng tương đối nhanh với kim ngạch xuất khẩu năm 2024 đạt hơn 62 tỷ USD. Đạt được kết quả đó không thể không nhắc đến những đóng góp quan trọng của khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực công nghệ bảo quản, chế biến nông sản sau thu hoạch. TS Nguyễn Anh Phong (Viện chiến lược, chính sách Nông nghiệp và Môi trường - Bộ NN&MT) cho biết, nhiều thành tựu khoa học công nghệ mới đang được ứng dụng trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là ở khâu bảo quản, chế biến sau thu hoạch. Điều này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng vào việc nâng cao chất lượng sản phẩm, từ đó tăng hiệu quả kinh tế cho người sản xuất. Thực hiện mục tiêu đạt mức phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050 mà Chính phủ đã đề ra, nhiều giải pháp công nghệ đã được ứng dụng và chuyển giao cho người dân trong phát triển các mô hình sản xuất nông nghiệp tuần hoàn, nông nghiệp sinh thái. TS Nguyễn Anh Phong nêu dẫn chứng:
Băng: Các thành phần kinh tế hiện nay ngày càng quan tâm hơn đến kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp…hay là mô hình kết hợp VAC, mô hình lúa – tôm, lúa cá để tạo ra vòng tuần hoàn kết hợp giữa…
Dù kim ngạch xuất khẩu liên tục tăng trưởng và có đóng góp quan trọng vào GDP cả nước nhưng thực tế hiện nay, tổn thất trong các chuỗi sản xuất nông nghiệp ở nước ta vẫn còn rất lớn. Theo tính toán của Viện Cơ điện nông nghiệp và công nghệ sau thu hoạch, hiện nay mức tổn thất và lãng phí trong chuỗi cung ứng ngành hàng lúa gạo có thể lên tới hơn 20%; tổn thất đối với ngành hàng rau quả lên tới 50%. Trong khi đó, tiềm năng và giá trị từ nguồn tài nguyên phụ phẩm nông lâm nghiệp chưa được khai thác và tận dụng hiệu quả. Để khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên phụ phẩm, từ đó hướng tới phát triển nền nông nghiệp xanh và bền vững, PGS TS Phạm Anh Tuấn - Viện trưởng Viện Cơ điện nông nghiệp và công nghệ sau thu hoạch cho rằng:
Băng: Cần phải có công nghệ xanh, công nghệ tái tạo, Viện Cơ điện nông nghiệp…chúng tôi tập trung giải quyết những vấn đề về phụ phẩm nông nghiệp… Thứ hai là phải phát triển được những máy móc chuyên dụng…
Trước những yêu cầu và thách thức đặt ra đối với ngành Nông nghiệp trong giai đoạn phát triển mới, các chuyên gia, nhà quản lý và đại diện doanh nghiệp đã trao đổi, chia sẻ khó khăn và bài học kinh nghiệm nhằm thúc đẩy việc ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo trong bảo quản, chế biến nông sản sau thu hoạch. Đề xuất các cơ chế, chính sách và giải pháp để khoa học công nghệ thực sự trở thành giải pháp đột phá mang tính chiến lược đối với lĩnh vực nông nghiệp theo tinh thần Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị.
Theo ông Phùng Đức Tiến - Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp & Môi trường, tình hình địa chính trị thế giới diễn biến ngày càng phức tạp đòi hỏi ngành Nông nghiệp nước ta phải thích ứng linh hoạt, vừa nâng cao hiệu quả sản xuất vừa tìm kiếm, mở rộng thị trường xuất khẩu. Để làm được điều này thì không còn cách nào khác là phải đẩy nhanh hoạt động nghiên cứu, ứng dụng thành tựu khoa học công nghệ vào sản xuất, thu hoạch bảo quản và chế biến sâu. Đây là cơ sở quan trọng để ngành Nông nghiệp & Môi trường hướng tới mục tiêu kim ngạch xuất khẩu trên 65 tỷ USD, tăng trưởng toàn ngành trên 4% trong năm nay. Ông Phùng Đức Tiến nhấn mạnh:
Băng: Với Việt Nam thì kết thừa những kết quả nghiên cứu khoa học của thế giới và khu vực…là phải sát với điều kiện Việt Nam, sát với những đối tượng chủ lực…Tóm lại như Thủ tướng nói là phải 6 rõ và cái rõ cuối cùng là…
Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được coi là giải pháp then chốt để ngành Nông nghiệp nước ta chuyển đổi mô hình tăng trưởng gắn với nâng cao giá trị kinh tế và thương hiệu nông sản Việt trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Hữu Hưng
Bình luận