Doanh nghiệp Nhà nước luôn là lực lượng nòng cốt trong nền kinh tế, góp phần bảo đảm các cân đối lớn, ổn định vĩ mô, an ninh năng lượng, an sinh xã hội. Khối doanh nghiệp Nhà nước đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc gia, giữ vị trí chủ lực trong nhiều ngành, lĩnh vực then chốt như năng lượng, tài chính, hạ tầng, viễn thông, logistic; đồng thời có vai trò điều tiết thị trường, an sinh xã hội, đóng góp cho mục tiêu phát triển kinh tế- xã hội của đất nước. Hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp Nhà nước không chỉ là yêu cầu nội tại chính các doanh nghiệp, mà còn là nhiệm vụ trọng tâm trong việc cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng và nâng cao hiệu quả hoạt động. Tuy nhiên, trong bối cảnh cạnh tranh và chuyển đổi số toàn cầu, khu vực Doanh nghiệp Nhà nước cần đổi mới mạnh mẽ về quản trị, công nghệ và tư duy phát triển để thực sự giữ vai trò dẫn dắt, lan tỏa và kiến tạo tăng trưởng. Trong thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều Nghị định, Thông tư chiến lược và Đề án quan trọng liên quan đến hoạt động đổi mới của doanh nghiệp Nhà nước, từ quy định của Nhà nước sử dung vốn và tài sản Nhà nước tại doanh nghiệp, cơ chế quản trị doanh nghiệp, đánh giá quản lý hiệu quả người đại diện phần vốn cho đến các quy định cổ phần hoá, thoái vốn, nâng cao tốc độ công khai minh bạch và áp dụng chuẩn mực quản trị hiện đại. Tại Diễn đàn, Uỷ viên trung ương Đảng, Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt nam, ông Đỗ Tiến Sỹ nhấn mạnh:
“Diễn đàn nhằm đánh giá khách quan thực trạng năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Nhà nước. Từ đó xác định rõ những điểm mạnh cần phát huy và những hạn chế sớm cần phải khắc phục. Đây là cơ sở để doanh nghiệp cơ quan chủ sở hữu và các cơ quan quản lý nhà nước cũng nhìn nhận đúng tình hình và có tiếng nói chung trong định hướng phát triển. Thứ hai Diễn đàn tạo cơ hội để phân tích lý giải các quy định pháp lý đang điều chỉnh hoạt động của doanh nghiệp Nhà nước, bao gồm quy định việc quản trị, đầu tư, sử dụng vốn công khai, minh bạch cũng như khắp cơ chế đổi mới chuyển đổi số đổi mới sáng tạo. Việc thảo luận sâu về các Nghị định Thông tư và chính sách hiện hành sẽ góp phần giúp nhận diện những bất cập vướng mắc và kiến nghị hoàn thiện để tạo môi trường thuận lợi hơn cho doanh nghiệp Nhà nước hoạt động hiệu quả. Thứ ba, diễn đàn có ý nghĩa quan trọng trong việc khẳng định vai trò dẫn dắt của doanh nghiệp Nhà nước đối với nền kinh tế, đặc biệt trong bối cảnh đất nước đang hướng tới mục tiêu tăng trưởng xanh kinh tế số, kinh tế tuần hoàn và chủ động tham gia chuỗi giá trị toàn cầu, doanh nghiệp Nhà nước phải thực sự trở thành lực lượng tiên phong trong việc đổi mới công nghệ đầu tư chiến lược, tạo động lực lan tỏa trong khu vực kinh tế tư nhân và góp phần nâng cao sức cạnh tranh quốc gia.”
Tính đến cuối năm 2024, các doanh nghiệp có vốn nhà nước (không tính 4 ngân hàng thương mại nhà nước) đang quản lý tổng tài sản có giá trị trên 4,3 triệu tỷ đồng, tổng vốn chủ sở hữu là trên 1,9 triệu tỷ đồng, đóng góp cho ngân sách nhà nước trên 400 nghìn tỷ đồng/năm. Tại Diễn đàn, các chuyên gia đã phân tích, đánh giá toàn diện thực trạng, thách thức của doanh nghiệp nhà nước trong bối cảnh hội nhập, chuyển đổi số và tái cơ cấu nền kinh tế, đồng thời đề xuất các giải pháp chính sách, cơ chế quản trị và định hướng phát triển mới để khu vực doanh nghiệp Nhà nước thực sự trở thành động lực dẫn dắt tăng trưởng, đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững của nền kinh tế Việt Nam. Bà Nguyễn Thu Thuỷ- Phó Cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp Nhà nước, Bộ Tài chính cho biết:
“Định hướng trong thời gian tới, chúng ta đang xác định là cần phải tập trung nguồn lực và phải phát triển một số doanh nghiệp Nhà nước có vai trò mở đường, dẫn dắt trong những lĩnh vực then chốt, để cùng với những doanh nghiệp thuộc thành phần kinh tế khác vươn lên mạnh mẽ trong những ngành, lĩnh vực mà chúng ta xác định là cần thiết và làm chủ những khoa học công nghệ, rồi đổi mới sáng tạo, những công nghệ số, chuyển đổi xanh, chuyển đổi số. Quá trình sắp xếp tinh gọn doanh nghiệp Nhà nước cũng đặt ra yêu cầu làm sao phải tập trung nguồn lực để hỗ trợ cho những doanh nghiệp cần phát triển lên, đầu tư nhiều hơn để thực sự hỗ trợ về mặt tài chính cho các doanh nghiệp có vai trò then chốt thiết yếu.”
Tại diễn đàn, các chuyên gia của Bộ Tài chính, Bộ Khoa học và Công nghệ, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, các viện nghiên cứu và doanh nghiệp cũng tập trung chia sẻ các góc nhìn, đề xuất giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và vai trò dẫn dắt của Doanh nghiệp Nhà nước. Trong đó nhấn mạnh việc cần thiết đổi mới quản trị, hoàn thiện cơ chế giám sát, thúc đẩy chuyển đổi số, cơ chế vốn, huy động nguồn lực tài chính và hoàn thiện thể chế cho Doanh nghiệp Nhà nước.
Xuân Lan- VOV1.