Xã Gia Thuận là địa phương có đoàn tàu khai thác hải sản lớn nhất tỉnh Đồng Tháp với hơn 500 phương tiện đang hoạt động. Nhờ công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật nên trong thời gian qua, ngư dân địa phương không có vi phạm IUU.

 Ông Nguyễn Văn Long, ngư dân tại xã Gia Thuận có nhiều năm gắn bó với biển khơi chia sẻ về tinh thần chấp hành nghiêm quy định IUU: “Tàu nhà mình thì chuyến nào đi cũng vô trình báo Bộ đội biên phòng hết, họp hội lúc nào tôi cũng có mặt hết. Bây giờ không dám cho tàu chạy ra ngoài khơi chỉ nằm trong thôi. Bây giờ có giám sát hành trình đầy đủ hết, nên không ai còn dám khai thác xâm lấn, chấp hành rất tốt. Thực tế mình đi tàu là chủ tàu mình rất sợ vi phạm, khoảng 100% tàu chấp hành tốt hết.  Tại đây có giám sát đầy đủ thể hiện trên màng hình hết, phải chấp hành hết chứ không nói cải gì nữa. Tôi thấy năm nay, đánh bắt được hơn mấy năm rồi, thời tiết khá ổn định”.

Theo lãnh đạo UBND xã Gia Thuận, thời gian qua, công tác chống khai thác IUU được địa phương triển khai thường xuyên và liên tục, tập trung tuyên truyền, phòng ngừa vi phạm cho bà con ngư dân. Xã đã phối hợp với lực lượng Bộ đội Biên phòng và Cảnh sát biển triển khai nhiều chương trình trực tiếp đến từng phương tiện để vận động ngư dân. Cùng với sự nỗ lực của địa phương, thời gian qua, các cơ quan chức năng cũng thực hiện tốt nhiệm vụ trong công tác chống khai thác IUU. Nhờ vậy mà nhiều năm gần đây, ngư dân địa phương không có vi phạm IUU. Riêng từ đầu năm đến nay, hầu hết ngư dân đánh bắt hải sản thuận lợi, giá thủy sản cũng ở mức cao, sau chuyến ra khơi ngư dân đều có lãi hàng trăm triệu đồng. 

Bà Hà Trần Phương Thùy, Phó Chủ tịch UBND xã Gia Thuận cho biết thêm: “ Năm nay, tình hình đánh bắt có khá hơn cùng kỳ năm trước. Sau 3 tháng khai thác lãi từ 300 triệu đồng đến 1 tỷ đồng(tùy theo chiếc), Về IUU bà con chấp hành rất tốt, địa phương triển khai rất lâu và rất tập trung công tác tuyên truyền về IUU cho tất cả bà con ngư dân. Địa phương đã phối hợp với Đồn Biên phòng Kiểng Phước và đã có nhiều biện pháp tuyên truyền đi trực tiếp đi đến từng phương tiện”.

Cảng cá Mỹ Tho (tại phường Mỹ Tho) và Cảng cá Vàm Láng (tại xã Gia Thuận) là nơi tàu cá về bốc xếp thủy sản cho đoàn tàu địa phương và đoàn tàu nhiều tỉnh như: Gia Lai, Vĩnh Long… Tùy vào thời điểm mà 2 cảng cá tiếp nhận trên dưới 10 tàu cá cập cảng trong một ngày.

Thời gian qua, công tác phòng, chống IUU đã được Ban quản lý Cảng cá thực hiện nghiêm túc. Lãnh đạo Ban Quản lý Cảng cá tỉnh Đồng Tháp cho biết, công tác kiểm tra phương tiện ra vào cảng, trước khi bốc dỡ hàng hóa, các phương tiện phải nộp hồ sơ để lực lượng chức năng, Ban Quản lý Cảng cá kiểm tra xem hồ sơ có vi phạm IUU  hay không, kiểm tra nhật ký khai thác, thiết bị giám sát hành trình, loại thủy sản đánh bắt… Ông Huỳnh Thanh Phong, Giám đốc Ban quản lý Cảng cá Đồng Tháp nói: “Thủy sản năm nay vào cảng cũng khá, sản lượng đạt khá, tháng 9-10 ngư dân trúng đậm. Hiện nay 100% tài cá làm hồ sơ cập càng, rời cảng, khai báo sản lượng, nhật ký nộp đầy đủ, có nhiều tiến bộ. Mình chủ yếu giám sát tàu cá cập cảng, rời cảng, giám sát sản lượng bốc dỡ qua cảng".

Theo UBND tỉnh Đồng Tháp, hiện tổng số tàu cá đăng ký trên địa bàn tỉnh là 1.522 tàu.  Đến nay, 100% tàu cá đang hoạt động đảm bảo được đăng ký, đăng kiểm, cấp phép khai thác, lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS) và mở tín hiệu 24/24 theo đúng quy định. Đồng Tháp có 933 tàu cá thuộc diện phải lắp đặt thiết bị VMS. Đến nay, có 898  phương tiện đã lắp đặt thiết bị này, còn lại 35 tàu chưa lắp đặt do ngưng hoạt động. Tất cả các tàu ngưng hoạt động, chưa lắp đặt thiết bị VMS, Sở NN&MT tỉnh đã lập danh sách, phối hợp với Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh và địa phương kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ, xác định vị trí neo đậu, tọa độ đang neo đậu, đảm bảo giám sát chặt chẽ.

Thời gian qua, công tác phòng chống khai thác IUU trên địa bàn có nhiều chuyển biến tích cực. Từ năm 2024 đến nay, tỉnh  Đồng Tháp không có tàu cá vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài. Đáng chú ý, công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật được tổ chức thường xuyên, đa dạng giúp ngư dân dần nâng cao ý thức, nắm vững và tự giác chấp hành các quy định về chống khai thác IUU. Công tác chứng nhận sản lượng và truy xuất nguồn gốc thủy sản từ khai thác được triển khai thực hiện theo quy định của Luật Thủy sản, đáp ứng yêu cầu theo khuyến nghị và không có hồ sơ xuất khẩu sai sót phải xác minh, giải trình. Công tác thực hiện truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác điện tử (eCDT) được thực hiện tốt, 100% tàu cá xuất và cập cảng được truy cập đúng quy định…

Hiện nay, địa phương đang tiếp tục phát huy những kết quả đạt được, triển khai quyết liệt các giải pháp phòng chống khai thác IUU, nhằm góp phần cùng cả nước gỡ “thẻ vàng” IUU trong thời gian tới.

Theo đó, Đồng Tháp sẽ triển khai thực hiện hiệu quả công tác tuyên truyền, vận động ngư dân và các tổ chức, cá nhân tuân thủ quy định pháp luật, không vi phạm khai thác IUU. Đồng thời, phân công cán bộ phụ trách trực tiếp, hỗ trợ chủ tàu cá thực hiện kiểm soát, quản lý phương tiện khai thác trên biển. Tỉnh sẽ quản lý chặt chẽ đoàn tàu khai thác; thống kê, lập danh sách tàu cá không đủ điều kiện hoạt động gửi địa phương giám sát, quản lý vị trí tàu neo đậu. Địa phương sẽ chỉ đạo cơ quan chức năng kiểm tra, kiểm soát tàu cá, đảm bảo cho xuất bến để tham gia hoạt động khai thác thủy sản. Đồng thời, thực hiện tốt công tác cấp giấy phép khai thác thủy sản, đăng ký, đăng kiểm tàu cá, cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn vệ sinh thực phẩm, lắp đặt thiết bị VMS, đảm bảo 100% tàu cá hoạt động đúng quy định; đảm bảo tàu cá tham gia hoạt động khai thác thủy sản phải kẻ số, vẽ biển số, đánh dấu tàu cá theo quy định.

Đồng Tháp sẽ giám sát 100% tàu cá đánh bắt xa bờ, nhất là tàu thuộc diện nguy cơ cao, thường xuyên khai thác ở vùng giáp ranh. Địa phương kiên quyết xử lý nghiêm tàu cá mất tín hiệu trên 6 giờ và trên 10 ngày khi hoạt động trên biển. Đặc biệt là phối hợp chặt chẽ với Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 3 và 4, kịp thời thông tin, xử lý các tình huống ngay trên biển; không xảy ra trường hợp tàu cá tỉnh Đồng Tháp khai thác vi phạm vùng biển nước ngoài. Ngành chức năng địa phương sẽ kiểm soát chặt chẽ việc chuyển tải thủy sản trên biển; xử lý nghiêm  tàu cá vi phạm hành vi khai thác bất hợp pháp thực hiện chuyển tải thủy sản trên biển hoặc không vào cảng cá chỉ định để bốc dỡ sản phẩm theo quy định. 

Mặc khác, kiên quyết xử lý hành vi vi phạm “hợp thức hóa hồ sơ” đối với các lô hàng xuất khẩu sang thị trường châu Âu. Tỉnh sẽ thực hiện cập nhật đầy đủ thông tin sản lượng bốc dỡ qua cảng, kết quả hoạt động của cảng cá vào file Googlesheet của Cục Thủy sản và Kiểm ngư theo đúng quy định. Song song đó là thực hiện khai báo 100% trên hệ thống eCDT khi tàu cập cảng bán cá và rời cảng đi khai thác…

Đồng Tháp tăng cường thực hiện các đợt cao điểm công tác thực thi pháp luật, điều tra, xác minh, xử lý dứt điểm các hành vi vi phạm khai thác IUU, nhất là xử lý dứt điểm các hành vi vi phạm về mất kết nối VMS, tháo gỡ thiết bị VMS ...để cùng cả nước sớm gỡ “ Thẻ vàng” IUU.

Chu Trinh/VOV ĐBSCL