PGS.TS Đỗ Thanh Nhỏ hiện đang làm việc tại Đại học New South Wales (Úc).
“Liệu có thể tạo ra một trái tim bên ngoài cơ thể sống khi trái tim con người mắc bệnh?” – chính câu hỏi ấy đã dẫn PGS. Đỗ Thanh Nhỏ đến hành trình nhiều năm nghiên cứu để trả lời một vấn đề lớn của y học hiện đại: làm sao hiểu được trái tim từng bệnh nhân một cách chính xác nhất.
Theo PGS. Đỗ Thanh Nhỏ, trái tim người là “cỗ máy kỳ diệu”, đập khoảng 2 tỷ lần trong suốt cuộc đời và bơm ra lượng máu đủ để lấp đầy 80 bể bơi chuẩn Olympic. Thế nhưng, bệnh tim mạch vẫn là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu thế giới với hơn 20 triệu ca tử vong mỗi năm. Tại Việt Nam, con số tử vong liên quan đến bệnh tim lên tới 261.000 người/năm, trong khi 1,6 triệu người đang sống chung với suy tim.
"Thật ra trái tim nhân tạo này thì ý tưởng đầu tiên là bắt nguồn từ việc tất cả những người nghèo và đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa không thể tiếp cận được công nghệ y tế hiện đại, bởi vì công nghệ y tế hiện đại họ không thể nào mà có thể đem đến bởi vì chi phí nó đắt quá. Cái thứ hai là hiện tại không có nhiều công nghệ y tế mà nó có thể được sử dụng rộng rãi. Bởi vì nó thiếu một cái gì đó để kiểm tra độ an toàn trước khi đem vào sử dụng trong bệnh nhân. Thì đó lý do vì sao mà tôi tạo ra trái tim nhân tạo để có thể giúp những thiết bị y tế nó được kiểm tra an toàn trước khi sử dụng."- PGS.TS Đỗ Thanh Nhỏ chia sẻ.
Cũng theo PGS.TS Đỗ Thanh Nhỏ, hiện nay, dù các thiết bị tim mạch hiện đại đã hỗ trợ hiệu quả, song việc xác định phương pháp điều trị tối ưu vẫn gặp nhiều khó khăn. Các bác sĩ thường dựa trên hình ảnh tĩnh hoặc mô phỏng đơn giản – những phương pháp thiếu phản hồi động và không thể tái hiện đặc tính riêng của từng trái tim. Điều này dẫn đến nguy cơ đánh giá sai, lập kế hoạch điều trị chưa tối ưu, thậm chí tăng biến chứng hậu phẫu. Chính khoảng trống này đã thôi thúc PGS. Đỗ Thanh Nhỏ phát triển mô hình “trái tim robot mềm”. Đây là trái tim nhân tạo có nhịp đập, cấu tạo mềm và được thiết kế theo dữ liệu của từng bệnh nhân, cho phép tái hiện chuyển động, áp suất và dòng máu như tim thật. Nhờ đó, bác sĩ có thể diễn tập phẫu thuật, thử nghiệm thiết bị tim mạch mới, đánh giá rủi ro trước khi vào phòng mổ và tối ưu hóa kế hoạch điều trị. Công nghệ này cũng góp phần giảm chi phí nghiên cứu và hạn chế việc sử dụng động vật trong thử nghiệm.
"Thật ra với trái tim nhân tạo này thì có rất nhiều tiềm năng bởi vì nó có thể giúp bác sĩ chẩn đoán trước những biến chứng trước khi sử dụng thiết bị y tế trong cơ thể con người. Thì tất cả những thiết bị y tế mà muốn được sử dụng ở trong trái tim con người thì phải kiểm tra trước tính an toàn. Thì hiện tại có rất nhiều biến chứng xảy ra với các thiết bị y tế, đặc biệt là với cả những thiết bị y tế đã được công nhận bởi tiêu chuẩn FDA, nhưng sau khi đưa vào bệnh nhân thì rất nhiều người bị biến chứng và có thể dẫn tới chết người. Mình hy vọng là trái tim nhân tạo này có thể góp phần gì đó để giúp cho bác sĩ chẩn đoán và lựa chọn bệnh nhân tốt hơn."- PGS Đỗ Thanh Nhỏ cho biết.
Không chỉ dừng lại ở mô phỏng, hướng nghiên cứu còn mở ra khả năng tạo ra trái tim nhân tạo tạm thời, giúp bệnh nhân chờ ghép tim có thêm cơ hội sống. Dù thách thức lớn nhất hiện nay là tìm loại vật liệu đủ mềm để mô phỏng mô tim người, nhưng theo PGS. Đỗ Thanh Nhỏ, với sự phát triển của khoa học vật liệu, điều này không còn xa vời. Dù “trái tim robot mềm” đã được thử nghiệm tại Úc, nhưng PGS. Đỗ Thanh Nhỏ cũng không giấu giếm mong muốn: nếu được thương mại hóa, thì nơi đầu tiên nhà khoa học này muốn đưa công nghệ vào ứng dụng là Việt Nam – quê hương ông.
"Năm rồi tôi có làm việc với bệnh viện 108 ở Hà Nội và đặc biệt là vài bác sĩ ở đó thì cũng có mong muốn hợp tác để tạo ra những thiết bị trong tim mạch, đặc biệt là làm sao đem được trái tim nhân tạo này về để giúp bệnh nhân. Mình cũng đã thảo luận một vài lần thì sắp tới có thể thảo luận với vài viện - trường đại học Việt Nam nữa để có thể xúc tiến và có thể làm cho sản phẩm này tốt hơn và hy vọng có thể làm gì đó cho cộng đồng. Nếu trái tim robot mềm được thương mại hóa thì Việt Nam là một trong những nơi đầu tiên tôi muốn làm nhất."- PGS Đỗ Thanh Nhỏ bày tỏ.
Sinh ra trong một gia đình nông dân ở Tây Ninh, PGS. Đỗ Thanh Nhỏ hiện đồng thời là Giám đốc Phòng thí nghiệm Robot Y tế Đại học New South Wales, tập trung vào các hệ thống phẫu thuật tiên tiến, robot mềm, cơ quan nhân tạo, vật liệu robot, khung xương ngoài và công nghệ xúc giác. Các nghiên cứu khoa học của ông đã được công bố trên các phương tiện truyền thông hàng đầu như Reuters, The Washington Post, Engineers Australia… Ông cũng được nhận hơn 30 giải thưởng và danh hiệu uy tín và là nhà phát minh với 12 bằng sáng chế quốc tế, trong đó có một số phát minh đã được cấp phép hoặc thương mại hóa. Với PGS. Đỗ Thanh nhỏ, khi khoa học được dẫn dắt bởi lòng nhân ái, thì mọi sáng tạo đều có thể trở thành cầu nối giữa tri thức và sự sống. Với “trái tim robot mềm”, giấc mơ về một tương lai an toàn hơn cho bệnh nhân tim mạch đang dần trở thành hiện thực.
Bình luận