Tại buổi giao lưu, các Chủ nhân Giải thưởng VinFuture 2025 đã chia sẻ hành trình nghiên cứu, những câu chuyện phía sau các phát kiến, công trình khoa học và nguồn cảm hứng gắn với chủ đề “Khoa học phụng sự nhân loại”. Đó là hành trình phụng sự người nông dân và kiến tạo nông nghiệp bền vững cho tới cuộc chiến chống lại các căn bệnh nguy hiểm của thời đại như ung thư cổ tử cung, ung thư vú…
Chia sẻ về hướng nghiên cứu đưa mình trở thành chủ nhân Giải Đặc biệt VinFuture 2025 dành cho Nhà khoa học nữ, GS. Mary-Claire King (Hoa Kỳ) cho hay, bằng cách nghiên cứu các gia đình có nhiều thành viên mắc ung thư vú khởi phát sớm, bà đã thành công trong việc xác định vị trí của gen BRCA1 tại một vùng nhiễm sắc thể cụ thể (nhiễm sắc thể 17q21) vào năm 1990, trước khi bộ gen người được giải mã. Việc phát hiện ra các đột biến BRCA1 và ảnh hưởng của chúng đối với ung thư vú và buồng trứng đã khẳng định chắc chắn khái niệm về tính di truyền của nguy cơ ung thư, đồng thời đặt nền tảng cho lĩnh vực di truyền học ứng dụng trong điều trị ung thư. Nghiên cứu càng có ý nghĩa đối với các quốc gia đang phải đối mặt với tình trạng ngày càng nhiều ca mắc mới ung thư, trong đó có ung thư vú như Việt Nam.
GS. Mary-Claire King chia sẻ: Ở Việt Nam, chúng tôi nhận thấy các bạn đã có năng lực rất tốt trong việc thực hiện quy trình giải trình tự gen, đồng thời kỹ năng lâm sàng cũng rất vững. Tuy nhiên, sau bước phân tích kỹ thuật, còn một nhiệm vụ quan trọng không kém: diễn giải dữ liệu hệ gen. Điều này đòi hỏi phải lý giải được các dữ liệu thu được sao cho chúng phản ánh đúng thực tế của đa số dân số trên toàn cầu, chứ không chỉ phù hợp riêng với nhóm phụ nữ Việt Nam. Trong bối cảnh khối lượng thông tin và dữ liệu gen ngày càng lớn và tăng lên rất nhanh, việc phân tích trở nên phức tạp hơn nhiều. Chính vì thế, chúng ta cần những nỗ lực mang tính làm việc theo nhóm, nơi một tập thể các chuyên gia cùng tham gia diễn giải và kiểm chứng dữ liệu, nhằm bảo đảm rằng những kết luận đưa ra thực sự chính xác và có giá trị đối với đại đa số các trường hợp bệnh.
Cũng tại buổi giao lưu, những thảo luận, chia sẻ của các chủ nhân giải thưởng đã cho thấy những bài học sâu sắc: “Nhiều khám phá lớn đôi khi bắt đầu từ một chi tiết nhỏ khiến ta phải dừng lại và đặt câu hỏi”; hay như “Cứ để thất bại xuất hiện sớm – đó là cách khoa học lọc ra con đường đúng”; rồi “Tiến bộ khoa học được tạo nên từ vô số bước nhích rất nhỏ”…
Những câu chuyện, hành trình và góc nhìn mà các chủ nhân Giải thưởng VinFuture mùa thứ 5 chia sẻ đã gieo thêm trong sinh viên niềm tin vào sức mạnh của tri thức và trách nhiệm phụng sự cộng đồng qua khoa học. Cùng với đó là truyền động lực cho cộng đồng nghiên cứu Việt Nam tiếp tục dấn thân vì khoa học phụng sự nhân loại.
Bình luận