Thực trạng và giải pháp xây dựng vùng dược liệu chất lượng bền vững, khẳng định giá trị thuốc Việt

Chủ nhật, 19:25, 14/12/2025

VOV1 - Cây thuốc Việt đi qua hàng trăm năm, nhưng hành trình khẳng định giá trị vẫn còn chặng đường phía trước. Làm thế nào để xây dựng vùng dược liệu chất lượng bền vững và đủ tự tin bước ra thế giới? Làm thế nào để những “kho báu” từ núi rừng mạnh về chất, bền giá trị, đủ sức cạnh tranh quốc tế?

Từ trái qua: TS Phan Thuý /Hiền, Thầy thuốc ưu tú, Ths Đỗ Tiến Sỹ và BTV chương trình

Hai khách mời tham gia chương trình:

- TS Phan Thúy Hiền, Phó Viện trưởng Viện Dược liệu - đơn vị đầu ngành trong nghiên cứu, bảo tồn và phát triển dược liệu Việt Nam

- Thầy thuốc ưu tú, Ths Đỗ Tiến Sỹ, Giám đốc Công ty TraphacoSapa - người vừa được Trung ương Hội Nông dân Việt Nam trao tặng danh hiệu “Nhà khoa học của Nhà nông” năm 2025.

Thống kê cho thấy, cả nước hiện có trên 5.000 loài cây thuốc, trong đó khoảng 300 loài có giá trị kinh tế cao đã được khai thác, nuôi trồng và sử dụng phổ biến. Ước tính nhu cầu thị trường dược liệu Việt Nam mỗi năm cần khoảng 60 đến 80 nghìn tấn, song nguồn cung trong nước mới đáp ứng được 25 đến 30%.

Đây là dư địa lớn cho các nhà khoa học, doanh nghiệp và người dân có thể phát triển.

Tuy vậy, thực tế quy hoạch vùng trồng dược liệu chưa đồng bộ, vẫn còn manh mún, nhỏ lẻ, khó áp dụng công nghệ cao, chưa tạo ra được chuỗi giá trị khép kín. Phần lớn người dân quen trồng lúa, ngô, sắn… cho nên khi chuyển sang trồng dược liệu còn thiếu kiến thức, kinh nghiệm. Cây dược liệu lại cần quy trình trồng, chăm sóc, thu hái khắt khe, đòi hỏi kỹ thuật cao, người dân dễ gặp rủi ro nếu không tuân thủ theo đúng quy trình.cần có những chính sách hỗ trợ cụ thể để tạo đột phá cho dược liệu Việt.

Theo đó, Nhà nước cần có quy hoạch vùng trồng dược liệu; kiến tạo cơ chế, chính sách khuyến khích; thúc đẩy chuyển giao kỹ thuật trồng, chăm sóc, sơ chế và bảo quản; đồng thời xây dựng chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ cây dược liệu giữa người dân với doanh nghiệp.

Đặc biệt cần sự chung sức của bốn nhà, trong đó doanh nghiệp đóng vai trò chủ đạo trong việc kết nối nhà khoa học, hỗ trợ người trồng cây dược liệu; tổ chức tập huấn, xây dựng các mô hình chuyển giao kỹ thuật, ứng dụng công nghệ cao trong trồng, thu hái dược liệu và cho ra thành phẩm. Cần có giải pháp kiểm soát chặt chẽ việc nhập khẩu dược liệu không rõ nguồn gốc trong phục vụ sản xuất.

Để phát triển dược liệu bền vững, cần quy hoạch vùng trồng tập trung gắn với lợi thế từng địa phương, nhất là những loài bản địa, đặc hữu tránh tình trạng trồng ồ ạt theo phong trào dẫn đến dư thừa, mất giá. Bên cạnh đó, cần tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu, thay vì xuất thô qua biên giới.