GS,TS Nguyễn Xuân Thắng, Uỷ viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, Chủ nhiệm Đề án chủ trì và phát biểu chỉ đạo Hội nghị. Đồng chủ trì có PGS,TS Nguyễn Mạnh Hùng, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; PGS,TS Đinh Ngọc Giang, Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ, Uỷ viên thường trực Ban Chủ nhiệm Đề án.

Báo cáo tổng kết Đề án, PGS,TS Nguyễn Mạnh Hùng, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương cho biết: Để đáp ứng nhu cầu nghiên cứu, tìm hiểu về Chủ tịch Hồ Chí Minh của đông đảo đồng bào Việt Nam ở nước ngoài và bạn bè quốc tế, lan tỏa giá trị di sản Hồ Chí Minh ra thế giới; tiếp tục thực hiện Nghị quyết của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) tôn vinh Hồ Chí Minh là “Anh hùng giải phóng dân tộc, Nhà văn hóa kiệt xuất”; thực hiện chỉ đạo của Ban Bí thư Trung ương Đảng, ngày 3/8/2021, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh đã ra Quyết định, phê duyệt tổ chức chủ trì, cá nhân chủ nhiệm, thời gian và kinh phí thực hiện Đề án khoa học cấp bộ trọng điểm: “Tuyển chọn, biên dịch và xuất bản bộ sách một số tác phẩm tiêu biểu của Hồ Chí Minh từ tiếng Việt sang tiếng nước ngoài”.

Nhiệm vụ của Đề án là tuyển chọn các tác phẩm tiêu biểu của Hồ Chí Minh từ bộ sách Hồ Chí Minh: Toàn tập, 15 tập của Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật để dịch sang 5 ngôn ngữ: Tiếng Anh, tiếng Pháp,  tiếng Nga, tiếng Tây Ban Nha và tiếng Trung Quốc.Trong đó, Quyển 1: Hồ Chí Minh về độc lập dân tộc; Quyển 2: Hồ Chí Minh về hòa bình, hữu nghị giữa các dân tộc; Quyển 3: Hồ Chí Minh về dân chủ và tiến bộ xã hội; Quyển 4: Hồ Chí Minh về văn hóa và con người; Quyển 5: Hồ Chí Minh về giáo dục - đào tạo và khoa học - kỹ thuật; Quyển 6: Hồ Chí Minh về đạo đức; Quyển 7: Hồ Chí Minh về nhà nước; Quyển 8: Hồ Chí Minh về nhân dân.

Đến nay sau 4 năm triển khai thực hiện, Đề án đã hoàn thành việc tuyển chọn, biên dịch và đã xuất bản được một số tác phẩm tiêu biểu của Hồ Chí Minh và phát hành ra thế giới 5/8 Quyển.

Tại Hội nghị, các đại biểu tham dự đã đi sâu phân tích những kết quả đạt được, những khó khăn, hạn chế trong quá trình triển khai Đề án, nhất là ở các khâu: tuyển chọn, biên dịch và xuất bản. PGS.TS Lê Đức Mẫn, nguyên giảng viên trường Đại học Hà Nội đề nghị:

“Thứ nhất, cần có việc lưu trữ một cách nghiêm chỉnh trong công tác của chúng ta. Điều thứ hai là cần phải có những sách công cụ hay những tài liệu công cụ cho các đơn vị dịch thuật. Vấn đề thứ ba, trong kế hoạch dài hạn chúng ta phải có rất nhiều sách khác nữa và như thế tôi xin đề nghị chúng ta phải nên có những kế hoạch dài hạn và nó liên tục để làm gì - để chúng ta có các thế hệ kế cận”

Để xây dựng bản thảo Tiếng Việt của bộ sách, Đề án đã tổ chức nhiều cuộc họp, tọa đàm lấy ý kiến góp ý của các chuyên gia trong Tổ tư vấn, từ đó xây dựng, hoàn thiện bản thảo các tác phẩm tiêu biểu của Hồ Chí Minh bằng tiếng Việt để hình thành Bộ sách gồm 8 quyển với 983 tác phẩm. Các tác phẩm được tuyển chọn có nội dung phong phú, phản ánh những giá trị cốt lõi của tư tưởng, đạo đức, phương pháp cách mạng, phong cách Hồ Chí Minh; tấm gương sáng ngời về tinh thần hy sinh, cống hiến vì độc lập, tự do của dân tộc, hạnh phúc của nhân dân Việt Nam, góp phần xây dựng một thế giới hòa bình, dân chủ, tiến bộ, phát triển và phồn vinh.

Để thực hiện nhiệm vụ trọng tâm biên dịch, hiệu đính các tác phẩm chọn lọc của Hồ Chí Minh từ tiếng Việt sang tiếng nước ngoài, Đề án đã phối hợp, kết nối với Trung tâm Biên, phiên dịch quốc gia của Bộ Ngoại giao và một số đơn vị như Đại học Hà Nội, Đài Tiếng nói Việt Nam, Phân Viện Puskin, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự Thật, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và một số chuyên gia, nhà khoa học, hình thành đội ngũ các nhà khoa học tham gia biên dịch, hiệu đính trong nước và quốc tế. Tổ chức một số cuộc tọa đàm khoa học chuyên sâu, tổ chức họp các thành viên trong nhóm biên dịch sang 05 thứ tiếng để thống nhất cách thức, trình tự, nội dung, các bước tiến hành biên dịch, hiệu đính; xử lý các vấn đề chưa rõ hoặc còn trùng lặp trong bản thảo Tiếng Việt trước khi biên dịch, những tên riêng phiên âm ra tiếng nước ngoài đảm bảo thống nhất trong các bản dịch,… Đến nay, đã hoàn thành một khối lượng lớn việc biên dịch, hiệu đính của 8 Quyển, với trên 3000 ngàn trang bản thảo Tiếng Việt.

Về công tác biên tập, xuất bản, Đề án đã phối hợp chặt chẽ với Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự Thật - trực tiếp là đầu mối Ban Quốc tế, để tiếp nhận bản thảo các quyển sau nghiệm thu; xây dựng kế hoạch biên tập, xuất bản. Trong quá trình biên tập, xuất bản, Ban Quốc tế - Nhà xuất bản đã thường xuyên phối hợp với Ban Chủ nhiệm, Tổ Thư ký, dịch giả để nâng cao thêm một bước chất lượng bản thảo, thống nhất các nội dung; dự thảo mẫu bìa, quy cách sách,… trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Đặc biệt, Đề án đã kịp thời hoàn thành biên tập, xuất bản và phát hành Quyển 2 tiếng Nga và tiếng Tây Ban Nha phục vụ Đoàn cấp cao của Đảng và Nhà nước ta sang thăm Liên bang Nga và Cộng hòa Cuba trong năm 2025.

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, GS,TS Nguyễn Xuân Thắng, Uỷ viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, Chủ nhiệm Đề án ghi nhận và biểu dương những nỗ lực, tinh thần trách nhiệm, trí tuệ và sự tận tụy, say mê, nhiệt huyết, không ngại khó khăn của các chuyên gia, nhà khoa học, của các tập thể và cá nhân tham gia Đề án để đảm bảo tuyển chọn, dịch chính xác, trong sáng, truyền tải trọn vẹn ý nghĩa nguyên bản các tác phẩm của Hồ Chí Minh.

GS,TS Nguyễn Xuân Thắng khẳng định, Hồ Chí Minh toàn tập là một bộ sách kinh điển, phản ánh thiên tài trí tuệ của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Việc tuyển chọn, biên dịch và xuất bản bộ sách một số tác phẩm tiêu biểu của Hồ Chí Minh từ tiếng Việt sang tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Nga, tiếng Tây Ban Nha và tiếng Trung Quốc, có ý nghĩa khoa học thiết thực, là một đòi hỏi cần thiết, xuất phát từ thực tiễn công cuộc đổi mới và hội nhập quốc tế của đất nước ta, cũng như của công tác thông tin đối ngoại trong tình hình mới. Qua đó, lan tỏa mạnh mẽ di sản vô cùng to lớn và quý báu của Chủ tịch Hồ Chí Minh đến bạn bè quốc tế, khẳng định những giá trị bền vững, mang tính nhân văn sâu sắc của Người trong bối cảnh mới của thế giới đương đại:

“Hôm nay chúng ta làm một công việc rất quan trọng, tức là nhìn lại việc triển khai một chương trình hết sức có ý nghĩa, đấy là “Tuyển chọn biên dịch xuất bản một số tác phẩm tiêu hiệu của Chủ tịch Hồ Chí Minh từ tiếng Việt ra tiếng nước ngoài”. Chúng ta cần vinh dự được làm một việc để giới thiệu tư tưởng, đạo đức, phong cách của Hồ chú Minh ra nước ngoài. Vinh dự lắm, nhưng cái quan trọng nhất là phải để lại trong lòng bạn bè quốc tế và người Việt Nam ở nước ngoài hay là đúng hơn là sức mạnh mềm từ tư tưởng Hồ Chí Minh đến với bạn bè quốc tế và người Việt Nam ở nước ngoài. Và đây cũng là một cách để mà không chỉ giới thiệu tư tượng Hồ Chí Minh mà giới thiểu về đất nước con người Việt Nam thông qua tác phẩm của Người”.

Để sớm lan tỏa mạnh mẽ những kết quả đạt được của Đề án bằng sản phẩm kết tinh là Bộ sách gồm 8 Quyển, phát hành rộng rãi và kịp thời tới độc giả, bạn bè quốc tế, GS,TS Nguyễn Xuân Thắng đề nghị Ban Chủ nhiệm Đề án, các tập thể và cá nhân được giao nhiệm vụ tiếp tục nêu cao tinh thần trách nhiệm, hoàn thiện, rà soát bản thảo chưa xuất bản, điều chỉnh kịp thời các nội dung công việc còn lại để sản phẩm đạt chất lượng cao nhất cả về nội dung khoa học và hình thức; phối hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa các bên liên quan như Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Bộ Ngoại giao, các cơ quan thông tấn báo chí đối ngoại, và các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài, các trung tâm nghiên cứu Việt Nam học trên thế giới,… để nâng cao hiệu quả phát hành.

Từ kết quả đạt được trên nhiều phương diện của Đề án, GS,TS Nguyễn Xuân Thắng yêu cầu Ban Chủ nhiệm Đề án nghiên cứu, đề xuất giai đoạn 2 của Đề án trong thời gian tới; xây dựng chiến lược, kế hoạch nghiên cứu, xuất bản và phát hành các ấn phẩm về Chủ tịch Hồ Chí Minh và về cách mạng Việt Nam ra thế giới, thúc đẩy hợp tác quốc tế trong nghiên cứu và xuất bản./.

Hà Nam-VOV1