Một cuộc cách mạng từ trên xuống, khoa học, bài bản và quyết liệt
Hôm qua (12/6/2025), tại kỳ họp mang tính lịch sử, Quốc hội khóa XV đã thông qua nghị quyết sắp xếp lại địa giới hành chính mới của các tỉnh, thành phố. Theo đó, cả nước chính thức được tổ chức lại thành 34 tỉnh, thành phố. Trong vài ngày tới, sẽ còn nhiều quyết định mang tính lịch sử nữa được thông qua, cả hệ thống chính trị và cả nước sẽ khẩn trương “vừa chạy vừa xếp hàng”, để đến ngày 01/7/2025 này, cả nước sẽ vận hành theo mô hình quản trị mới, tổ chức hành chính mới. Chúng ta đang chứng kiến những ngày sẽ đi vào lịch sử phát triển của đất nước với khối lượng công việc sắp đặt lại giang sơn, với mức độ khẩn trương chưa từng thấy, với quyết tâm cao chưa từng có, với sự thống nhất ý chí cao nhất để hiện thực hóa khát vọng hùng cường, thịnh vượng.
Có thể gọi đây là cuộc cách mạng từ trên xuống, được tiến hành một cách bài bản, khoa học và quyết đoán. Chỉ trong vòng khoảng bảy tháng – một mốc thời gian ngắn kỷ lục – cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến cơ sở đã chuyển động nhịp nhàng, triển khai đồng loạt hàng trăm nhiệm vụ lớn nhỏ. Điều đặc biệt làm nên thắng lợi bước đầu rất quan trọng chính là cách làm từ trên xuống. Đảng sắp xếp lại bộ máy trước, sau đấy là Chính phủ, Quốc hội, cấp trên làm gương cho cấp dưới. Các nguyên tắc và chỉ đạo trong Kết luận số 09-KL/BCĐ ngày 24/11/2024 của Bộ Chính trị đã bao quát được cơ bản định hướng tổ chức lại cả hệ thống chính trị. Ban, bộ, ngành nào nhìn vào cũng thấy mình trong đó, đường hướng tổ chức lại ra sao…
Một trong những yếu tố bảo đảm cho thành công của cuộc cách mạng này chính là sự đồng thuận, nhất trí cao trong Đảng và toàn xã hội. Từ các cơ quan Trung ương đến các địa phương, từ cán bộ lãnh đạo đến đảng viên, công chức, viên chức, sự nhất quán trong nhận thức đã chuyển hóa thành hành động thống nhất, quyết liệt. Đặc biệt, sự đồng tình, ủng hộ của Nhân dân là điều kiện tiên quyết để công cuộc cải cách đi đến thắng lợi.
Kiến tạo và mở ra không gian phát triển mới
Cuộc cải cách bộ máy lần này không chỉ dừng lại ở việc tinh giản đầu mối, cắt giảm khâu trung gian, mà còn hướng tới kiến tạo một không gian phát triển và mô hình quản trị mới hiệu quả hơn, minh bạch hơn, năng động hơn, gần dân và vì dân.
Việc giảm từ 63 còn 34 tỉnh, thành phố, không tổ chức chính quyền cấp huyện, giảm hơn 6.700 xã, tinh giản gần 130.000 biên chế… không chỉ là những con số thống kê, mà còn là biểu hiện của một trật tự hành chính mới, loại bỏ sự trì trệ, chồng chéo, manh mún. Đây là bước ngoặt mang tính chiến lược trong đổi mới mô hình quản trị quốc gia. Việc giảm số lượng tỉnh, xã và biên chế không chỉ để giảm chi phí, mà còn nhằm thiết lập một cấu trúc hành chính gọn nhẹ, rõ ràng chức năng, thúc đẩy quản trị số và tạo lập không gian thể chế cho phát triển bền vững.
Sắp xếp lại địa giới hành chính và tinh giản bộ máy còn đồng nghĩa với việc trao quyền nhiều hơn cho cấp cơ sở, khuyến khích sáng tạo trong điều hành, nâng cao trách nhiệm giải trình, đồng thời cải thiện chất lượng phục vụ người dân.
Theo mục tiêu của Nghị quyết 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban chấp hành Trung ương khóa XII, thì những mục tiêu về sắp xếp, tinh gọn bộ máy đến năm 2030 đã về đích trước 5 năm. Thời gian vượt kế hoạch, về đích sớm là để cả nước dồn sức cho tăng tốc phát triển kinh tế - xã hội. Điều đó cũng khẳng định cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy, sắp xếp lại giang sơn không phải là chuyện của nhiệm kỳ này mà đã được chuẩn bị, tính toán từ trước, sự khác biệt chỉ nằm ở khâu tổ chức thực hiện.
Một bước đột phá thể chế – xây nền cho 100 năm tiếp theo
Nhìn vào bản đồ 34 tỉnh, thành phố mới, chúng ta thấy vẫn diện tích như vậy mà không gian phát triển quốc gia và từng địa phương đã được mở rộng kỳ diệu. Trong số 34 tỉnh, thành thì có 21 tỉnh, thành phố có biển, hướng ra vùng biển hơn 1 triệu km2 và cả đại dương bao la là một tầm nhìn thể hiện khát vọng vươn tầm mãnh liệt. Vấn đề đặt ra là không gian mới phải là tầm nhìn phát triển mới, quy hoạch phát triển mới giúp nhân lên tiềm lực, thế mạnh của từng địa phương và cả nước.
Đi liền với tổ chức lại không gian phát triển quốc gia và từng tỉnh, từng xã là quá trình phân cấp, phân quyền theo nguyên tắc: Địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm. Hàng ngàn nhóm nhiệm vụ được các bộ, ngành sẽ phân cấp cho cấp tỉnh. Hơn ngàn nhiệm vụ vốn của cấp huyện và tỉnh sẽ được phân cho cấp xã. Cả guồng máy đang chạy hết tốc lực để đầu tháng Bảy này, cả nước sẽ hoạt động theo mô hình mới. Khi quyền lực được sắp xếp lại một cách khoa học, gắn với phân cấp – phân quyền rõ ràng, thì cũng đồng thời mở ra không gian cho sự linh hoạt, sáng tạo và trách nhiệm trong điều hành.
Cải cách lần này là bước thử thách đối với năng lực hệ thống chính trị trong việc vượt qua quán tính trì trệ, khắc phục tư duy nhiệm kỳ và hướng đến mục tiêu quốc gia với tầm nhìn thế kỷ. Chỉ khi có được một nền hành chính công hiệu quả, trong sạch, liêm chính và gần dân thì mới có thể tạo ra động lực đủ mạnh để hiện thực hóa khát vọng hùng cường, sánh vai cùng các quốc gia phát triển trong thế kỷ XXI.
Cuối cùng, khi có không gian phát triển tốt hơn, thể chế và cơ chế tốt hơn thì vấn đề quan trọng nhất vẫn là tổ chức thực hiện và đội ngũ cán bộ là nhân tố quyết định. Chúng ta đã chứng kiến sự hy sinh thầm lặng của hàng chục ngàn cán bộ sau quá trình sắp xếp lại bộ máy, sự dấn thân không ngừng nghỉ của những đảng viên từ cơ sở đến Trung ương, sự gác lại lợi ích cá nhân, địa phương vì đại cục. Đóng góp và tâm trạng chưa hẳn hài lòng của một bộ phận người dân cũng là dễ hiểu. Có thể còn một số trục trặc khi vận hành cần hiệu chỉnh dần trong mọi cấp, mọi khâu, nhưng cỗ máy mới sẽ hoạt động trơn tru dần lên, tốc độ hôm nay cao hơn hôm qua nếu các cán bộ, đảng viên biết đặt lợi ích của đất nước và Nhân dân lên trên hết.
Cuộc cách mạng tổ chức bộ máy hiện nay là biểu hiện sinh động và quyết liệt của đổi mới toàn diện phương thức cầm quyền của Đảng trong thời đại mới. Một kỷ nguyên phát triển mới vì hạnh phúc, hùng cường, thịnh vượng chắc chắn đang mở ra với đất nước và dân tộc Việt Nam./.
Phạm Mạnh Hùng
Bình luận