Quy mô đầy đủ của các cuộc tấn công vẫn chưa được tiết lộ, nhưng theo đánh giá của giới quan sát khu vực là lớn hơn nhiều so với các cuộc tấn công hồi tháng 4 và tháng 10 năm ngoái. Lo ngại nguy cơ một cuộc xung đột rộng lớn hơn, chính phủ nhiều nước đã ban bố cảnh báo công dân, đồng thời kêu gọi các bên kiềm chế, tránh mọi tính toán sai lầm có thể đẩy khu vực vào một cuộc xung đột rộng lớn hơn.
Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Gutererres lên án mạnh mẽ các hành động quân sự leo thang ở Trung Đông trong bối cảnh các cuộc đàm phán hạt nhân giữa Mỹ và Iran đang diễn ra. Người phát ngôn của Văn phòng Liên hợp quốc tại Geneva Alessandra Vellucci cho biết: “Tổng thư ký Liên hợp quốc nhắc lại nghĩa vụ của các quốc gia thành viên Liên hợp quốc là phải hành động theo Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế. Ông yêu cầu cả hai bên thể hiện sự kiềm chế tối đa, tránh bằng mọi giá rơi vào xung đột sâu sắc hơn, một tình huống mà khu vực khó có thể chấp nhận được.”
Điện Kremlin cùng ngày lên án mạnh mẽ sự leo thang căng thẳng nghiêm trọng giữa Israel và Iran, trong khi Trung Quốc cảnh báo tình hình có thể “gây hậu quả nghiêm trọng” cho ổn định khu vực và nước này sẵn sàng đóng vai trò xây dựng nhằm thúc đẩy hòa bình.
Chính phủ các nước Anh, Pháp, Đức và nhiều nước trong Liên minh châu Âu (EU) bày tỏ quan ngại sâu sắc trước những diễn biến nhanh chóng tại Trung Đông, nhấn mạnh “ổn định khu vực phải là ưu tiên hàng đầu”. Trong khi đó, Tổng thư ký NATO Mark Rutte nhấn mạnh: “Về cơ bản, chúng ta không cần leo thang trong một khu vực vốn đã quá nóng theo rất nhiều cách, không chỉ vì các lý do khu vực, mà còn vì nguy cơ làm trầm trọng hơn các vấn đề trên toàn thế giới. Vì vậy, chúng tôi kêu gọi hạ nhiệt, nhưng tất nhiên chính các quốc gia trong khu vực tự đưa ra quyết định về vấn đề đó.”
Người đứng đầu Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế Rafael Grossi cũng cho biết đang theo dõi sát tình hình khu vực và cho biết đã liên hệ với các quan chức Iran để có những đánh giá chính xác về mức độ phóng xạ.
Các quốc gia khu vực, trong đó có Thổ Nhĩ Kỳ, Saudi Arabia, Qatar, Oman, Pakistan… cũng đồng loạt lên tiếng trước tình hình leo thang giữa Israel và Iran. Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất kêu gọi Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc “thực hiện các biện pháp khẩn cấp và cần thiết để đạt được lệnh ngừng bắn”, trong khi Jordan, quốc gia nằm giữa Israel và Iraq, tuyên bố sẽ không dung thứ bất kỳ hành vi xâm phạm không phận nào, khẳng định an ninh quốc gia là lằn ranh đỏ.
Các chuyên gia cảnh báo căng thẳng quân sự leo thang giữa Israel và Iran có thể làm chệch hướng nỗ lực ngoại giao vốn đang mong manh giữa Tehran và Washington, làm gia tăng nguy cơ xung đột lan rộng, đe dọa nguồn cung năng lượng toàn cầu và làm bất ổn nền kinh tế thế giới. Trong phát biểu đầu tiên ngay sau các cuộc không kích trên diện rộng của Israel nhằm vào Iran, Tổng thống Donald Trump tuyên bố, Iran không thể có bom hạt nhân và nước này hy vọng Iran sẽ quay lại bàn đàm phán. Theo thông báo mới từ Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ tham dự cuộc họp khẩn cấp với Hội đồng An ninh Quốc gia vào lúc 11h ngày 13/6 (theo giờ Mỹ), tức 22h hôm nay theo giờ Việt Nam, với sự tham gia của các giám đốc an ninh và quan chức cấp cao từ nhiều cơ quan chính phủ.
Trước nguy cơ leo thang xung đột, Đại sứ quán Mỹ tại Israel yêu cầu toàn bộ nhân viên và thân nhân ở yên tại chỗ. Chính phủ Mỹ khuyến cáo công dân cần xác định vị trí trú ẩn gần nhất và luôn cảnh giác cao độ. Đại sứ quán Trung Quốc tại Tehran đã phát đi khuyến cáo khẩn, đề nghị công dân và doanh nghiệp Trung Quốc ở Iran tăng cường cảnh giác cũng như theo dõi sát diễn biến an ninh. Dữ liệu hàng không cho thấy các hãng bay tránh hoàn toàn khu vực Israel, Iran, Iraq và Jordan.
Công ty Dầu khí Iran khẳng định các cơ sở lọc và lưu trữ dầu không bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, thị trường năng lượng thế giới phản ứng mạnh. Giá dầu Brent tăng hơn 7%, lên mức 74,4 USD/thùng – mức tăng trong ngày lớn nhất kể từ tháng 3 năm 2022. Trong khi đó, thị trường tài chính toàn cầu cũng biến động mạnh. Các chỉ số chứng khoán Mỹ tương lai giảm sâu, vàng tăng giá gần 1% và giới đầu tư đổ xô vào các kênh trú ẩn an toàn như kim loại quý. /.
Thu Hoài/Ban Thời sự VOV1
Bình luận