Tại hội thảo, các đại biểu đã tập trung thảo luận, đóng góp ý kiến về khái niệm, nguyên tắc, các phương thức, cơ chế phối hợp, hiệu quả, hiệu lực giám sát của Quốc hội, Hội đồng nhân dân.
Theo dự thảo, giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân là phương thức kiểm soát quyền lực nhà nước. Theo các đại biểu cần xem xét đầy đủ hơn và cân nhắc khái niệm này. Ông Trần Minh Khương, Phó tổng kiểm toán nhà nước phân tích: "Nội dung của hoạt động giám sát và kiểm soát quyền lực là giống nhau, cũng là hoạt động xem xét, theo dõi, đánh giá nhưng mục đích của kiểm soát quyền lực khác với mục đích của hoạt động giám sát. Mục đích của kiểm soát quyền lực để ngăn chặn, kiểm soát việc cơ quan và cấp có thẩm quyền không được làm trong thực thi quyền hạn và trách nhiệm được giao của mình. Trong khi đó mục tiêu của giám sát là nhằm khắc phục những bất cập, hạn chế và nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy Nhà nước và hoàn thiện chính sách pháp luật và xử lý vi phạm"
Vấn đề hiệu lực, hiệu quả giám sát cũng được nhiều đại biểu quan tâm. Theo tiến sỹ Lê Thị Tươi, Học viện hành chính và quản trị công, cần bổ sung chế tài đối với những trường hợp chậm hoặc không thực hiện kết luận giám sát. Cụ thể, dự thảo luật cần bổ sung thêm rõ hơn về trách nhiệm, cụ thể hóa các biện pháp chế tài đối với việc chậm và không thực hiện các ý kiến, kết luận giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân cũng như các cơ quan Quốc hội, Hội đồng nhân dân, bổ sung thêm chế tài xử lý người đứng đầu để xảy ra sai phạm trong hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội thẩm nhân dân.
Cùng chung băn khoăn này, đại biểu Thạch Phước Bình, đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Long nhận định dự thảo quy định cần nghiêm túc thực hiện các kiến nghị giám sát của đoàn đại biểu Quốc hội, các Ủy ban của Quốc hội là chưa đầy đủ. Theo quy định của dự thảo, kiến nghị giám sát, kết luận của Đoàn đại biểu Quốc hội và các Ban của Hội đồng dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, đại biểu Quốc hội yêu cầu nghiêm túc thực hiện. Như vậy không rõ bắt buộc hay không, Thực tế đoàn đại biểu Quốc hội địa phương kiến nghị giám sát rồi, đề nghị cơ quan chịu sự giám sát phản hồi nhưng sự phản hồi lại rất ít. Vì thế nên quy định kiến nghị, kết luận giám sát cần được bắt buộc thực hiện.
Phát biểu kết luận thảo, Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nhấn mạnh: dự thảo luật từ việc sửa đổi một số điều thành sửa đổi toàn diện, trên tinh thần đổi mới tư duy xây dựng pháp luật. Trong bối cảnh kiện toàn bộ máy hệ thống chính trị và trước yêu cầu giai đoạn phát triển mới về tư duy xây dựng và thực thi pháp luật, hoạt động giám sát có vị trí ngày càng quan trọng hơn. Một số Nghị quyết của Trung ương và kết luận của Bộ Chính trị cũng nêu là làm rõ phạm vi đối tượng giám sát tối cao của Quốc hội của Hội đồng nhân dân, nâng cao chất lượng hoạt động giải trình, giám sát văn bản quy phạm pháp luật và giám sát khiếu nại, tố cáo. Cho nên Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị phải thể chế hóa đầy đủ các chủ trương, quan điểm của Đảng.
Nhấn mạnh Luật phải mang tính ổn định, đơn giản, dễ hiểu, dễ thực hiện, Phó Chủ tịch Quốc hội yêu cầu “dự thảo Luật không nên quy định các nội dung về quy trình, thủ tục và các nội dung có tính biến động cao, nên giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội có Nghị quyết để quy định, hướng dẫn cụ thể phù hợp với từng thời kỳ. Trong bối cảnh tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, không tổ chức HĐND cấp huyện, cần quy định rõ thẩm quyền hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, cấp xã.
Bên cạnh đó, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cũng đề nghị dự thảo Luật cần quy định rõ cơ chế sử dụng chuyên gia, thúc đẩy ứng dụng công nghệ số, chuyển đổi trí tuệ nhân tạo trong hoạt động giám sát; bảo đảm thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật, nhất là các luật về tổ chức bộ máy./.
Bình luận