Theo Nghị quyết Trung ương 11 khóa 13, từ ngày 1/7/2025, cả nước sẽ tổ chức chính quyền địa phương hai cấp gồm cấp tỉnh (tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương), cấp xã (xã, phường, đặc khu trực thuộc tỉnh, thành phố). Đây được xem là bước đột phá trong cải cách tổ chức bộ máy, nhằm tinh gọn, hoạt động hiệu lực hiệu quả và phù hợp với yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới.
Nhiều người dân đã quen với cụm từ "lên huyện" khi cần xin giấy phép xây nhà, hay xử lý các thủ tục đất đai. Nhưng bắt đầu từ tháng 7 tới, thói quen ấy sẽ thay đổi theo hướng thuận tiện hơn, ít tầng nấc hơn, nhờ chủ trương tinh gọn bộ máy.
Theo Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Thị Hà, cấp xã sau sáp nhập sẽ được thành lập các Trung tâm hành chính công để tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính cho người dân và doanh nghiệp. Những thủ tục trước đây thuộc cấp huyện sẽ được chuyển giao trực tiếp về cấp xã. Quy trình giải quyết thủ tục hành chính sẽ được tinh gọn, cắt giảm bước trung gian.
Tiến sĩ Nguyễn Văn Đáng, Viện Lãnh đạo học và Hành chính công, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh cho rằng: Không tổ chức chính quyền cấp huyện, khoảng 2/3 nhiệm Vụ của cấp huyện sẽ được giao xuống cấp cơ sở. Đồng thời, cấp xã, phường cũng sẽ được trao quyền nhiều hơn, trở thành những đơn vị quản lý nhà nước thực sự gần gũi với người dân. Vì vậy, phải thiết kế lại chức năng, nhiệm vụ của chính quyền cấp xã như, thẩm quyền chức năng, nhiệm vụ nào đưa lên tỉnh và nhiệm vụ nào sẽ đưa xuống xã? Nguyên lý chung là tất cả những nhu cầu, dịch vụ thiết yếu nhất cho người dân, doanh nghiệp nên đưa xuống cấp xã.
Trong bối cảnh hệ thống chính quyền địa phương đang được tổ chức lại theo hướng tinh gọn, hiệu lực và hiệu quả, đội ngũ công chức cấp xã sẽ phải gánh vác thêm nhiều nhiệm vụ mới, với khối lượng công việc ngày càng lớn và yêu cầu chuyên môn ngày càng cao. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải nâng cao năng lực, trình độ và chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã nhằm đáp ứng kỳ vọng về một nền hành chính hiện đại, gần dân và phục vụ nhân dân tốt hơn.
Cấp xã mới phải đủ năng lực thực thi các nhiệm vụ được giao, nhưng vẫn đảm bảo gắn bó với người dân ở cơ sở. Theo ông Hoàng Văn Cường, Đại biểu Quốc hội khóa 15 cần tăng phân cấp, phân quyền cho cấp xã theo nguyên tắc “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.
Phát biểu kết luận tại phiên bế mạc Hội nghị Trung ương lần thứ 11, khóa XIII, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh, với mô hình tổ chức hành chính mới, cấp tỉnh sẽ giữ vai trò kép, vừa là cấp trực tiếp thực hiện chủ trương, chính sách của Trung ương, vừa là cấp chủ động ban hành chính sách phù hợp với thực tiễn phát triển của địa phương, đồng thời trực tiếp chỉ đạo, quản lý toàn diện hoạt động của cấp xã. Trong khi đó, cấp xã được xác định là cấp chủ yếu tổ chức thực hiện các chính sách từ Trung ương và cấp tỉnh nhưng sẽ được tăng cường mạnh mẽ phân cấp, phân quyền. Chính quyền cấp xã cũng sẽ có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật để quyết định việc thi hành pháp luật trên địa bàn và xử lý các vấn đề thuộc thẩm quyền của mình.
Tổng Bí thư cũng khẳng định, chính quyền địa phương sau sắp xếp phải đạt được yêu cầu tinh gọn, hiệu quả, gần dân và đủ năng lực quản trị xã hội hiện đại, hướng đến mục tiêu tăng trưởng nhanh, phát triển bền vững, phục vụ tốt hơn cuộc sống của nhân dân./.
Bình luận