Phát biểu tại hội nghị, ông Vũ Trường Giang, quyền cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ Nội vụ) cho biết: Ngày 08/02/2018, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 13, trong đó cho phép thí điểm thực hiện đưa người lao động đi làm việc thời vụ tại Hàn Quốc theo hình thức hợp tác giữa các địa phương của hai nước trong thời gian 02 năm kể từ ngày 01/01/2018. Thực hiện Nghị quyết số 13 của Chính phủ, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội (nay là Bộ Nội vụ) đã chủ trì, phối hợp với các Bộ Tư pháp, Tài chính và Ngoại giao xây dựng, ban hành văn bản số 2435, ngày 19/6/2018 hướng dẫn các địa phương ký kết thỏa thuận và triển khai việc đưa người lao động đi làm việc thời vụ tại Hàn Quốc. 

Ngày 27/4/2022, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 59 về việc tiếp tục thực hiện thí điểm đưa người lao động Việt Nam đi làm việc thời vụ tại Hàn Quốc theo hình thức hợp tác giữa các địa phương của hai nước. Trên cơ sở đó, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (nay là Bộ Nội vụ)  đã ban hành văn bản số số 2188 hướng dẫn các địa phương triển khai thực hiện thí điểm, bao gồm các vấn đề thẩm quyền, trình tự, thủ tục ký kết; các nội dung chính của Thỏa thuận về đưa người lao động đi làm việc thời vụ tại Hàn Quốc; chi phí của người lao động; các biện pháp đảm bảo thực hiện hợp đồng của người lao động; tổ chức tuyển chọn, đào tạo và hỗ trợ, quản lý người lao động trong thời gian làm việc tại Hàn Quốc.

Đây là chương trình hoàn toàn không thu phí của người lao động. Người lao động chỉ chi phí các khoản phí cá nhân, sử dụng dịch vụ như là hộ chiếu, lý lịch tư pháp, dịch thuật, visa, khám sức khỏe, vé máy bay chiều đi, bảo hiểm, thể hiện tính nhân văn, công bằng và minh bạch của chính sách.

Kết quả, đến tháng 9/2025, có 16 tỉnh, thành phố đã ký kết Thỏa thuận và đưa lao động sang làm việc tại Hàn Quốc theo Chương trình lao động thời vụ. Tổng hợp từ các địa phương cho thấy việc ký kết thỏa thuận hợp tác (MOU) được thực hiện ở nhiều cấp khác nhau (UBND tỉnh, Sở Nội vụ/LĐTBXH, UBND cấp huyện). Việc triển khai thực hiện ở các địa phương diễn ra không đồng đều, một số tỉnh đã triển khai từ trước năm 2022 (như Đồng Tháp từ năm 2018, Hưng Yên/Thái Bình cũ từ năm 2018).

Một số địa phương có số lượng Thỏa thuận ký kết nhiều là: Cà Mau (07 MoU, bao gồm Bạc Liêu cũ); Hưng Yên (05 MoU, thuộc Thái Bình cũ), Lai Châu (03 MoU), Lào Cai (12 MoU, bao gồm Yên Bái cũ), Ninh Bình (05 MoU, bao gồm Hà Nam và Nam Định cũ), Quảng Trị (02 MoU, bao gồm Quảng Bình cũ), Đồng Tháp (một số MoU từ năm 2018). Lao động đi làm việc thời vụ tại Hàn Quốc, chủ yếu trong ngành nghề nông nghiệp gồm (trồng trọt, thu hoạch nông sản), và một số ít lĩnh vực ngư nghiệp/thủy sản, tập trung ở các tỉnh Jeollabuk (Gochang, Buan, Gunsan, Jangsu), Gyeongsangbuk (Yeongju, Bonghwa-Gun, Mungyeong, Uiseong, Goryeong) và tỉnh Gangwon (Cheorwon, Taebaek). Đây là những địa phương có thế mạnh về nông nghiệp của Hàn Quốc

Lao động đi làm việc thời vụ tại Hàn Quốc, chủ yếu trong ngành nghề nông nghiệp gồm (trồng trọt, thu hoạch nông sản), và một số ít lĩnh vực ngư nghiệp/thủy sản. Tổng hợp từ các địa phương cho thấy việc ký kết thòa thuận hợp tác được thực hiện ở nhiều cấp độ khác nhau. Tổng số lượt lao động đã xuất cảnh sang Hàn Quốc theo chương trình này là hơn 10.000 người, trong đó riêng Ninh Bình có 3.161 lượt lao động xuất cảnh (từ 2022 đến nay), Đà Nẵng có 2.373 lượt lao động xuất cảnh (từ 2022 đến nay), Đồng Tháp có 1.467 lượt lao động xuất cảnh (từ 2018 đến nay). Nhu cầu tham gia chương trình rất lớn, thường cao hơn nhiều lần với số lượng tuyển dụng, như Cà Mau có 500 hồ sơ đăng ký nhưng chỉ tuyển 285 người. Căn cứ nhu cầu, thông tin tuyển dụng từ địa phương đối tác Hàn Quốc, cơ quan thực hiện của các địa phương trực tiếp thông tin, tuyên truyền trên địa bàn về đối tượng, tiêu chí và tiêu chuẩn tuyển chọn, chế độ và quyền lợi của người lao động và tổ chức tiếp nhận hồ sơ và phối hợp với phía Hàn Quốc để tuyển chọn. Ông Vũ Trường Giang, quyền cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ Nội vụ) cho biết:

“Tình hình thu nhập của người lao động, theo báo cáo của các địa phương thì bình quân của người lao động tại Hàn Quốc cao, từ 30 - 47 triệu đồng/người/tháng (tương đương 1.8 - 2.5 triệu Won/tháng), chưa tính làm thêm giờ và đã trừ các chi phí ăn ở. Tuy nhiên, do có sự khác biệt về khí hậu (thời tiết rất lạnh vào mùa đông ở Hàn Quốc) nên một số lao động gặp khó khăn trong quá trình sinh sống và làm việc. Bên cạnh đó, công việc có tính chất mùa vụ nên có trường hợp thời gian làm việc không được đảm bảo theo Thỏa thuận đã ký"

Để tham gia chương trình, người lao động có độ tuổi từ 25 đến 50 tuổi; có kinh nghiệm làm nông nghiệp/ngư nghiệp tối thiểu 1 năm; có sức khỏe tốt, không mắc các bệnh truyền nhiễm như (lao, viêm gan B, HIV); không có tiền án, tiền sự, không thuộc diện bị cấm xuất cảnh; không có người thân đang cư trú bất hợp pháp tại Hàn Quốc. Sau khi trúng tuyển, người lao động được cơ quan thực hiện hướng dẫn làm hồ sơ xin thị thực Hàn Quốc bao gồm hộ chiếu, khám sức khoẻ (lao phổi), lý lịch tư pháp. Người lao động trúng tuyển đều được tham gia các khóa đào tạo ngoại ngữ (tiếng Hàn) và giáo dục định hướng. Thời gian đào tạo tiếng Hàn và giáo dục định hướng thường kéo dài từ 4 đến 5 tuần. Nội dung đào tạo tập trung vào văn hóa, pháp luật Hàn Quốc, kỷ luật lao động, an toàn vệ sinh lao động, kỹ năng ứng xử, và thông tin về các đường dây nóng hỗ trợ. Việc tổ chức đào tạo tại địa phương giúp người lao động đủ tự tin về kiến thức, kỹ năng để tiếp cận công việc và giao tiếp cơ bản với chủ sử dụng lao động, đồng thời nắm bắt được các quy định pháp luật.

Về chi phí xuất cảnh: Các địa phương đều quy định trong thỏa thuận. Theo đó, người lao động có trách nhiệm chi trả các chi phí phát sinh trong quá trình làm hồ sơ xuất cảnh, bao gồm phí làm hộ chiếu, xin visa, khám sức khoẻ, lý lịch tư pháp, vé máy bay…cũng như phí tham gia khóa đào tạo trước phái cử. Theo báo cáo của các địa phương, chi phí xuất cảnh thực tế của người lao động dao động từ khoảng 20 triệu đồng đến 60 triệu đồng/người (tùy thuộc vào thời hạn hợp đồng và chi phí vé máy bay). Một số địa phương thu thêm chi phí hành chính, dịch vụ từ 9 triệu đến 15 triệu đồng. Theo báo cáo, chi phí này dùng để chi trả cho các hoạt động tuyên truyền, tuyển chọn, tư vấn hồ sơ, đào tạo ngoại ngữ và chi phí giao thông cho đối tác Hàn Quốc.

Tại hội nghị, các đại biểu đều đánh giá, Chương trình đưa người lao động đi làm việc thời vụ tại Hàn Quốc theo hình thức hợp tác giữa các địa phương Việt Nam và Hàn Quốc đã góp phần giải quyết việc làm cho người lao động của các địa phương, tạo cơ hội cho người lao động học hỏi kinh nghiệm và tăng thêm thu nhập (sau khi về nước, người lao động tích lũy được khoản thu nhập  khoảng 80 – 100 triệu đồng). Phía Hàn Quốc đánh giá cao hiệu quả của chương trình hợp tác lao động thời vụ. Qua đó đã góp phần giải quyết vấn đề thiếu hụt nhân lực nông nghiệp của các địa phương Hàn Quốc, đặc biệt là vào thời điểm vào vụ mùa. …Ông Nguyễn Qúi Quý, Phó Giám đốc Sở Nội vụ thành phố Đà Nẵng chia sẻ:

“Liên quan đến chương trình thời vụ thì từ khi triển khai thực hiện đến giờ thì Đà Nẵng cũng đã đưa được 2.400 người đi làm việc theo chương trình thời vụ ở Hàn Quốc. Qua triển khai thực hiện chương trình này thì chúng tôi thấy rằng đây là một chương trình khá là tốt, bởi vì thời gian rất ngắn. Thứ hai nữa thì rất là phù hợp với người dân của thành phố Đà Nẵng hiện nay lĩnh vực nông nghiệp và chế biến thủy hải sản. Thứ ba nữa phải nói rằng chế độ chính sách thu nhập tôi cho rằng cao và ổn định, thậm chí là cao hơn rất nhiều so với một số chương trình theo hợp đồng. Mức lương thấp nhất là khoảng 35 triệu, nếu như làm thêm thì cũng đạt ngưỡng 45 triệu chưa kể các chi phí mà các ông chủ, các doanh nghiệp hỗ trợ thêm ăn, ở, đi lại, sinh hoạt. Và chương trình này phải nói nó gắn liền với chính sách giảm nghèo của thành phố thời gian vừa qua. Nguồn ngoại tệ đưa về cho thành phố rất lớn".

Tuy nhiên, hoạt động đưa người lao động đi làm việc thời vụ tại Hàn Quốc theo hình thức hợp tác giữa các địa phương Việt Nam và Hàn Quốc cũng gặp những khó khăn, vướng mắc, như: Công tác tuyển chọn, đào tạo lao động tại một số địa phương còn bất cập và chưa có biện pháp hiệu quả trong việc đảm bảo thực hiện hợp đồng của người lao động. Có tính trạng người lao động không biết làm nghề nông và trồng trọt nhưng vẫn được địa phương tuyển chọn, đưa đi. Tuyển chọn không đúng đối tượng (không phải là người gốc địa phương, không phải là lao động nông nghiệp…) là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng người lao động bỏ hợp đồng, do những người lao động này xuất cảnh sang Hàn Quốc không phải để làm công việc thời vụ.  Một số lao động có ý thức tổ chức kỷ luật chưa tốt, vi phạm hợp đồng và bỏ trốn do chênh lệch thu nhập hoặc tính chất công việc nặng nhọc, cường độ cao và thời tiết khắc nghiệt. Trình độ tiếng Hàn của người lao động còn hạn chế, gây khó khăn trong giao tiếp công việc và hòa nhập môi trường làm việc. Ông Nguyễn Phú Hiếu, Giám đốc Trung tâm dịch vụ việc làm tỉnh Đồng Tháp kiến nghị:

“Trong thời gian vừa qua cũng có một số việc cần nêu để Tru7ng tâm lao động ngoài nước cũng như Bộ Nội vụ có thể xem xét. Đó là, đây là chương trình phi lợi nhuận, chúng ta làm sao để kiểm soát để người dân khi tham gia giảm thiểu chi phí, nhưng thời gian vừa qua do tính hiệu quả của chương trình này cho nên có một số hiệp hội, doanh nghiệp Hàn Quốc họ nhân danh là được chính quyền địa phương ủy quyền sang Việt Nam và trong đó có Đồng Tháp đặt vấn đề. Khi đặt vấn đề này thì có phát sinh thêm một số chi phí nên phía Đồng Tháp đã từ chối. Đây là một việc cũng xin thông tin để khi mà Bộ có trao đổi với Hàn Quốc thì chúng ta đề cập vấn đề này để Chương trình này chỉ thực hiện thông qua kết nghĩa giữa chính quyền địa phương hai nước mà thôi, chứ không cần sự tham gia của doanh nghiệp hay hiệp hội doanh nghiệp của Hàn Quốc"

Để công tác đưa người lao động đi làm việc thời vụ tại Hàn Quốc theo hình thức hợp tác giữa các địa phương của Việt Nam và Hàn Quốc hiệu quả hơn, các đại biểu kiến nghị: Đề nghị Chính phủ tiếp tục mở rộng triển khai chương trình do tính hiệu quả và phù hợp với năng lực, trình độ của lao động địa phương; tiến tới hoàn thiện khung pháp lý theo hướng bổ sung hình thức đưa người lao động đi làm việc thời vụ theo thỏa thuận hợp tác giữa các địa phương với bên nước ngoài vào Luật người lao động Việt nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng (sửa đổi). Ngoài ra, đề xuất với phía Hàn Quốc tăng cường hơn nữa bảo vệ quyền lợi lao động. Yêu cầu chủ sử dụng lao động tuân thủ nghiêm ngặt các điều kiện lao động (giờ làm việc, nghỉ ngơi, lương, chỗ ở), tránh tình trạng nợ lương, chậm lương hoặc trả lương thấp hơn quy định. Tăng cường quản lý chống trốn: Tăng cường kiểm tra, quản lý người sử dụng lao động để ngăn chặn việc tiếp nhận lao động bất hợp pháp, xử phạt nghiêm người sử dụng lao động vi phạm, và có giải pháp quyết liệt truy quét lao động bỏ trốn. Có cơ chế hỗ trợ lao động chấp hành tốt: Đề xuất có cơ chế tài chính hỗ trợ người lao động hoàn thành hợp đồng về nước đúng hạn (ví dụ: hỗ trợ vé máy bay chiều về, hỗ trợ/giảm chi phí thuê nhà ở). Chương trình đảm bảo không có sự tham gia của trung gian; người lao động tham gia được hỗ trợ vay vốn; 1 người có thể đi nhiều lần.

Hà Nam-VOV1