Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) từng đưa ra tuyên bố “giáo dục là yếu tố quan trọng để thúc đẩy phát triển bền vững và nâng cao năng lực của cá nhân, cộng đồng để giải quyết các vấn đề liên quan đến môi trường và phát triển", nhằm nhấn mạnh vai trò không thể thay thế của giáo dục trong bối cảnh phát triển bền vững trở thành một trong những vấn đề lớn nhất trên toàn cầu. Hiểu rõ được tầm quan trọng của giáo dục đối với thế hệ trẻ, nhiều trường học đã tích hợp các nội dung về môi trường, tiêu dùng có trách nhiệm và công bằng xã hội vào chương trình học từ sớm.
Ngay từ nhỏ, học sinh được các thày cô giáo dạy kỹ năng sống, tập trung vào các hoạt động thực tế và liên hệ bài học với thực trạng thế giới. Cụ thể, nhà trường dạy về bảo vệ môi trường qua các bài tập như dọn dẹp, tiết kiệm tài nguyên; giáo dục tiêu dùng có trách nhiệm bằng cách tìm hiểu sản phẩm "xanh", "bền vững" và thực hành mua sắm có ý thức; nâng cao nhận thức công bằng xã hội thông qua các câu chuyện về sự khác biệt, sự chia sẻ và tham gia hoạt động cộng đồng. Mỗi học sinh khi hiểu đúng, hành động đúng, đều có thể tạo nên thay đổi tích cực cho chính mình và xã hội. Thày giáo Nguyễn Văn Ban, Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Lê Thanh, Mỹ Đức, Hà Nội cho biết việc lồng ghép các môn học sẵn có với những kiến thức về phát triển bền vững bước đầu đạt hiệu quả khả quan:
"Nhà trường đã thực hiện tốt công tác này, đặc biệt là tuyên truyền cho các con có ý thức tham gia bảo vệ môi trường từ rất sớm. Trong các tiết học đã lồng ghép kiến thức về môi trường xanh, phát triển bền vững để các con làm quen, thực hành. Hàng tuần công tác giáo dục, công tác đội thường xuyên tuyên truyền nhắc nhở các con trong chỉ tiêu thi đua giữa các lớp. Các tiết trong lớp dạy kỹ năng, các giáo viên chủ nhiệm, bộ môn giáo dục các con. Đưa các tiết học này vào giảng dạy, chính vì vậy mà trong nhiều năm qua, nhà trường luôn đạt kết quả môi trường xanh sạch đẹp.
Thực tế cho thấy, các giờ học ngoại khoá giáo dục kỹ năng sống về môi trường xanh, được trồng cây, chăm sóc hoa, tái chế, quản lý rác thải…thu hút học sinh hơn bởi ý nghĩa thực tiễn và bổ ích. Nhiều trường triển khai mô hình “trường học xanh” - một sáng kiến thúc đẩy giáo dục về bảo vệ môi trường, ngoài ra còn tổ chức hoạt động câu lạc bộ đổi đồ cũ để gây quỹ xanh…không chỉ giúp học sinh hiểu rõ hơn về tiêu dùng có trách nhiệm mà còn khuyến khích các em trở thành người truyền cảm hứng và hành động trong cộng đồng. Khi học sinh sớm hình thành ý thức bảo về môi trường, phát triển bền vững các em sẽ trở thành những công dân có trách nhiệm với xã hội trong tương lai. Học sinh Nguyễn Minh Châu, Trường tiểu học và trung học cơ sở Hà Nội cho biết:
"Các thầy cô đã dạy cho chúng em cách bảo vệ môi trường, các tiết học kỹ năng sống, các thày cô có lồng ghép cho các em những video bài giảng để chúng em hiểu hơn về lợi ích của bảo vệ môi trường. Tiếp đến là các thày cô cũng tạo ra mô hình phân loại rác, chúng em sẽ giúp các bác lao công nhặt rác, gom rác và đổ rác đúng chỗ để môi trường sạch sẽ hơn. Trường em trồng nhiều cây xanh có hoa để môi trường xanh sạch đẹp hơn".
Học đi đôi với thực hành, nhà trường không chỉ dạy học sinh mà còn tạo ra các hoạt động thu hút phụ huynh đồng hành cùng nhà trường trong việc giáo dục các con, đông thời tạo ra cộng đồng phát triển. Khi giáo dục bắt đầu từ nhận thức, duy trì qua thói quen, rồi phát triển nhờ sự cộng hưởng của cộng đồng sẽ mang lại hiệu quả lâu dài. Cô giáo Đặng Thị Tâm, Hiệu trường trường mầm non Tế Tiêu, Hà Nội cho rằng: các chương trình giáo dục về môi trường, phát triển bền vững trong nhà trường đã và đang gieo mầm thói quen hình thành lối sống xanh trong cộng đồng.
"Cứ mỗi năm đến dịp Tết trồng cây là nhà trường cùng vận động cho công nhân viên phối hợp với các bậc phụ huynh tham gia trồng cây, tạo môi trường xanh cho các con. Ví dụ nhà trường trồng bưởi trồng xoài để các con trải nghiệm khám phá từ khi cây ra hoa kết trái rồi khi chín khi xanh để các con hiểu về việc giáo dục bảo vệ môi trường, sinh trưởng bền vững. Cả học sinh và phụ huynh đều hưởng ứng tham gia".
Rõ ràng, giáo dục trong nhà trường mang lại hiệu quả thiết thực, không chỉ giảm bớt gánh nặng môi trường, mà còn giúp nâng cao hiệu quả học tập, giúp thế hệ trẻ nhận thức được giá trị bền vững của môi trường sống. Để phát triển bền vững và góp phần thực hiện các mục tiêu quốc gia, người dân nói chung, thế hệ trẻ nói riêng đóng vai trò trung tâm và cần thực hiện nhiều hành động thiết thực trong đời sống hàng ngày. Việc đào tạo kỹ năng sống, xây dựng mô hình cộng đồng học tập và khuyến khích sự tham gia của người dân sẽ tạo nên một xã hội có hiểu biết, có trách nhiệm và hành động vì tương lai. Khi mỗi cá nhân đều nhận thức rõ vai trò của mình, cộng đồng sẽ trở nên kiên cường, sáng tạo và phát triển một cách hài hòa, bền vững./.
Bình luận