Ngày 3/6, tại Quảng Trị lại phát hiện xe tải chở nhiều lợn chết đến lò mổ. Tiếp đó là những vi phạm quy định an toàn thực phẩm tại một số cửa hàng bán thịt lợn của Công ty cổ phần CP Việt Nam tại Sóc Trăng, giữa lúc Công ty này bị tố từng bán thịt lợn bệnh, thịt gà bệnh ra thị trường. Vì sao lại liên tiếp xảy ra những vụ việc này? Mất an toàn thực phẩm: Lỗ hổng pháp lý hay cơ quan chức năng thiếu trách nhiệm hậu kiểm?
Từ lúc cơ quan chức năng phát hiện những vụ gian thương chở lợn bệnh, lợn chết đi tiêu thụ, nhiều quầy bán thịt ở chợ dân sinh Hà Nội có phần ế khách, hoặc bán chậm hơn trước.
Mồ hôi nhễ nhại trước nắng hè oi bức, một người bán thịt lợn vừa thoăn thoắt đưa dao lam cạo sạch lớp bì của tảng thịt, vừa pha thành những miếng nhỏ, gọn gàng, miệng liên tục than phiền sức mua thịt lợn giảm do bị ảnh hưởng bởi thông tin xe tải chở lợn bệnh đi tiêu thụ.
Lượng người mua thịt lợn, thịt gà công nghiệp trong các siêu thị, chuỗi cửa hàng thực phẩm cũng có xu hướng giảm sau vụ Công ty cổ phần CP Việt Nam bị nhân viên cũ tố bán thịt gia súc, gia cầm bị bệnh ra thị trường Sóc Trăng. “Những người dân như tôi rất hoang mang vì không biết dùng thực phẩm nào là sạch, an toàn.”, "Tôi sợ mua phải thực phẩm không có sự kiểm định chặt chẽ của cơ quan chức năng. Mặc dù sản phẩm bán ở siêu thị nhưng vẫn lo không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.”- Một số người dân cho biết.
Liên quan đến nội dung tố cáo Công ty cổ phần CP Việt Nam bán thịt lợn bệnh, thịt gà bệnh đang được cơ quan công an vào cuộc điều tra, nhưng sự cảnh giác của người tiêu dùng đã trở nên thường trực sau một loạt vụ việc thuốc giả, sữa giả, thực phẩm chức năng giả, mì chính giả, bột nêm giả, dùng hoá chất kích thích giá đỗ… bị phanh phui thời gian qua. Thậm chí không ít người mất lòng tin vào thực phẩm bên ngoài, đã tự đầu tư, hoặc phối hợp với người thân ở quê, quay về mô hình tự cung, tự cấp rau- thịt, theo kiểu “tự cứu mình trước khi trời cứu”.
Trước những vấn đề nhức nhối về an toàn thực phẩm, bà Jenny Mạc, một Việt kiều từng kinh doanh chuỗi cửa hàng thực phẩm tại Singapore và hiện nay dành nhiều thời gian về Việt Nam đầu tư chia sẻ: “Tôi thấy vấn đề mất an toàn thực phẩm ở Việt Nam rất đáng báo động. Qua những vụ việc bị cơ quan chức năng phanh phui cho thấy, bất cứ thứ gì người xấu cũng làm giả được và nguy cơ mất an toàn thực phẩm rất lớn, ảnh hưởng đến sức khoẻ người sử dụng. Thật khó khăn trong việc lựa chọn đồ ăn hiện nay.”
Một câu hỏi không thể không đặt ra: Vì sao tình trạng mất an toàn thực phẩm ở nước ta đã ở mức báo động và kéo dài nhiều năm nhưng mãi chưa giải quyết được?! Tại các hội nghị, hội thảo về vấn đề này, cơ quan quản lý nhà nước nêu rõ thủ đoạn tinh vi của những người làm ăn bất chính, chế tài xử phạt chưa đủ sức răn đe… Thế nhưng khi Nhà nước đã tăng mức xử phạt lên nhiều lần thì các cơ quan quản lý lại chuyển sang lý do khác, như: Lực lượng mỏng, gặp nhiều khó khăn khi doanh nghiệp đăng ký hoạt động ở địa phương này, nhưng lại sản xuất kinh doanh hàng giả và thực phẩm bẩn ở địa phương khác, dẫn đến khó xử lý.
Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Duy Thịnh, nguyên giảng viên Viện Công nghệ thực phẩm (Đại học Bách khoa Hà Nội), hiện nay, các quy định của pháp luật về quản lý an toàn thực phẩm đảm bảo đầy đủ, với chế tài đã đủ sức răn đe. Những tồn tại hiện nay chỉ là do cơ quan quản lý nhà nước chưa thực hiện tốt khâu hậu kiểm, thậm chí buông lỏng quản lý, nhận hối lộ, hậu thuẫn cho kẻ xấu làm ăn phi pháp. Nêu thực tế từ vụ việc cựu Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm Nguyễn Thanh Phong và 4 cán bộ cấp dưới bị khởi tố, bắt tạm giam mới đây, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Duy Thịnh khẳng định:“Đừng đổ lỗi cho việc 3 Bộ cùng quản lý thực phẩm. Ở các nước phát triển, mô hình quản lý cũng tương tự chúng ta hiện nay. Hệ thống pháp luật đã phân định rõ từng mảng quản lý. Lẽ ra phải thực hiện nghiêm minh theo pháp luật thì Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm lại bắt tay với những đối tượng vi phạm để trục lợi, bảo sao không loạn?!”
Các chuyên gia cũng cho rằng, chỉ cần cơ quan quản lý an toàn thực phẩm thực hiện hậu kiểm đột xuất và xử lý nghiêm hành vi vi phạm thì sẽ lập lại được trật tự trong sản xuất, kinh doanh thực phẩm. Bà Jenny Mạc cũng cho biết, kinh nghiệm quản lý hiệu quả nhất tại Singapore hiện nay là kiểm tra đột xuất, kiểm nghiệm (thực phẩm, dụng cụ, bàn tay) cho kết quả ngay tại chỗ và không có vùng cấm trong xử phạt.
“Khi tôi kinh doanh thực phẩm tại Singagpore, chẳng hạn khi đang quấn nem, mà Đoàn công tác của Bộ Thực phẩm vào kiểm tra đột xuất, họ dùng tets xét nghiệm nhanh trên bàn tay, nếu không đảm bảo vệ sinh, an toàn thì họ cho dừng hoạt động hàng tháng trời. Hoặc nếu tại cơ sở sản xuất mà có dán, phân chuột thì họ bắt đóng cửa từ 1-2 tháng để điều tra…”- Bà Jenny Mạc thông tin.
“Thượng bất chính, hạ tắc loạn”- câu nói này càng trở nên đúng hơn trong quản lý an toàn thực phẩm trong một số giai đoạn... Hiện nay, với Chính phủ kiến tạo và hành động, việc khởi tố Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm và xử lý nhiều gian thương trong sản xuất hàng giả, kinh doanh thực phẩm bẩn, cho thấy, Đảng- Nhà nước đang quyết tâm làm trong sạch bộ máy và điều hành công tác quản lý an toàn thực phẩm đi vào thực chất. Tăng cường kiểm tra, kiểm nghiệm đột xuất và không quản lý dựa vào các thông tin tự công bố, trên giấy tờ, sẽ tạo ra sự minh bạch, lập lại trật tự nề nếp của hoạt động sản xuất, kinh doanh thực phẩm ./.
Văn Hải/VOV1
Bình luận