Sinh sống và làm việc tại Hà Nội, chị Nguyễn Thanh Vân cho biết: hiện thu nhập 1 tháng của chị khoảng 15 triệu đồng, sau khi giảm trừ gia cảnh cho bản thân thì chị vẫn thuộc đối tượng đóng thuế thu nhập cá nhân. Theo chị Vân, lương tăng theo từng năm nhưng mức giảm trừ gia cảnh vẫn “giậm chân tại chỗ” thì vẫn không phù hợp với người lao động sinh sống tại các thành phố lớn:
"Mức được giảm trừ của cơ quan thuế bây giờ hiện là đang thấp, Nền kinh tế hiện nay phát triển nên các chi phí đi theo của tôi cũng đang tăng. Ví dụ nuôi một trẻ nhỏ bây giờ với mức giảm trừ hiện giờ là 4,4 triệu , trong khi đó mức hiện tôi đang chi trả để nuôi 1 em nhỏ bây giờ là đang không đủ so với mức thực tế tôi bỏ ra".
Mức giảm trừ gia cảnh cho cá nhân hiện là 11 triệu đồng/tháng, cho mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng, đã được duy trì từ năm 2020. Trong khi 5 năm qua, nhiều hàng hóa, dịch vụ thiết yếu đều tăng, thậm chí có hàng hóa thiết yếu tăng nhanh hơn thu nhập. Sự bất hợp lý này gây thiệt thòi cho người dân. Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam cho biết:
"Từ năm 2020 đến nay là 5 năm, chỉ số giá cả thị trường đã biến động hơn 20%. Cho nên, theo quy định của luật hiện hành, việc điều chỉnh để nâng mức giảm trừ gia cảnh là hoàn toàn phù hợp. So với thế giới và so với khu vực Đông Nam Á, Việt Nam đang có mức giảm trừ gia cảnh cao nhất so với thu nhập bình quân đầu người của các nước khác".
Trước thực tế này, Bộ Tài chính vừa trình phương án nâng mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế và người phụ thuộc. Tại phiên họp thứ 50 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội mới đây, cho ý kiến đối với Dự thảo Luật thuế Thu nhập cá nhân sửa đổi, Trình bày tờ trình của Chính phủ, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho biết, dự thảo luật sửa đổi quy định về giảm trừ gia cảnh (bao gồm giảm trừ gia cảnh cho cá nhân người nộp thuế và giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc) theo hướng giao Chính phủ quy định cho phù hợp với tình hình kinh tế xã hội trong từng thời kỳ để thực hiện chủ trương phân cấp, phân quyền:
"Mức giảm trừ gia cảnh sẽ được điều chỉnh theo hướng tăng cao hơn so với mức hiện hành (11 triệu đồng/tháng với người nộp thuế và 4,4 triệu đồng/tháng với mỗi người phụ thuộc) tăng thêm trên 40% (tương ứng 15,5 triệu đổng và 6,2 triệu đồng). Mức điều chỉnh này căn cứ tốc độ tăng của thu nhập bình quân đầu người và tốc độ tăng GDP bình quân đầu người. Dự thảo luật cũng bổ sung quy định về nhóm thu nhập khác thuộc diện chịu thuế thu nhập cá nhân, như thu nhập từ chuyển nhượng biển số xe ô tô trúng đấu giá theo quy định của pháp luật; thu nhập từ chuyển nhượng tài sản số, chuyển nhượng vàng miếng…".
Theo Bộ Tài chính, với phương án điều chỉnh, người có thu nhập 15 triệu đồng/tháng sẽ không phải nộp thuế sau khi trừ các khoản bảo hiểm xã hội, y tế, thất nghiệp. Nếu thu nhập 20 triệu đồng/tháng, số thuế phải nộp chỉ khoảng 120.000 đồng. Nếu áp dụng mức giảm trừ gia cảnh dự kiến, hầu hết người nộp thuế ở bậc 1 sẽ không còn phải đóng thuế, chiếm tới 95% số người hiện thuộc bậc này. Đồng thời, một phần người nộp thuế ở bậc 2 cũng được chuyển sang bậc 1 hoặc không phải nộp. Như vậy, toàn bộ các bậc thuế đều sẽ giảm đáng kể nghĩa vụ thuế cho người lao động. Tiến sĩ Kiều Thị Thùy Linh, Phó trưởng khoa phụ trách Khoa Luật, Học viện Phụ nữ Việt Nam cho rằng:
"Về việc điều chỉnh mức thu nhập phải nộp thuế TNCN (sau khi giảm trừ gia cảnh cho chính người nộp thuế và người phụ thuộc nếu có) sẽ là một tác động tích cực. Bởi lẽ, khi nhà làm luật nâng mức giảm trừ gia cảnh lên và đặc biệt mức này sẽ do Chính phủ quy định để đảm bảo sự linh hoạt, tránh việc sửa đổi luật liên tục trong bối cảnh đời sống kinh tế - xã hội chuyển mình nhanh, mạnh như hiện nay. Rõ ràng, với mức thu nhập không đổi nhưng mức giảm trừ gia cảnh tăng lên thì phần thu nhập chịu thuế sẽ nhỏ đi. Khi ấy, người quản lý ngân sách hộ gia đình sẽ đỡ bị áp lực hơn, có thêm nguồn chi tiêu cho gia đình của mình, cho giáo dục con cái, cho chăm sóc sức khoẻ các thành viên trong gia đình".
Song song với việc nâng mức giảm trừ, Bộ Tài chính cũng đề xuất cải cách biểu thuế thu nhập cá nhân trong dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân trình Bộ Tư pháp. Cụ thể, số bậc thuế sẽ giảm từ 7 xuống 5. Theo phương án 1, mức thuế suất cao nhất 35% áp dụng cho phần thu nhập tính thuế từ 80 triệu đồng/tháng trở lên. Với phương án 2, thuế suất cao nhất 35% chỉ áp dụng cho thu nhập từ 100 triệu đồng/tháng. Những đề xuất điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh, rút gọn và nới rộng khoảng cách các bậc thuế là bước đi cần thiết để chính sách thuế trở nên công bằng, hợp lý và linh hoạt hơn./.
Bình luận