PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ, nguyên Ủy viên trung ương Đảng, Phó chủ tịch Hội đồng lý luận Trung ương; PGS.TS Phạm Văn Linh, Phó chủ tịch Hội đồng lý luận Trung ương; PGS.TS.NS Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học, nghệ thuật Việt Nam chủ trì hội thảo.

Phát biểu khai mạc và đề dẫn hội thảo, PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ, Phó chủ tịch Hội đồng lý luận Trung ương nêu rõ: Với những thành tựu quan trọng, có ý nghĩa lịch sử đã đạt được trong 40 năm đất nước tiến hành công cuộc đổi mới, đến nay, đất nước ta đã hội đủ các điều kiện cần thiết để bước vào “kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”. Thông điệp quan trọng này của Đảng được đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định đã truyền cảm hứng và niềm tin mãnh liệt đến toàn Đảng, toàn dân, toàn quân. Theo đồng chí Tổng Bí thư, kỷ nguyên vươn mình là kỷ nguyên đột phá, phát triển tăng tốc trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, đưa quốc gia, dân tộc lên một tầm cao mới, tiến cùng thời đại. Cùng với những đổi mới và chuyển động quyết liệt, mạnh mẽ trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, sự phát triển của văn học, nghệ thuật có vai trò to lớn trong việc khơi dậy cảm hứng và ý chí tự lực tự cường, kết hợp sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại, đặc biệt là phát huy sức mạnh văn hoá Việt Nam, con người Việt Nam khi bước vào kỷ nguyên mới, đưa đất nước đi tới hùng cường, phồn vinh, hạnh phúc, tất cả vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”. PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ, Phó chủ tịch Hội đồng lý luận Trung ương nhấn mạnh:

“Định hướng phát triển văn học, nghệ thuật trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc” được coi là diễn đàn học thuật dân chủ, sáng tạo, trách nhiệm, hữu ích của các nhà khoa học, các văn nghệ sĩ, các nhà quản lý văn hóa, văn nghệ nhằm trao đổi, hiến kế, đưa ra những định hướng đúng đắn, khoa học, giàu tính lý luận và thực tiễn, giàu tinh thần khai phóng. Từ đó góp phần tháo gỡ những “điểm nghẽn” về nhận thức, tư duy, cơ chế, chính sách, mở ra hệ sinh thái sáng tạo rộng mở, phát huy cao độ trách nhiệm của các cơ quan văn hóa, văn nghệ và tài năng của đội ngũ văn nghệ sĩ nước nhà trước con đường tươi sáng của dân tộc".

Ban tổ chức Hội thảo đã nhận được 13 tham luận của các nhà khoa học, nhà quản lý và chuyên gia lĩnh lực văn học nghê thuật. Các tham luận tập trung làm rõ 5 nhóm vấn đề cơ bản như: Tăng cường nhận thức về vai trò quan trọng của văn học, nghệ thuật trong chiến lược phát triển bền vững của đất nước; Tăng cường sự gắn bó chặt chẽ, máu thịt giữa phát triển văn học, nghệ thuật với thực tiễn phát triển của đất nước giàu mạnh, phồn vinh, hạnh phúc; Chăm lo phát triển đội ngũ, xây dựng môi trường thuận lợi nhằm phát huy cao nhất tài năng của nghệ sĩ; Phát triển thị trường văn học, nghệ thuật; xây dựng công nghiệp văn hoá và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong sáng tạo và phổ biến văn học, nghệ thuật; Coi trọng bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn học, nghệ thuật dân tộc đồng thời với việc mở rộng hội nhập và đối thoại văn hoá quốc tế.

Tham luận với chủ đề “Văn học nghề thuận trong kỷ nguyên vương mình cảu dân tộc, cơ hội và thách thức”, PGS. TS Nguyễn Đăng Điệp, Chủ tịch hội đồng lý luận phê bình Hội nhà văn Việt Nam, nguyên viện trưởng Viện Văn học cho rằng: Sau bốn thập kỷ đổi mới đất nước, Việt Nam đã giành được nhiều thành tựu to lớn để vững bước tiến vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Đó là kỷ nguyên tăng tốc, đột phá trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hoá, xã hội để đưa Việt Nam nhanh chóng trở thành quốc gia giàu mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, “sánh vai với các cường quốc năm châu”. Là nhân tố quan trọng tạo nên sức mạnh mềm văn hoá, động lực phát triển kinh tế, xã hội, văn học, nghệ thuật có sứ mệnh đồng hành với sự nghiệp cách mạng của nhân dân, miêu tả sâu sắc thực tiễn đương đại, góp phần xác lập vị thế văn hoá và bản sắc dân tộc trong thời đại mới. Tuy nhiên, theo PGS. TS Nguyễn Đăng Điệp thì bên cạnh những điều kiện thuận lợi, trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, văn học, nghệ thuật phải đối mặt với nhiều thách thức, thậm chí thách thức nằm ngay trong cơ hội. Theo PGS. TS Nguyễn Đăng Điệp: Việc nhận rõ đâu là cơ hội, đâu là thách thức sẽ giúp chúng ta có cơ sở khoa học vững chắc để xây dựng chiến lược phát triển văn học, nghệ thuật đúng đắn, kiến tạo hệ sinh thái sáng tạo văn học, nghệ thuật rộng mở, tạo điều kiện để có nhiều tác phẩm nghệ thuật ưu tú, đáp ứng tốt nhu cầu thưởng thức nghệ thuật ngày càng cao của nhân dân đồng thời nâng tầm vị thế văn hoá, con người Việt Nam trên trường quốc tế:

“Quan điểm của Đảng thì Đảng ta luôn luôn coi trọng văn hóa, văn học, nghệ thuật nhưng vấn đề là nhận thức đấy trong thực tiễn thế nào? Cho nên tôi nghĩ rằng làm thế nào để từ nhận thức văn hóa của Đảng thấm vào trong tất cả các cơ sở, để biến sứ mệnh, vai trò văn nghệ thuật như một động lực phát triển. Nếu chúng ta không nhận ra điều đó thì chúng ta rất khó phát triển. Đây là một thách thức, vượt qua những nhận thức thông thường và bề ngoài để đi sâu vào trong một bước chuyển của tư duy”.

Còn Thạc sĩ Bùi Thanh Tâm, Phó vụ trưởng Vụ văn hóa văn nghệ (Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương) thì cho rằng: Đồng hành suốt chiều dài phát triển đất nước, dưới sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, nhất là tinh thần trách nhiệm và khát vọng cống hiến của đội ngũ văn nghệ sĩ, nền văn học, nghệ thuật nước nhà đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Về thể chế chính sách và quản lý nhà nước ngày càng được quan tâm và có nhiều chuyển biến tích cực. Đội ngũ văn nghệ sĩ không ngừng lớn mạnh cả về số lượng và chất lượng, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, gắn bó với Nhân dân, tâm huyết với nghề, say mê sáng tạo. Các hoạt động sáng tạo văn học, nghệ thuật ngày càng sôi động, phong phú về nội dung, đa dạng về phương thức thể hiện. Quyền tự do, dân chủ trong sáng tạo được tôn trọng và phát huy.…Tuy nhiên, theo Thạc sĩ Bùi Thanh Tâm, Phó vụ trưởng Vụ văn hóa văn nghệ (Ban Tuyên giáo và dân vận Trung ương), để đời sống văn học nghệ thuật có nhiều tác phẩm đỉnh cao, xứng tấm thời đại và lay động đồng người, phản ánh được hơi thở của cuộc sống trong kỷ nguyên mới cần những giai pháp cụ thể. Thạc sĩ Bùi Thanh Tâm đề xuất:

“Trong kỷ nguyên mới, chúng tôi muốn đề xuất, tham mưu về việc xây dựng đội ngũ văn nghệ sĩ. Thì từ trước đến nay Đảng rất coi trọng việc xây dựng đội ngũ văn nghệ sĩ rồi. Tuy nhiên ở đây chúng ta cần phải làm sao để xây dựng đội ngũ văn nghệ sĩ có bản lĩnh chính trị vững vàng, đặc biệt là phải gắn bó máu thịt với vận mệnh của dân tộc và sẵn sàng dấn thân, lăn lộn với thực tiễn cuộc sống và hơn hết là phải khơi dậy được khát vọng cống hiến và say mê nghề nghiệp của đội ngũ văn nghệ sĩ. Để làm được việc đó thì chúng ta phải quan tâm ngay đến việc đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ văn nghệ sĩ kế cận, nhất là đối với những ngành nghệ thuật truyền thống và đặc biệt là chúng ta cần phải coi trọng đối với những tài năng văn học nghệ thuật".

Các ý kiến tại hội thảo cũng nhấn mạnh và khẳng định tầm quan trọng của việc phát huy thế mạnh của khoa học công nghệ và chuyển đổi số vào các hoạt động sáng tác và đời sống văn học nghệ thuật trong kỷ nguyên mới- kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Hà Nam-VOV1