Rạng sáng ngày 4/3/2025 (tức mùng 5/2 năm Ất Tỵ), tại miếu thờ Hai Bà Trưng (phường Bạch Đằng, quận Hai Bà Trưng) đông đảo người dân và du khách thập phương đã tới tham gia lễ dâng hương và cấp thủy trên sông Hồng theo truyền thống tín ngưỡng. Tương truyền sau khi Hai Bà tử tiết ở sông Hát đã hoá thành tượng đá theo dòng nước, hai pho tượng đá toả sáng bên dòng sông Nhị Hà trước bãi Đồng Nhân vào ngày đầu tháng 2. Dân làng Đồng Nhân lập đền thờ hai pho tượng ở bên sông và thực hiện nghi lễ quan trọng này vào tháng hai hằng năm nhằm tưởng nhớ và thể hiện sự kính trọng với hai vị tướng.
Trước khi thực hiện lễ rước nước, người dân địa phương cùng ban tổ chức lễ hội phải thực hiện nhiều nghi lễ quan trọng. 16 năm tham gia và thực hiện những nghi thức này, ông Phạm Văn Lợi, Nghệ nhân nhân dân về tín ngưỡng thờ mẫu Tam phủ của người Việt, Trưởng ban quản lý di tích đình thờ tướng Tắc Trinh, thờ Hai Bà Trưng cho biết: “Đặc biệt năm nay, nơi thờ thánh mẫu Hai Bà Trưng đã được Đảng và Nhà nước và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phong danh hiệu quốc gia đặc biệt tại chùa Hai Bà Trưng. Rất vinh dự chúng tôi được tham gia, rất long trọng, chúng tôi làm lễ rước nước từ sông. Trước khi đến miếu Ngài phải có pháp sư, dùng văn tế, tế thánh để dâng thánh, xin phép hai bà mới xuống thuyền và ra giữa sông, nơi nước phong thuỷ sạch nhất, mới được phép lấy nước thánh vào. Khi lấy nước thánh vào tới đây phải làm lễ dâng hương thánh, xin phép thánh, tuyên lễ thánh thì mới được mang nước và trong cung thánh.”
Đặc biệt, trong khuôn khổ nghi lễ, ban tổ chức đã tái hiện khung cảnh hào hùng khí thế của vua bà khi giương cao ngọn cờ tụ nghĩa, kêu gọi hào kiệt bốn phương, nhân dân cả nước đứng lên đánh đuổi giặc Hán đô hộ cùng tiếng trống Mê Linh vang vọng 4 phương trời. Tự hào khi được tái hiện hình ảnh vua bà với màn trống hội trong nhiều năm, bà Nguyễn Thị Hồng Hương, quận Hai Bà Trưng cho biết: “Tôi được tái hiện vua bà với màn trống hội và rước kiệu nước thuỷ. Trang phục tôi mặc hôm nay tái hiện vua bà khởi nghĩa trong tiếng trống Mê Linh. Áo của vua bà có ấn tín đằng trước và ấn tín đằng sau để tái hiện vua bà. Chúng tôi phải đặt lên miếu trong 3 ngày, sáng mùng 1 đến chiều mùng 4 tổng duyệt và để sáng mùng 5 được mặc để được tái hiện vua bà trong tiếng trống mê Linh giành độc lập năm 40.”
Đối với nhiều người dân địa phương, lễ hội đền Hai Bà Trưng không chỉ là dịp tri ân hai vị nữ anh hùng dân tộc mà còn là niềm tự hào, biểu tượng văn hóa của cộng đồng nơi đây. Mỗi năm, người dân quận Hai Bà Trưng luôn thành kính tưởng nhớ công lao Hai Bà, gìn giữ và lan tỏa truyền thống quý báu qua từng thế hệ. Tích cực tham gia các hoạt động của lễ hội, bà Nguyễn Thị Hồng Liên, Bạch Đằng, quận Hai Bà Trưng cho biết:“Tôi đã tham gia nhiều năm lễ hội ở miếu hai bà, mỗi ngày lễ hội càng khang trang, đẹp đẽ, khâu tổ chức rất nề nếp. Tôi rất phấn khởi khi di tích lịch sử được công nhận di tích quốc gia và một bác trông coi đền được công nhận là nghệ nhân nhân dân.”
Sau lễ cấp thủy trên sông Hồng, lễ hội tổ chức nghi thức rước nước về đền thờ Hai Bà Trưng và tổ chức những hoạt động văn hóa nghệ thuật. Trong đó, có các hoạt động như: múa lân, trống cổ động trên địa bàn phường và trước Miếu Hai Bà Trưng phường Bạch Đằng. Lễ hội năm nay không chỉ có sự tham gia của người dân địa phương mà còn thu hút sự quan tâm của đông đảo người dân đến từ nhiều địa bàn khác, đặc biệt nghi lễ rước nước mang đến nhiều ấn tượng cho các bạn trẻ:
Bạn Đỗ Duy Phát, quận Hà Đông cho rằng “Đây là lần đầu tiên tôi đến với lễ hội kỷ niệm 1985 năm cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng tại miếu thờ Hai Bà Trưng, phố Bạch Đằng, quận Hai Bà Trưng. Đặc biệt hôm nay tôi tham dự lễ cấp nước trong khuôn khổ của lễ hội. Mình xem các cao niên ở địa phương và những người trẻ đến xem, cùng nhau thực hiện những nghi lễ,nghi thức. Văn hóa của nước ta rất đẹp và những lễ hội này mang ý nghĩa tâm linh, khởi đầu 1 năm mới, tưởng nhớ những di sản tổ tiên chúng ta đã để lại. Mình cũng mong lễ hội của dân tộc mình, của đất nước mình, không chỉ lễ hội này mà còn rất nhiều lễ hội khác, những phong tục truyền thống khác được lưu truyền, lan tỏa rộng rãi để mọi người cùng nhau biết đến, cùng nhau gìn giữ và phát triển, góp phần bảo tồn văn hóa của mình.”
Hiện nay, Hà Nội có ba ngôi đền được xem là nơi thờ chính Hai Bà Trưng, mỗi địa điểm gắn liền với một dấu mốc quan trọng trong cuộc đời của hai vị nữ anh hùng: Đền Hạ Lôi (huyện Mê Linh) – quê hương của hai vị nữ tướng, tổ chức hội vào ngày mùng 6 tháng Giêng Âm lịch; Đền Hát Môn (huyện Phúc Thọ) – nơi Hai Bà Trưng tuẫn tiết, diễn ra hội vào ngày 6 tháng 3 Âm lịch; Đền Đồng Nhân (quận Hai Bà Trưng) – nơi ghi dấu sự kiện nhân dân rước tượng Hai Bà từ sông Cái lên bờ lập đền thờ, tổ chức lễ hội vào ngày 6 tháng 2 Âm lịch.
Thuỷ Tiên
Bình luận